خسرو رفیعی کارشناس حوزه منابع آب در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی برنا درباره بحران کم‌آبی و نقش تصفیه‌خانه‌ها و پساب‌ها اظهار کرد: متأسفانه هنوز تفکر استفاده از پساب در کشور وجود ندارد. در حالی که در شهرک‌ها و مجتمع‌هایی با سکونت ۵۰۰ تا ۶۰۰ خانوار امکان احداث تصفیه‌خانه برای مصرف غیرشرب می‌توان فراهم کرد، اما این کار زمان‌بر است.
رفیعی در پاسخ به سوال خبرنگار برنا مبنی بر اینکه، با توجه به تجربه کشور‌های عربستان و کویت که با وجود کم‌آبی، فضای سبز خود را حفظ کرده‌اند، چرا کشور ما همچنان با بحران بی‌آبی مواجه هستیم گفت: بحران کم‌آبی طی سال‌های گذشته ایجاد شده و در آینده نیز ادامه خواهد داشت. راهکار اضطراری، پرهیز از مصرف آب شرب در صنایع آب‌بر، آبیاری فضای سبز تهران با آب شرب و مقابله با حفر چاه‌های غیرمجاز است.
وی با بیان اینکه کشور‌های حاشیه خلیج فارس در گذشته شنزار و کویری بوده‌اند، اما امروز با بهره‌گیری از فناوری انتقال آب به فضای سبز و منابع آبی قابل‌توجه دست پیدا کرده‌اند، تصریح کرد: ما برای جبران اشتباهات گذشته، تقویت سفره‌های زیرزمینی و عبور از بحران، چاره‌ای جز انتقال آب از دریای عمان نداریم.
رفیعی با تأکید بر اینکه ایران بیش از ۱۸۰۰ کیلومتر ساحل دارد، خاطرنشان کرد: صنایع آب‌بری مانند فولاد مبارکه، خودروسازی‌ها و پالایشگاه‌ها باید در گذشته در سواحل جنوبی احداث می‌شدند اما امروز دیگر امکان انتقال این صنایع وجود ندارد و نباید مجوز ساخت مجدد آنها صادر شود.
وی با انتقاد از احداث پالایشگاه پتروشیمی در منطقه میانکاله عنوان کرد: احداث پالایشگاه پتروشیمی در این منطقه، جنگل‌ها را نابود می‌کند. در عین حال دریای خزر و استان مازندران توان تأمین آب برای این صنایع را ندارند، زیرا روسیه مسیر رودخانه ولگا را بسته و آبی به خزر نمی‌رسد.
این کارشناس تأکید کرد: با وجود تمام مخاطرات زیست‌محیطی راهی جز انتقال آب، باقی نمانده است. باید از هزینه‌های اضافی چشم‌پوشی کنیم و سرمایه را صرف انتقال آب کنیم، اگرچه این کار طولانی‌مدت است و این اقدام نیازمند پیمانکاران صادق است چرا که لوله‌گذاری‌ها بسیار پرهزینه است.
رفیعی با اشاره به تجربه لیبی گفت: اگرچه به تجربه کشور‌های جنوب خلیج فارس توجه نمی‌کنیم ولی کشور‌هایی مانند لیبی سال‌هاست از آب انتقال‌یافته استفاده می‌کنند.
برنا: برخی مخالفان انتقال آب، از مخاطرات زیست‌محیطی و کشاورزی می‌گویند. آیا این نگرانی‌ها بی‌پایه است؟
رفیعی در پاسخ بیان کرد: لوله‌گذاری پیامد‌های زیست‌محیطی دارد و باید برای این چالش‌ها برنامه داشته باشیم. قطر و امارات چگونه عمل کردند؟ باید از این کشور‌ها الگو بگیریم.
وی ادامه داد: امروز سازمان برنامه‌وبودجه باید تخصیص منابع و اولویت‌بندی بودجه را با نگاه به آب و برق انجام دهد. بودجه‌ها باید صرف زیرساخت‌های حیاتی مانند انتقال آب و سپس پروژه‌های آبخیزداری شود تا منابع زیرزمینی احیا شوند؛ چرا که اکنون با فرونشست در اطراف تهران و اصفهان مواجه هستیم.
رفیعی تاکید کرد:اگر نسبت به فرونشست‌ها هوشیار نباشیم، تهران و شهر‌های اطراف اصفهان خالی از سکنه خواهد شد و مردم باید در سواحل دریای عمان و شمال کشور زندگی کنند، امروز هم با انتقال آب از طالقان، سد لار و سد کرج، دشت قزوین و شمال شرق تهران را نابود کرده‌ایم. اکنون زمان اقدام ضربتی و فوری است.
برنا: این مرکز گرایی در انتقال آب باعث ایجاد یک مناقشه نخواهد شد؟
رفیعی پاسخ داد:، انتقال آب اقدامی زمان‌بر است و نمی‌توان به صورت فوری انجام شود، در این راستا باید از اشتباهات گذشته پرهیز و برنامه‌ریزی کنیم.
وی ادامه داد: پیش‌تر وزارت نیرو ۶ حوضه آبخیز را مدیریت می‌کرد، اما پس از واگذاری آنها به استان‌ها، تنش‌هایی بین استان‌ها ایجاد شد.
برنا: راهکار فوری برای مدیریت این حوضه‌ها چیست؟
این کارشناس پاسخ داد: باید با ایجاد مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبخیز را احیا کنیم سازمان آب منطقه‌ای تهران پیش‌تر حوضه‌ای گسترده را از سد گلپایگان تا قزوین و از شرق تهران تا شاهرود، دامغان و جنوب قم پوشش می‌داد. اما امروز این ساختار کارآمد از بین رفته و باید جدی‌تر از همیشه برای بازسازی آن اقدام کنیم.
برنا: نقش بخش خصوصی در مدیریت حوضه‌های آبخیز چقدر است؟
رفیعی با تأکید بر ظرفیت بالای بخش خصوصی گفت: متأسفانه بخش خصوصی از این روند کنار گذاشته شده‌اند، در حالی که دولت باید نقش ناظر را ایفا کند، درحالیکه در همه امور مداخله می‌کند. تجربه موفق انتقال آب دریای عمان به فولاد مبارکه، نمونه‌ای از کارنامه درخشان بخش خصوصی است.
برنا: با وجود این مداخلات آیا بخش خصوصی هنوز انگیزه‌ای برای ورود به این حوزه دارد؟
وی پاسخ داد: اعتماد بخش خصوصی از بین رفته چرا که در حاشیه قرار گرفته شده‌اند. ما باید منافع آنها را در نظر بگیریم. قوانین و مصوبات لازم برای مشارکت آنها در مجلس وجود دارد، اما متأسفانه اجرایی نمی‌شود.
انتهای پیام/