در سالهای اخیر، پیشرفتهای چشمگیری در حوزه هوش مصنوعی رخ داده و دامنه کاربردهای آن از علوم مهندسی و برنامهنویسی تا حوزههای خلاقانهای مانند نویسندگی و داستانسرایی گسترش یافته است. اما آیا هوش مصنوعی میتواند طنزپردازی کند و جوکهای واقعاً خندهدار خلق کند؟
جو تاپلین، نویسنده سرشناس کمدی که با چهرههای مطرحی مانند دیوید لترمن و جی لنو همکاری داشته، در ابتدا نسبت به توانایی هوش مصنوعی در تولید طنز تردید داشت. با این حال، او برای آزمایش این ایده، یک ابزار هوش مصنوعی به نام WitScript توسعه داد که قادر است با تحلیل عناوین خبری، متون و تصاویر، جوک و تفسیرهای طنزآمیز تولید کند. این ابزار به صورت یک سرویس مبتنی بر اشتراک ماهانه در دسترس است.
تاپلین برای سنجش عملکرد این سیستم، در یک مسابقه کمدی سهروزه شرکت کرد و جوکهای تولیدشده توسط هوش مصنوعی را در مقابل مخاطبان زنده در لسآنجلس آزمایش نمود. نتایج جالبتوجه بودند: واکنش مخاطبان به جوکهای هوش مصنوعی تقریباً مشابه جوکهای نوشتهشده توسط انسان بود.
آزمایشها و محدودیتهای طنز ماشینی
در پژوهشی که مجله اسمیتسونیان به آن اشاره کرد، تاپلین با همکاری یوری امیر (متخصص علوم اعصاب و کمدین) واکنش مخاطبان را بررسی کرد. یافتهها نشان داد که جوکهای هوش مصنوعی میتوانند به اندازه طنز انسانها تأثیرگذار باشند.

در مطالعهای دیگر، درو گورنز (روانشناس اجتماعی از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی) و تیمش دریافتند که ChatGPT 3.5 پس از تحلیل بیش از پنجاه تیتر از مجله طنز The Onion، قادر به تقلید سبک متمایز این نشریه بود. این آزمایشها نشان میدهد که مدلهای زبانی پیشرفته تا حدی میتوانند الگوهای طنز را تشخیص دهند و بازتولید کنند.
با این حال، تریاستان میلر، محقق هوش مصنوعی، معتقد است طنز یکی از پیچیدهترین جنبههای زبان است و آموزش مدلها برای درک و تولید آن، گامی ضروری در تقلید از رفتار انسانی محسوب میشود.
چالشهای اخلاقی و نیاز به قضاوت انسانی
علیرغم پیشرفتهای صورتگرفته، نگرانیهایی درباره توانایی هوش مصنوعی در تشخیص حساسیتهای انسانی وجود دارد. برخی متخصصان هشدار میدهند که هوش مصنوعی ممکن است ناخواسته کلیشههای مضر یا محتوای نامناسب را بازتولید کند، زیرا فاقد درک واقعی از زمینه اجتماعی و فرهنگی است.
کریستین همپلمن، زبانشناس محاسباتی، تأکید میکند که طنز واقعی به نیت و تعامل عاطفی گره خورده است—ویژگیهایی که منحصر به انسان هستند. هرچند هوش مصنوعی میتواند با تحلیل دادههای گسترده، الگوهای طنز را تقلید کند، اما هنوز نمیتواند جایگزین خلاقیت و ظرافتهای انسانی در طنزپردازی شود.
آینده طنز و هوش مصنوعی
با توجه به سرعت پیشرفت فناوری، آیا روزی خواهیم دید که هوش مصنوعی نهتنها جوکهای خندهدار تولید کند، بلکه آنها را در قالب محتوای چندرسانهای (مانند صحنههای سینمایی یا صداگذاری طنز) ارائه دهد؟ پاسخ هنوز نامشخص است، اما به نظر میرسد ترکیب خلاقیت انسان و توان پردازشی ماشین میتواند آیندهای جذاب برای صنعت کمدی رقم بزند.∎