فاطمه مرادخانی: با پیشرفت روزافزون فناوری، هوش مصنوعی در بسیاری از حوزه‌ها نفوذ کرده و رسانه و خبرنگاری نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از تولید محتوا گرفته تا تحلیل داده‌های خبری و حتی نوشتن گزارش‌های پیچیده، هوش مصنوعی به ابزاری جدی در دنیای رسانه تبدیل شده است. اما این پیشرفت‌ها چه تاثیری بر شغل خبرنگاران دارد؟ آیا هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین انسان‌ها شود یا حتی در این عرصه از آنها پیشی خواهد گرفت؟ این سوالات چالش‌هایی هستند که بسیاری از کارشناسان، از جمله فعالان رسانه‌ای و متخصصان هوش مصنوعی، به آنها پرداخته‌اند.
ورود هوش مصنوعی به رسانه‌ها
هوش مصنوعی در حال حاضر در بسیاری از جنبه‌های خبرنگاری کاربرد دارد. ابزار‌هایی مانند چت جی‌پی‌تی برای نوشتن خبرها، تحلیلگر‌های داده برای استخراج روند‌ها و پیش‌بینی رویدادها و سیستم‌های هوش مصنوعی برای شخصی‌سازی محتوا و ارائه اخبار به کاربران از جمله کاربرد‌های متداول این فناوری در رسانه‌ها هستند. در واقع، هوش مصنوعی به سرعت در حال تبدیل شدن به یک ابزار ضروری برای سازمان‌های رسانه‌ای است که می‌خواهند اطلاعات را سریع‌تر و به شکل مؤثرتری به دست مخاطبان خود برسانند.
مزایای استفاده از هوش مصنوعی در رسانه‌ها
سرعت و دقت در تولید محتوا
یکی از بزرگ‌ترین مزایای هوش مصنوعی در خبرنگاری، توانایی تولید محتوا در مدت زمان کوتاه و با دقت بالا است. سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند به‌سرعت اخبار را تحلیل کرده، داده‌ها را پردازش کنند و گزارش‌های خبری را به‌طور خودکار تولید کنند. این سرعت به رسانه‌ها کمک می‌کند تا از رقبا پیشی بگیرند و اخبار را سریع‌تر به دست مخاطبان خود برسانند.
استفاده از هوش مصنوعی در تولید محتوا می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد. برایمثال، خبرنگاران به جای نوشتن تک‌تک گزارش‌ها، می‌توانند از سیستم‌های هوش مصنوعی برای پردازش و نوشتن اخبار استفاده کنند و خودشان زمان بیشتری برای تحلیل و تحقیق اختصاص دهند.
شخصی‌سازی محتوا
یکی دیگر از مزایای هوش مصنوعی، توانایی شخصی‌سازی محتوا بر اساس علایق و رفتار‌های کاربران است. سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند بر اساس تحلیل داده‌ها، مطالب مرتبط را به مخاطبان مختلف ارائه دهند و تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد از تعامل با رسانه‌ها را فراهم کنند.
دقت بالا در تحلیل داده‌ها
هوش مصنوعی می‌تواند حجم زیادی از داده‌ها را بررسی کرده و الگو‌های پنهان در آنها را شناسایی کند. این ویژگی به خبرنگاران کمک می‌کند تا درک بهتری از وقایع و رویدادها پیدا کنند و گزارش‌های دقیق‌تری ارائه دهند.
معایب و چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در خبرنگاری
تهدید به اشتغال خبرنگاران
یکی از نگرانی‌های اصلی در استفاده از هوش مصنوعی در رسانه‌ها، احتمال جایگزینی خبرنگاران با این فناوری است. سیستم‌های هوش مصنوعی قادرند محتوای خبری را سریع‌تر و با دقت بالاتری تولید کنند، که می‌تواند تهدیدی برای شغل خبرنگاران باشد. به‌ویژه در زمینه‌های خبر‌های فوری یا گزارش‌های آماری، ممکن است نقش انسان‌ها به حداقل برسد.
کمبود عمق انسانی
اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند داده‌ها را پردازش کند و گزارش‌های دقیق بنویسد، اما هنوز نمی‌تواند احساسات و تجربیات انسانی را درک کند. خبرنگاران با توجه به درک عاطفی و دیدگاه‌های انسانی خود می‌توانند به موضوعات پرداخته و روایت‌هایی ایجاد کنند که از نظر احساسی برای مخاطب جذاب و اثرگذار باشد. در این راستا، برخی از منتقدان معتقدند که گزارش‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی ممکن است فاقد عمق انسانی و پیوند عاطفی باشند.
مسائل اخلاقی و دقت اطلاعات
هوش مصنوعی، به‌ویژه مدل‌های زبان‌شناسی مانند چت جی‌پی‌تی، ممکن است در برخی موارد اطلاعات غلط یا گمراه‌کننده تولید کند. در زمینه خبری، این مساله می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. بدون نظارت انسانی، انتشار اطلاعات نادرست می‌تواند به دروغ‌پراکنی و موج‌های خبری غلط منجر شود که اعتماد مخاطبان به رسانه‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.
مسائل حقوقی و مسئولیت
استفاده از هوش مصنوعی در تولید محتوا ممکن است با چالش‌های حقوقی روبه‌رو شود. به‌عنوان مثال، اگر یک گزارش خبری تولید شده توسط هوش مصنوعی حاوی اطلاعات غلط یا نقض حقوق شخصی باشد، مسئولیت آن بر عهده کیست؟ این سوال‌ها در حال حاضر پاسخی قطعی ندارند و هنوز نیاز به بررسی‌های قانونی دارند.
