سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): در حالیکه استان مرکزی از پیشینه فرهنگی غنی و استعدادهای خلاق در حوزه کودک و نوجوان برخوردار است، اما به گفته یکی از نویسندگان بومی، کمبود تنوع، انسجام و ساختار حمایتی مناسب موجب شده ادبیات کودک در این منطقه رشد شایستهای نداشته باشد.
کتایون آذرپی، نویسنده و نمایشنامهنویس کودک استان مرکزی در این باره گفت: در حوزه ادبیات کودک و نوجوان در استان مرکزی، با وجود استعدادهای فردی، شاهد تنوع و گستردگی قابلتوجهی نیستیم. بخشی از این مشکل به دلیل ماهیت خاص مخاطب کودک است که نیاز به درک روانشناختی، زبانی و تربیتی خاصی دارد و بخشی دیگر به نبود انسجام و متولی مشخص در این حوزه بازمیگردد.
وی افزود: برخلاف حوزه ادبیات بزرگسال که در استان انجمنها و گروههای فعالی دارد، ادبیات کودک و نوجوان در حاشیه قرار دارد و بیشتر تولیدات از سوی مربیان کانون پرورش فکری یا اعضای سابق آن صورت میگیرد.
آذرپی با تاکید بر نقش مهم نهادهای بومی در توسعه ادبیات کودک گفت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نقش آموزشی تخصصی خود را ایفا میکند، اما انتظار میرود اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نیز با تشکیل انجمن ادبیات کودک، مانند سایر انجمنهای ادبی خود، به این عرصه ورود کند و زمینه حمایت بومی را فراهم آورد.
وی همچنین ورود بخش خصوصی را در این مسیر بسیار اثربخش دانست و اظهار داشت: تشکیل کارگروههای آموزشی و تخصصی توسط نهادهای مردمی و بخش خصوصی میتواند مکمل فعالیتهای دولتی باشد و مسیر پرورش استعدادهای بومی را هموارتر کند.
این نویسنده و نمایشنامهنویس کودک استان مرکزی با تأکید بر اینکه علاقه به نوشتن بدون دانش کافی نمیتواند موفقیتآفرین باشد، گفت: بسیاری از آثار ناموفق ادبی حاصل ناآشنایی نویسندگان با اصول داستاننویسی است.
آذرپی افزود: انسانها با کلمات فکر میکنند، به همین دلیل بسیاری تصور میکنند میتوانند داستان بنویسند، در حالیکه آشنایی با اصول داستاننویسی امری ضروری است.
وی بیان کرد: نوشتن برای کودک یا بزرگسال تفاوت بنیادینی از لحاظ ضرورت دانش فنی ندارد، بلکه تفاوت در زاویه دید و دغدغههای مخاطب است.
نویسنده کودک با اشاره به دشواری نوشتن برای کودکان افزود: نویسنده کودک با دایره واژگان محدود و ذهنی ناپخته مواجه است، اما باید مفاهیم عمیقی مثل ایثار و گذشت را در قالب زبان ساده و جذاب منتقل کند.
وی ادامه داد: افزون بر این، محدودیتهای تربیتی در داستاننویسی کودک بیشتر است و انتخاب واژگان و لحن، نیازمند دقت بیشتری است.
این نمایشنامهنویس با تأکید بر شناخت روانشناسی کودک گفت: کسی که علاقهمند به نوشتن برای کودکان است، باید دنیای کودکانه را بشناسد و اصول رشد روانی کودکان را بداند. صرف علاقه، مانند پروازی با یک بال است؛ علاقه در کنار دانش، نویسنده را به اوج میرساند.
آذرپی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به آثار کبریا شجری، نویسنده اراکیِ کتاب «شلوار بابا را باد برد» که کتابی تصویری و خلاقانه برای کودکان است، گفت: خانم شجری نگاهی موشکافانه به مسائل اجتماعی دارد و موضوعاتی مانند دغدغههای مادرانه را در قالب داستان کودک به تصویر میکشد که نشان از توانمندی بالای اوست.
وی درباره فعالیتهای خود نیز توضیح داد: بیشتر با نمایشنامهنویسی کودک شناخته میشوم و تاکنون حدود ۴۵ نمایشنامه نوشتهام. به دلیل کمبود متون نمایشی مناسب برای کودک، خودم دست به قلم شدم و نمایشنامههایم را در جشنوارههای مختلف ارائه دادم. بعدها با شرکت در کلاسهای سیامک گلشیری، متوجه شدم دانش داستاننویسی ندارم و مسیر یادگیری را آغاز کردم.
به گزارش ایبنا، از جمله آثار داستانی این نویسنده و نمایش نویس کودک میتوان به کتابهای «ماجراهای موشی» (جلد ۱ و ۲) منتشر شده توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، داستان «مجتمع مسکونی پردیس» منتشر شده توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری اراک و داستانی درباره مجسمه پایینکشیده شده در جریان انقلاب اشاره کرد.
جلد سوم «ماجراهای موشی» نیز پذیرفته شده و در نوبت چاپ است و جلدهای چهارم و پنجم آن نیز نوشته شده اما هنوز وارد چرخه چاپ نشدهاند.
∎