چند روز دیگر به اربعین حسینی مانده و با توجه به سفر زمینی و پیاده‌روی چند روزه - طی کردن جاده ۸۰ کیلومتری نجف به کربلا- ضرورت دارد با توجه به اینکه وجود پشه آئدس در ایران و کشورهای همسایه گزارش شده، به منظور پیشگیری از ابتلا به تب دنگی و دیگر بیماری‌های شایع ویروسی ازجمله آنفلوانزا، کرونا و سرماخوردگی بهتر است زائران اربعین برخی نکات ساده و پیشگیرانه را رعایت کنند.
ویروس‌هایی که سلامت زائران را تهدید می‌کنند
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این پرسش که امسال چه ویروس‌ها یا بیماری‌های واگیرداری ممکن است سلامت زائران را تهدید کند، به ما می‌گوید: معمولاً در تجمعات انبوه نظیر مراسم اربعین بعضی بیماری‌ها قابلیت انتقال بالاتری دارند که مهم‌ترین آن عفونت‌های تنفسی است.
قباد مرادی با بیان اینکه وقتی تراکم زیاد و جمعیت از مناطق مختلفی آمده باشند، احتمال افزایش شیوع عفونت‌های تنفسی فراوان است، می‌افزاید: آنفلوانزا می‌تواند شایع‌ترین عفونت تنفسی باشد ضمن آنکه احتمال شیوع کرونا و حتی سرماخوردگی نیز وجود دارد.
دکتر مرادی ادامه می‌دهد: عفونت‌های منتقل شده از طریق آب و غذا نیز دسته دومی هستند که ممکن است در این قبیل تجمعات موجب بیماری و ظهور علائم گوارشی شوند.
توجه زائران به پیشگیری از ابتلا به سرخک
وی برخی از بیماری‌های منتقل شده از طریق حشراتی همچون آئدس را دسته سوم بیماری‌های احتمالی در تجمعات اربعین عنوان می‌کند و می‌گوید: با توجه به اینکه برخی زائران از کشورهایی مشرف می‌شوند که بیماری‌هایی همچون تب دنگی جزو بیماری‌های قومی است، ضرورت دارد زائران نکات بهداشتی لازم به منظور پیشگیری از گزش پشه آئدس را رعایت کنند.
این مسئول ادامه می‌دهد: نکته بعدی که باید مورد توجه هموطنان قرار گیرد، این است که برخی زائران از کشورهایی در این مراسم شرکت می‌کنند که در آنجا پوشش واکسیناسیون در سطح بالا – به ویژه در مورد واکسن سرخک - وجود ندارد. بنابراین با توجه به فراگیری بالای سرخک ممکن است افرادی که واکسن سرخک را نزده باشند و یا در طول زمانی ایمنی بدن آن‌ها کاهش پیدا کرده باشد - در همه کشورها درصدی از جمعیت مدتی پس از تزریق واکسن ایمنی بدنشان کاهش می‌یابد- در این مدت بیماری سرخک به واسطه آن‌ها در عراق شایع شود.
تزریق واکسن به زائران توصیه نمی‌شود
مرادی در پاسخ به این پرسش که آیا تزریق واکسن به زائران اربعین را توصیه می‌کنید، اظهار می‌کند: خیر. ممکن است در تجمعات اربعین انتقال ویروس آنفلوانزا و دیگر ویروس‌های تنفسی شیوع یابد؛ اما با توجه به اینکه در حال حاضر در تابستان هستیم و تزریق واکسن آنفلوانزا تا پیش از نیمه شهریور- اوایل پاییز- انجام نمی‌شود، تزریق این واکسن را به زائران توصیه نمی‌کنیم؛ اما به دلیل تراکم جمعیت در مراسم اربعین و سفر کربلا، استفاده از ماسک در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی مؤثر خواهد بود.
بر این اساس بهتر است زائران به تعداد روزهای سفر، ماسک همراه داشته باشند و همواره از ماسک استفاده کنند. در مورد دیگر واکسن‌ها نیز با وجود آنکه به مسافران برخی از کشورهای آفریقایی تزریق واکسن تب زرد توصیه می‌شود؛ اما در این سفر ضرورتی برای تزریق این واکسن هم وجود ندارد. بنابراین افرادی که پیش از این واکسیناسیون‌های منظم خود را انجام داده‌اند، اکنون نیاز به تزریق هیچ واکسنی ندارند.
کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصریح می‌کند: پوشش واکسیناسیون در ایران بالای ۹۷ درصد است؛ اما باید این موضوع را در نظر بگیریم که با همین ۹۷ درصد اگر جمعیت متولدان هر سال را یک‌میلیون نفر حساب کنیم، ممکن است ۳۰ هزار نفر واکسیناسیون نشده باشند که این رقم در جمعیت ۴ میلیونی زائران اربعین می‌شود ۱۲۰هزار نفر. از این رو در این جمعیت ممکن است تعدادی از زائران واکسیناسیون انجام نداده باشند. بنابراین وقتی زائران از کشور ما به کشوری همچون عراق- بر اساس آمارهای منتشر شده در مدت سه سال گذشته موارد ابتلا به سرخک در عراق زیاد بوده- می‌روند ممکن است افراد غیر ایمن به این بیماری مبتلا شوند؛ اما با توجه به اینکه سرخک در کودکان زیر پنج سال مبتلا به سوءتغذیه خطرناک است و این بیماری در بزرگسالان به شکل خفیف ایجاد می‌شود، جای نگرانی نیست؛ ولی بخش نگران‌کننده آن است که احتمال دارد بزرگسالان مبتلا به این بیماری پس از بازگشت به ایران بیماری مذکور را به کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، منتقل کنند. زائران پس از بازگشت از سفر کربلا تا دو هفته نکات بهداشتی ازجمله فاصله اجتماعی با دیگران را رعایت کنند تا بیماری‌های ویروسی، سلامت اطرافیان آن‌ها -به ویژه کودکان- را تهدید نکند؛ زیرا بخش عمده‌ای از این تهدیدها توسط زائران قابل مدیریت و کنترل است.
غربالگری زائران اربعین در ورودی مرزها
مرادی در پاسخ به این پرسش که آیا در شهرهای مرزی هنگام برگشت زائران به ایران تمهیداتی برای غربالگری اندیشیده شده است، می‌گوید: معمولاً در نقاط ورودی پایگاه‌های مرزی مستقر شده که کارکنان بهداشت و درمان حضور دارند و ساده‌ترین کار آن‌ها مراقبت سندرمیک - مراقبت سندرمیک روشی برای پایش و ردیابی بیماری‌های عفونی است که بر اساس علائم و نشانه‌های بالینی بیماران، به جای تشخیص قطعی عامل بیماری، اجرا می‌شود- با شیوه‌های مختلف است که در صورت تشخیص ابتلای زائران به بیماری‌های واگیردار، اقدام‌ها و توصیه‌های لازم برای پیشگیری از انتقال بیماری به دیگران را انجام می‌دهند.
وی می‌افزاید: توصیه می‌شود زائران کربلا در این مراسم برای حفظ سلامت خود و پیشگیری از بیماری‌ها و مشکلات احتمالی در طول سفر نکات بهداشتی را رعایت کنند که نخستین و مهم‌ترین نکته بهداشتی شست‌وشوی مداوم دست‌ها به خصوص پیش از غذا و پس از تردد با اتوبوس است.
کاهش بار درمانی از دوش استان‌های مرزی
این مسئول در پاسخ به این پرسش که در این مدت چه اقدام‌هایی از مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت برای کاهش بار درمانی از دوش استان‌های مرزی انجام می‌شود، می‌گوید: افزون بر کمک‌های لجستیکی به استان‌های محروم، آموزش به منظور پیشگیری و شیوع بیماری‌های واگیردار نیز به کارکنان بهداشت و درمان استان‌های مرزی ارائه می‌شود. ضمن آنکه تیم‌های متشکل از کارشناسان مبارزه با بیماری‌ها به این استان‌ها اعزام شده‌اند و از ابتدا تا انتهای مراسم تیم‌های نظارتی به صورت مستمر از مناطق و استان‌های مرزی بازدید و نظارت می‌کنند.