آیا خبرنگاران از هوش مصنوعی عقب می‌مانند؟
در پاسخ به این سوال که آیا هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین خبرنگاران شود یا نه، باید گفت که فناوری می‌تواند بسیاری از وظایف خبرنگاران را به عهده بگیرد، اما هیچ‌گاه قادر به جایگزینی کامل انسان‌ها نخواهد بود. خبرنگاری حرفه‌ای است که نیاز به خلاقیت، تفکر انتقادی و درک عاطفی دارد، که هیچ‌کدام از این ویژگی‌ها به‌طور کامل توسط هوش مصنوعی قابل شبیه‌سازی نیستند.
کارشناسان داخلی و خارجی نیز بر این باورند که ترکیب تخصص انسانی با توان پردازشی هوش مصنوعی می‌تواند به ایجاد محتوای باکیفیت‌تر و جامع‌تر منجر شود. برای مثال، نیل پاتل یکی از کارشناسان دیجیتال مارکتینگ، می‌گوید:«استفاده از هوش مصنوعی در تولید محتوا می‌تواند به خبرنگاران کمک کند تا تمرکز بیشتری روی بخش‌های تحلیل و تحقیق داشته باشند و به‌جای صرف زمان برای نوشتن، به بهبود کیفیت گزارش‌ها بپردازند.»
در این راستا خبرنگار برنا با چند خبرنگار به گفت‌و‌گو پرداخت. در ابتدا مهدیه چوپانی، خبرنگار و مترجم حوزه فناوری درخصوص استفاده از هوش مصنوعی در رسانه می‌گوید: هوش مصنوعی در بسیاری از حوزه‌ها نفوذ کرده و به‌طور فزاینده‌ای به تهدیدی برای مشاغل مختلف تبدیل شده است. البته این بدان معنا نیست که تمام مشاغل از بین می‌روند یا همه بیکار می‌شوند. قطعاً برخی از مشاغل از بین خواهند رفت و در عوض مشاغل جدیدی به وجود خواهند آمد. یکی از مشاغلی که در معرض تهدید قرار دارد، خبرنگاری است.
وی در ادامه می‌افزاید: تولید محتوا برای سایت‌های خبری معمولاً وابسته به داده‌ها و اطلاعاتی است که قبلاً وجود داشته‌اند، مانند پیشینه‌های خبری یا مصاحبه‌هایی که انجام شده‌اند. از آنجایی که هوش مصنوعی به‌ویژه در زمینه تحلیل داده‌ها و اطلاعات، توانایی‌های بسیار بالایی دارد، به‌راحتی می‌تواند جایگزین خبرنگاران شود و گزارش‌هایی دقیق‌تر و سریع‌تر از آنها تولید کند. ما ممکن است بتوانیم در گزارش‌های خود به دو یا سه فکت اشاره کنیم که مربوط به برنامه‌ها و اتفاقات اخیر باشد، اما اگر از هوش مصنوعی استفاده کنیم، قادر خواهیم بود به داده‌های قوی‌تری دست پیدا کنیم که به‌مراتب جامع‌تر و دقیق‌تر هستند.
چوپانی همچنین اضافه می‌کند: پیش‌بینی من این است که شغل خبرنگاری، هرچند شاید در آینده‌ای نزدیک در کشور ما تغییرات عمده‌ای نکند، اما به‌طور قطع جزو مشاغلی است که با پیشرفت و گسترش هوش مصنوعی به شدت تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت. اگر ما بتوانیم با استفاده از دستگاه‌های ساده‌ای همچون میکروفن‌های آنلاین، مصاحبه‌ها و گفت‌و‌گو‌ها را پوشش دهیم، بسیاری از فعالیت‌هایی که به‌طور سنتی انجام می‌دهیم، کاهش پیدا می‌کند یا حتی از بین می‌رود. گزارش‌های بلند و مفصل که اکنون زمان زیادی برای نوشتن آنها صرف می‌کنیم، به‌راحتی با استفاده از هوش مصنوعی و ابزار‌هایی همچون چت جی‌پی‌تی قابل تولید خواهند بود و دیگر نیازی به صرف ساعت‌ها زمان برای نوشتن یک گزارش نخواهد بود.
وی در پیان خاطرنشان می‌کند: این روند تغییرات در مشاغل خبرنگاری قطعا به‌سرعت در حال پیشرفت است و من به‌عنوان یک خبرنگار حوزه فناوری، از هوش مصنوعی به‌ویژه چت جی‌پی‌تی در کار خود بهره‌برده‌ام. این روز‌ها همان‌طور که سواد رسانه‌ای ضروری است، آشنایی با کارکرد هوش مصنوعی و یادگیری نحوه استفاده از آن نیز اهمیت زیادی دارد. ما باید بدانیم که چگونه می‌توانیم از این ابزار‌ها بهره‌برداری کنیم، چه اطلاعاتی را باید در اختیار آنها قرار دهیم و چگونه می‌توانیم پاسخ‌های مطلوبی از آنها دریافت کنیم.
آینده اصحاب رسانه قطعا در پیوند با فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، خواهد بود. در حالی که ممکن است برخی مشاغل خبرنگاری به‌دلیل اتوماسیون از بین بروند، در عوض فرصت‌های جدیدی برای خبرنگارانی که بتوانند از این ابزار‌ها بهره‌برداری کنند، به وجود خواهد آمد. خبرنگاران باید خود را برای استفاده بهینه از این ابزار‌ها آماده کنند تا نه تنها در رقابت با هوش مصنوعی عقب نمانند، بلکه از آن به‌عنوان ابزاری برای تقویت کار خود استفاده کنند.
انتهای پیام/