سرویس دیدگاه مشرق - هرساله در ایام اربعین حسینی، سیل عاشقان اباعبدالله الحسین از نقاط مختلف ایران خود را به مرزهای عراق می‌رسانند تا با گذر از این مرزها به‌سوی مسیر پیاده‌روی نجف-کربلا روانه شوند. طبق آمار سال ۱۴۰۲ در بازه اربعین چهار میلیون زائر ایرانی و در سال ۱۴۰۳، سه میلیون و ششصد زائر ایرانی خود را به کربلا رسانده‌اند.[۱]
سیر رشد زائران شرکت‌کننده در اربعین حسینی از سال ۱۳۹۳ الی ۱۴۰۳ به میلیون نفر [۲]
هر چند روند رو به رشد زائران در سال ۱۴۰۳ با کاهش مواجه شد، اما روند ۱۰ ساله سفر زائران ایرانی به عراق در ایام اربعین حکایت از رشد هرساله زائران ایرانی و اشتیاق آنان برای تجربه این سفر معنوی دارد. رویه‌ای که مسئولان امر پیش‌بینی می‌کنند در سال ۱۴۰۴ نیز تکرار شود. مهران قربانی معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی در این‌باره گفت: پیش‌بینی می‌شود در اربعین امسال چهار میلیون زائر از جاده‌های کشور به سوی مرز جابه‌جا شوند. [۳]
این رشد کلی و اشتیاق ایرانیان برای سفر اربعین، نیازمند مهیا کردن امکانات و زیرساخت‌ها از سوی مسئولان ذی‌ربط است. یکی از مهم‌ترین امکانات، فراهم کردن زیرساخت‌های حمل‌ونقل و جابه‌جایی زوار اربعین از شهرهای خود به‌سوی مرزها و بالعکس است. در سالیان گذشته بدون احتساب سهم حمل‌ونقل با وسیله شخصی که درصد بالایی را به خود اختصاص داده است، بار اصلی جابه‌جایی زائران اربعین بر روی دوش ناوگان عمومی مسافربری بوده است؛ به‌نحوی‌که فخاران، معاون توسعه فناوری و هوشمندسازی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، سهم حمل‌ونقل جاده‌ای در جابه‌جایی زوار اربعین را این‌چنین بیان کرد: «برآوردها از تحقق سهم ۲۴ درصدی ناوگان حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای در جابه‌جایی زائران حسینی در مسیر سفرهای رفت‌وبرگشت حکایت دارد.»[۴]
از سویی مهران قربانی، معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی، نیز بار اصلی جابه‌جایی زوار را بر دوش وسایل شخصی و ناوگان مسافربری عنوان کرد: «طبق مطالعات انجام شده، پیش‌بینی می‌شود در اربعین امسال حدود ۹۰۰ هزار زائر با اتوبوس، ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار زائر با خودرو شخصی، ۲۹۶ هزار زائر با حمل‌ونقل هوایی و ۳۵۶ هزار نفر با قطار جابه‌جا شوند. همچنین حمل‌ونقل دریایی نیز برای جابه‌جایی زائران از بندر خرمشهر به بندر بصره پیش‌بینی شده است.»[۵]
بنابراین بار اصلی جابه‌جایی زوار اربعین بر دوش حمل‌ونقل جاده‌ای است و این حجم از جابه‌جایی‌ها توسط حمل‌ونقل زمینی باتوجه‌به دلایلی نظیر فرسودگی ناوگان مسافربری و اتوبوس‌ها، خطر تصادفات جاده‌ای و مرگ‌ومیر به واسطه این تصادفات در اثر خستگی رانندگان، ترافیک در مبادی جاده‌ای، افزایش فشار بر زیرساخت‌های جاده‌ای و افزایش هزینه‌های جابه‌جایی مسافر نگران‌کننده است. لذا باید مسئولان برای برطرف شدن این مشکل چاره‌ای بجویند. از سویی دیگر بر اساس آمارهای فوق، میزان جابه‌جایی زائران اربعین توسط حمل‌ونقل ریلی درصد ناچیزی است و این در حالی است که حمل‌ونقل ریلی امن‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین حمل‌ونقل به‌حساب می‌آید. در این میان یکی از ظرفیت‌های حمل‌ونقل ریلی کشورمان برای جابه‌جایی زائران به کربلای معلی، وجود مسیر خط ریلی شلمچه -بصره است که راه‌اندازی این خط ریلی با توجه به مسیر کوتاه ۳۳ کیلومتری و اقدامات انجام شده تاکنون، عملیات اجرایی زیادی نیاز ندارد. در عین حال، قطار نسبت به اتوبوس در کنار هزینه‌های پایین و ایمنی بالا، از ظرفیت بیشتری نیز برای جابه‌جایی مسافران برخوردار است. در همین راستا براساس صحبت‌های مصطفی داوودی، معاون فنی و زیربنایی شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۴ بهمن ۱۴۰۳ با تکمیل پروژه اتصال ریلی شلمچه به بصره، امکان افزایش ظرفیت جابه‌جایی زوار اربعین به ۱۰ میلیون نفر از طریق این خط ریلی وجود دارد. [۶]
بنابراین باتوجه به استقبال زائران ایرانی از سفر به کربلای معلی در اربعین حسینی و میزان جابه‌جایی زائران با وسایل شخصی و ناوگان مسافربری جاده‌ای خطرات نسبتا بالای حمل‌ونقل زمینی و جاده‌ای، ضرورت دارد مسئولان ذی‌ربط تمام تلاش خود را برای راه‌اندازی خط ریلی شلمچه -بصره به کار گیرند تا با بهره‌گیری از این ظرفیت ویژه، رفاه و امنیت زائران اربعین تأمین شده و فشار از روی حمل‌ونقل زمینی برداشته شود. در حال حاضر احداث پل ۸۰۰ متری بر روی شط‌العرب به‌عنوان یکی از تعهدات طرف ایرانی در این پروژه مهم باوجود اتمام بازه زمانی تعیین شده برای بهره‌برداری از پروژه و گذشت حدود ۵ ماه از آن هنوز به بهره‌برداری نرسیده است؛ لذا باهدف تسریع در روند پروژه و نیز ملزم کردن طرف عراقی برای سرعت بخشیدن و عمل به اجرای تعهدات خود و در نهایت بهره‌مندی سریع‌تر از مزایای این پروژه، ضرورت دارد طرف ایرانی هرچه سریع‌تر تعهدات خود را به پایان برساند.