یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه داشت، میراث دولت قبل است؛ دولتی که وعده‌های متعددی داد اما بسیاری از آنها نه‌تنها محقق نشد، بلکه بعضاً نتایجی معکوس در پی داشت. اگرچه تلاش‌هایی هم از سوی آن دولت صورت گرفت، اما بار اصلی ناترازی‌های ساختاری، اختلالات اقتصادی و بی‌ثباتی‌های اجتماعی انباشت شده در چند دهه قبل بر دوش دولت فعلی افتاد.

از سوی دیگر، دولت پزشکیان در زمینه انتخاب مدیران توانا و کارآمد با چالش‌های جدی مواجه بود. برخی مقاومت‌های نهادی دست دولت را برای انتخاب نیروهای توانمند و متخصص به‌شدت بسته است.

شرایط منطقه‌ای و جهانی نیز در این سال تأثیر جدی داشت. تنها یک روز پس از آغاز به کار دولت، کشور با حملات تروریستی و تهدیدات خارجی روبه‌رو شد که نشان می‌دهد دولت تازه‌کار، در فضایی مملو از تهدید و بحران مجبور به آغاز فعالیت خود بوده است.

انباشت مشکلات چند دهه‌ای، از ناترازی‌های اقتصادی گرفته تا مسائل زیست‌محیطی و چالش های اجتماعی، همگی در برابر این دولت صف‌آرایی کرده‌اند. در این بستر، دولت تلاش کرده است سیاست وفاق ملی را دنبال کند؛ سیاستی که در اصل، رویکردی درست و کارآمد است اما در برخی موارد، به شکل ناصواب اجرا شده است.

گاهی این وفاق به معنای مماشات با جریان‌های افراطی تعبیر شده که خود عامل بسیاری از مشکلات فعلی کشورند.

این برداشت نادرست از سیاست وفاق، همراه با ممانعت از بکارگیری کافی نیروهای توانا در مواردی توان دولت را برای پیگیری برخی اصلاحات اساسی کاهش داده است. با وجود این، در مواجهه با بحران‌هایی نظیر جنگ اخیر، دولت توانست عملکرد قابل‌قبولی از خود نشان دهد و با وجود فشارهای شدید، اجازه نداد زندگی روزمره مردم دچار اختلال جدی شود. این مدیریت بحران، نمونه‌ای از توان بالقوه دولت در مواجهه با شرایط دشوار بود.

علاوه بر این مواجهه درست و شجاعانه با برخی لوایح، تعدیل نسبی سیاست مخرب فیلترینگ، تعامل سازنده با جامعه، احزاب، شخصیت‌ها و نهادهای مدنی و سایر قوا و دستگاه‌های حاکمیتی از دستاوردهای دیگر دولت در اولین سال استقرار آن است.

اما برای آینده به نظر می‌رسد از مهم‌ترین کارهایی که دولت باید آنها را مدنظر قرار دهد: اول درک واقع‌گرایانه از منشأ مشکلات کشوراست. بخش بزرگی از بحران‌های فعلی، نتیجه برخی سیاست‌ها و رویکردهای نادرست است.

دوم ضرورت بازنگری فوری در آن سیاست‌ها و رویکردهاست. لذا از رسالت‌های مهم دولت کنونی، ترسیم واقع بینانه و مستند و مستدل شرایط کشور و آگاه و متقاعد ساختن سایر دستگاههای مختلف برای بازنگری و اصلاح فوری آن سیاست‌ها و رویکردهای نادرست است.

معاون سیاسی وزیر کشور دولت اصلاحات

منبع: روزنامه ایران 11 مرداد ۱۴۰۴