مسیر اقتصاد/ همان‌طور که در گزارش قبل بیان شد، تنظیم‌گری به‌عنوان ابزاری کلیدی و مؤثر برای تعادل‌بخشی میان عرضه و تقاضا شناخته می‌شود. با این حال اتکا به مداخلات مستقیم قیمتی به‌منظور تنظیم بازار، رویکردی غیربهینه تلقی می‌شود که در افق بلندمدت از کارایی لازم برخوردار نبوده و حتی می‌تواند سبب بروز انگیزه‌های غلط و شکل‌گیری بازارهای غیررسمی شود.
همچنین این موضوع بیان شد که آن‌چه حالت مطلوبی از تنظیم بازار به‌شمار می‌رود، تنظیم‌گریِ دو رکن اصلی مؤثر بر قیمت یعنی عرضه و تقاضا خواهد بود. در این راستا، اتخاذ رویکرد هوشمند و داده‌محور نسبت به رفتار عرضه‌کنندگان و متقاضیان، می‌تواند گامی مؤثر برای بازتعریف نظام تأمین محصولات پتروشیمیایی در کشور باشد. چنین بازتعریفی باید مبتنی بر اصول شفافیت، کارایی و حمایت از تولید باشد.
تنظیم‌گری عرضه برای جلوگیری از رقابت خرید
علاوه بر چالش‌های مربوط به تقاضای محصولات پتروشیمیایی که رسیدگی به آن‌ها غالباً متوجه وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گردد؛ بخش دیگری از چالش‌ها که ناظر به سمت عرضه این محصولات است متوجه شرکت ملی صنایع پتروشیمی خواهد بود. در همین راستا این شرکت تلاش می‌کند تا با پایش عرضه مجتمع‌های پتروشیمی و بررسی دلایل عدم رعایت کف عرضه محصولات پتروشیمیایی در بورس کالا، تنظیم‌گری عرضه محصولات به منظور جلوگیری از افزایش رقابت خرید در بورس کالا را انجام دهد. مواردی مثل بررسی تعهدات معوقه، احصاء مشکلات تأمین خوراک، پیگیری مشکلات تخصیص ارز در جلسات کمیته تخصصی پتروشیمی، پیگیری چرایی کاهش یا توقف تولید برخی محصولات و همچنین تهیه گزارش‌های هفتگی و فصلی وضعیت بازار محصولات پتروشیمیایی، نمونه‌های از این امر به‌شمار می‌رود.
نقش شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مدیریت عرضه
علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته، شرکت ملی صنایع پتروشیمی به‌عنوان نهاد مرجع در صنعت پتروشیمی کشور، می‌تواند نقش پررنگ‌تری در تنظیم‌گری عرضه محصولات ایفا کند؛ چراکه بخشی از افزایش رقابت در تالار پتروشیمی بورس کالا، صرفاً به دلیل نبود برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت برای عرضه محصولات پتروشیمیایی رخ می‌دهد. ایفای این نقش نه تنها نیازمند مواجهه سریع و مؤثر با چالش‌های غیرمنتظره و برهم‌زننده تعادل عرضه است، بلکه مستلزم تمرکز بیش‌تر بر عوامل قابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی دقیق مبتنی بر داده‌های تحلیلی است.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی می‌تواند در کنار رسیدگی به چالش‌های پیش‌بینی نشده، اهتمام و توجه بیشتری به موارد قابل پیش‌بینی مؤثر در عرضه داشته باشد. رصد مستمر روندهای تقاضا با توجه به متغیرهای کلیدی مانند تقاضاهای فصلی، تغییرات قیمت جهانی نفت و محصولات پتروشیمی، تغییرات نرخ ارز و موارد مؤثر بر عرضه مانند تعمیرات اساسی مجتمع‌های پتروشیمی از جمله مواردی هستند که علی‌رغم توجه فعلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، نیازمند رصد و اهتمام بیشتری است تا برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت متناسب با آن صورت گیرد.
بهبود تنظیم بازار با استفاده از ابزارهای تحلیل داده
در این زمینه، جمع‌آوری داده‌ها به‌طور نسبتا مناسبی توسط این شرکت صورت می‌گیرد اما نیاز است که در زمینه‌ی تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، فعالیت‌های بیشتری صورت گیرد؛ چراکه که به‌نظر می‌رسد تمرکز کافی بر تحلیل این داده‌ها و مدل‌سازی سناریوهای مختلف برای پیش‌بینی آینده بازار هنوز به بلوغ کافی نرسیده است. استفاده از ابزارهای تحلیل پیش‌بینانه و مدل‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی تقاضا و تحلیل زنجیره تأمین می‌تواند مزیت بزرگی در تصمیم‌گیری‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای تنظیم بازار محصولات پتروشیمیایی ایجاد کند.
کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت زنجیره تأمین
علاوه بر موارد فوق، هوش مصنوعی یکی دیگر از ابزارهای مهمی است که باید در رصد و تنظیم‌گری عرضه محصولات مورد استفاده قرار گیرد. هوش مصنوعی می‌تواند در کنترل تولید پتروشیمی‌ها، پایش برخط عملیات در مجتمع‌های پتروشیمی، تحلیل‌های آماری به جهت پیش‌بینی روندهای تقاضا، هشدار درخصوص امکان افزایش رقابت محصولات پتروشیمیایی با توجه به داده‌های مربوط به روند عرضه و تقاضا، مدیریت انبارهای محصولات پتروشیمیایی، مدیریت زنجیره تأمین، قیمت‌گذاری پویا و درنهایت تسریع تصمیم‌گیری و بهبود بهره‌وری کاربرد داشته باشد.
منبع: گزارش پژوهشی اندیشکده اقتصاد مقاومتی با موضوع «آسیب‌شناسی سازِکار تأمین محصولات پتروشیمیایی از بورس کالا»
انتهای پیام/ انرژی