بهرام سرمست در آئین بزرگداشت مشروطه با تأکید بر جایگاه تاریخی و تمدنی نهضت مشروطه گفت: مشروطیت نقطه عطفی در تاریخ تحولات ایران است و برای ما در آذربایجان شرقی و به‌ویژه شهر تبریز، مشروطه تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه بازشناسی یک میراث تمدن‌ساز و هویتی است که در تار و پود حیات اجتماعی مردم این خطه تنیده شده است.
وی با بیان اینکه مشروطه پاسخی چندبعدی به ناکارآمدی‌های ساختاری، بی‌عدالتی مزمن، عقب‌ماندگی نهادی و انسداد سیاسی بود، افزود: برخلاف برخی تحلیل‌های تقلیل‌گرا، مشروطه‌خواهی در ایران تنها یک جنبش سیاسی نبود؛ بلکه ترکیبی از آگاهی دینی، دغدغه عدالت اجتماعی، زیست جهان سنتی و مواجهه با تجدد غربی را در خود جای داده بود.
استاندار آذربایجان شرقی تصریح کرد: برای نخستین‌بار در جریان مشروطه، مفاهیمی چون حکمرانی قانون‌مند، تفکیک قوا، حقوق عمومی، نظارت بر قدرت و پاسخگویی دولت به ملت وارد گفتمان رسمی کشور شد.
سرمست با اشاره به نقش محوری تبریز در نهضت مشروطه گفت: اگر تهران مرکز صدور فرمان مشروطه بود، بی‌شک تبریز مرکز دفاع، استمرار و نجات آن بود. در دورانی که استبداد صغیر مشروطه را تهدید کرد، مردم تبریز با تحمل فشارهای اقتصادی، محاصره نظامی و تحریم قضایی، اجازه ندادند پرچم عدالت‌خواهی بر زمین بماند.
وی افزود: بزرگ‌مردانی چون ستارخان، باقرخان، ثقةالاسلام تبریزی و دیگر مجاهدان گمنام این شهر، نه تنها قهرمانان محلی بلکه ستون‌های استوار حفظ مشروعیت و مردمی‌بودن قدرت سیاسی در تاریخ ایران بودند.
سرمست با تأکید بر اینکه روح مشروطه‌خواهی همچنان در جمهوری اسلامی جریان دارد، خاطرنشان کرد: مفاهیم پایه‌ای مشروطه از جمله قانون‌گرایی، حاکمیت مردم، نهادهای انتخابی و نظارت بر قدرت در بستر اسلامی و بومی‌شده در انقلاب اسلامی تحقق یافتند و همچنان ادامه دارند.
وی با اشاره به پیروزی دکتر مسعود پزشکیان در انتخابات اخیر ریاست جمهوری گفت: نقش تاریخی آذربایجان در مقاطع مختلف از جمله انقلاب مشروطه، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و اکنون در تحقق دولت وفاق ملی، نشان می‌دهد این خطه همواره برای ایران و در راه ایران تلاش کرده است.
استاندار آذربایجان شرقی سه بُعد اصلی اثرگذاری مشروطه در تاریخ کشور را چنین برشمرد:
1. بعد نهادی: تأسیس نهادهایی مانند مجلس شورای ملی، دیوان محاسبات و قانون اساسی مشروطه، گامی بزرگ در مسیر قانون‌مندی بود.
2. بعد اجتماعی و فرهنگی: ارتقای آگاهی عمومی، گسترش مطبوعات، شکل‌گیری نقد اجتماعی و افزایش نقش علما و روشنفکران.
3. بعد هویتی و مشارکتی: گذار از مفهوم رعیت به ملت، ظهور هویت شهروندی و آغاز سیاست‌ورزی اجتماعی به جای سلطه‌پذیری.
سرمست با اشاره به چالش‌های امروز کشور از جمله مطالبه برای عدالت اداری، شفافیت، تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی گفت: همه این مطالبات در امتداد روح مشروطه و آموزه‌های آن قابل پیگیری و تحقق است.
وی افزود: بزرگداشت مشروطه نباید صرفاً به مناسکی تاریخی محدود شود، بلکه باید به فرصتی برای احیای عقلانیت و عدالت‌خواهی در جامعه امروز تبدیل گردد.
استاندار آذربایجان شرقی در پایان چند راهبرد اجرایی برای استمرار روح مشروطه در جامعه ارائه کرد:
• توسعه آموزش شهروندی و سواد حکمرانی با بهره‌گیری از الگوهای تاریخی.
• تحلیل تطبیقی نهادهای مشروطه با ساختارهای جمهوری اسلامی برای استخراج درس‌های موفقیت و ناکامی.
• تبدیل تبریز به مرکز پژوهش‌های مشروطه با محوریت خانه مشروطه.
• تدوین تاریخ شفاهی آذربایجان برای حفظ خاطرات و آموزه‌های مفاخر و قهرمانان این سرزمین.
• تدوین بسته جامع بازآفرینی مشروطه با هدف تقویت گردشگری فرهنگی و تاریخی.
• برگزاری برنامه‌های فرهنگی در هفته مشروطیت برای اتصال میراث گذشتگان به آینده.
وی در پایان تأکید کرد: استانداری آذربایجان شرقی آماده حمایت از تمامی برنامه‌هایی است که بتوانند روح مشارکت‌جویانه و هویت‌ساز مشروطه را در جامعه زنده نگه دارند و نسل‌های آینده را با این میراث عظیم پیوند دهند.