تداوم تورم بالا باعث بی‌انگیزی نیروی کار و سخت‌تر شدن شرایط زندگی برای بخش‌های زیادی از جامعه شده است. کالا‌های مصرفی روز به روز افزایش قیمت پیدا می‌کنند و دولت هم اقدام مؤثری برای کنترل آن انجام نداده است. احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه و دیگر بحران‌های سیاست خارجی نیز تورم انتظاری را بر بازار تحمیل کرده است. 

امیرحسین خالقی، اقتصاددان، درباره تورم بالا در سال 1404 و تداوم آن در ماه‌های پیش رو به «انتخاب» گفت:  وقتی انرژی به اندازه کافی برای تولید وجود ندارد، طبیعی است که تولید رشد پیدا نکرده است. با تداوم فعالیت ماشین خلق پول هم تورم مسیر خود را پیش می‌برد. تورم انتظاری هم بی تردید بر افزایش قیمت کالا‌ها اثر گذاشته است. آنچه فعلا خیلی جدی است، بحث بحران انرژی و آب است. الان در برخی از شهر‌ها چهارشنبه و پنجشنبه‌ها تعطیل هستند. وقتی زمان فعالیت اقتصادی کم می‌شود، طبیعی است که افزایش نسبی قیمت را داشته باشیم. آنچه من تخمین آن را دیدم، نزدیک به 40 درصد تورم برای سال 1404 پیش‌بینی شده است. بحث‌های واقعی‌تر از تحریم در این وجود دارد که حتی با رفع تحریم هم اقتصاد کشور را تهدید می‌کنند. موضوع انرژی یکی از این بحث هاست. 

وی درباره بروز تورم در بخش‌های مختلف اقتصاد بیان کرد: طبیعتا به دلیل محدودیت‌های تجارت خارجی، تورم در سال 1404 بیشتر در کالا‌های سرمایه‌ای خود را نشان می‌دهد. در کالا‌های مصرفی روزمره مردم هم تورم خیلی جدی وجود دارد. تورمی که عموماً از آن صحبت می‌شود، در سبد مصرفی خانوار است. تورم کالا‌های صنعتی و تجاری هم هم تراز تورم مصرفی‌ها بالا رفته‌اند. تورم کالا‌های سرمایه‌ای هم با کمی تأخیر به سبد مصرفی خانوار منتقل می‌شود. 

او افزود: به صورت سنتی شاید 20 درصد تورم را در طی سال اخیر تجربه کرده‌ایم اما از سال 1401 به این طرف وارد کانال دیگری از تورم شدیم که انباشت خود را نشان می‌دهد. با تداوم تورم دیگر انگیزه کار آنقدر پایین می‌آید که از یک جایی به بعد خود را به طور پررنگی نشان می‌دهد. 

خالقی در رابطه با بی انگیزگی نیروی کار در شرایط تورمی گفت: بازار کار با تداوم تورم درگیر کمبود نیرو می‌شود. میل به کار کردن متأثر به یک تصمیم فردی است. وقتی فرد نگاه می‌کنم که مطلوبیت فراغت با زحمت کار کردن همخوان نیست. در این ترازو طبیعتی است که با درآمد بسیار پایین، بخش زیادی از جامعه ترجیح می‌دهند کار نکنند یا مهاجرت کنند. تورم بر میل کار مؤثر است اما جامعه خالی از نیروی کار نمی‌شود. اثرات تورم به مرور در این حوزه خود را نشان می‌دهد. الان نمونه‌های زیادی از افراد را می‌بینیم که به جای یک کار ثابت مشخص، کار‌های دیگری مانند رانندگی اینترنتی را دنبال کند. احتمالاً وضعیت ما در این حوزه بدتر و بدتر خواهد شد. 

این اقتصاددان درباره تفاوت تورم اعلامی و تورم موجود در بازار‌ها گفت: در خوش بینانه‌ترین سناریو‌ها هم تورم و کمبود انرژی به زودی تمام نخواهد شد. در بهترین حالت یک دهه طول می‌کشد که به شرایط عادی و مسیر رشد اقتصادی و توسعه برگردیم. یکی از مشخص‌ترین ویژگی‌های دولت شکست خورده را از خود نشان می‌دهد. مشخصاً در ارائه خدمات عمومی و زیرساخت، دولت خوب عمل نمی‌کند و وسط بحران هستیم. احتمالاً در سال 1404 تورم 40 درصد را داشته باشیم. آنچه مردم از تورم حس می‌کنند باز هم با تورم اعلامی دولت خیلی متفاوت است.