به گزارش قدس آنلاین، آنتوان ماری ژان-بتیست دو سنت‌اگزوپری در ۲۹ ژوئن ۱۹۰۰ در لیون فرانسه متولد شد. دوران کودکی‌اش در خانواده‌ای اشرافی و فرهنگی سپری شد. اما برخلاف مسیر سنتی خانواده‌اش، جذب فناوری و پرواز شد.
پس از خدمت نظامی، در سال ۱۹۲۱ وارد نیروی هوایی فرانسه شد و آموزش خلبانی را در آفریقا و فرانسه گذراند. او نه تنها یک خلبان ماهر، بلکه یکی از نخستین اعضای شرکت پستی هوایی فرانسه در دهه ۱۹۲۰ بود؛ شرکتی که مسئول ارسال محموله‌ها و نامه‌ها در مسیرهای خطرناک و طولانی بین اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی بود.
پرواز به سوی ادبیات
زندگی در میان طوفان‌های شن، پروازهای شبانه، سقوط‌ها و تنهایی در آسمان، همه الهام‌بخش نوشتارهای او شد. از همان سال‌ها، سنت‌اگزوپری شروع به نوشتن کرد و نخستین رمان‌هایش به شکل مستقیم از تجربه‌هایش به‌عنوان خلبان شکل گرفت. این آثار، اغلب با محوریت انسان در مواجهه با خطر، وظیفه، انزوا، طبیعت بی‌رحم و مسئولیت اخلاقی نوشته شده‌اند.
او از همان آغاز، فراتر از گزارشگری یا روایت صرف پرواز حرکت کرد و به انسان، تنهایی او در هستی، و جست‌وجوی معنا پرداخت.
نخستین اثر مهم آنتوان دو سنت‌اگزوپری، «پیک جنوب» (Courrier Sud) بود که در سال ۱۹۲۹ منتشر شد. این رمان از تجربه‌های او به‌عنوان خلبان خطوط پستی هوایی الهام گرفته و داستان آن، حول تنهایی خلبانی در دل صحرا و تضاد بین وظیفه و زندگی شخصی شکل گرفته است. این کتاب، آغازگر سبک خاص سنت‌اگزوپری در پیوند تجربه‌های واقعی با تأملات انسانی و فلسفی بود.
دو سال بعد، در سال ۱۹۳۱، سنت‌اگزوپری با انتشار «پرواز شبانه» (Vol de nuit) به موفقیت بیشتری دست یافت. این اثر که با استقبال منتقدان روبه‌رو شد و جایزه فمینا را برایش به ارمغان آورد، درباره پروازهای خطرناک شبانه خلبانان خطوط پستی در آمریکای جنوبی است. در این رمان، مسئله تصمیم‌گیری، خطر، انضباط و معنای شغل در مرکز روایت قرار دارد.
یکی از مهم‌ترین آثار او، «زمین انسان‌ها» (Terre des hommes) بود که در سال ۱۹۳۹ منتشر شد. این کتاب، تلفیقی از خاطرات خلبانی، گزارش‌های واقعی و تأملات فلسفی درباره ارزش‌های انسانی است. سنت‌اگزوپری در این اثر، موضوعاتی مانند همبستگی، دوستی، فداکاری و مسئولیت انسانی را از خلال رویدادهای واقعی بررسی می‌کند. این کتاب در همان سال برنده جایزه بزرگ آکادمی فرانسه شد.
اما مشهورترین و جهانی‌ترین اثر او، بی‌تردید «شازده کوچولو» (Le Petit Prince) است؛ کتابی که در سال ۱۹۴۳ در نیویورک و به زبان فرانسه منتشر شد. شازده کوچولو داستانی به ظاهر کودکانه درباره سفرهای پسری کوچک از سیاره‌ای دوردست است که در دل خود تأملاتی عمیق درباره عشق، تنهایی، معنا، بزرگسالی و درک متقابل را پنهان کرده است. این اثر تاکنون به بیش از ۵۰۰ زبان و گویش ترجمه شده و در میان پرفروش‌ترین و پرخواننده‌ترین کتاب‌های تاریخ قرار دارد.
پس از مرگ سنت‌اگزوپری، مجموعه‌ای از نوشته‌ها و یادداشت‌های فلسفی او در قالب کتاب «دژ» (Citadelle) منتشر شد. این اثر ناتمام، بیش از آنکه روایی باشد، مجموعه‌ای از تأملات درباره انسان، رهبری، ایمان، آزادی و نظم اجتماعی است. «دژ» وجه عمیق‌تر و درونی‌تر اندیشه‌های او را بازتاب می‌دهد و نشان می‌دهد که دغدغه‌های فکری‌اش فراتر از تجربه‌های پروازی بوده است.
مجموعه آثار سنت‌اگزوپری، از «پیک جنوب» و «پرواز شبانه» تا «شازده کوچولو» و «دژ»، تصویری به‌هم‌پیوسته از نویسنده‌ای ارائه می‌دهد که جهان را هم در سطح واقعیت و هم در عمق معنا تجربه کرده بود؛ نویسنده‌ای که پرواز را فقط در آسمان تجربه نکرد، بلکه در ادبیات و اندیشه هم اوج گرفت.
جنگ، تبعید و خلق جاودانه‌ترین اثر
با آغاز جنگ جهانی دوم، سنت‌اگزوپری به‌عنوان خلبان شناسایی به ارتش فرانسه پیوست. پس از اشغال فرانسه توسط آلمان نازی، ابتدا به شمال آفریقا و سپس به ایالات متحده تبعید شد.
در همین دوران، یعنی در سال ۱۹۴۳، یکی از ماندگارترین آثارش را نوشت. اثری که گرچه به ظاهر کتابی کودکانه است، اما لایه‌های عمیقی از فلسفه، تنهایی، عشق، درک متقابل، و از همه مهم‌تر، معنای از دست دادن را در خود دارد.
او در این کتاب، از زبان راوی خلبانی که در صحرا سقوط کرده، داستان شاهزاده‌ای کوچک از سیاره‌ای دور را روایت می‌کند. گفت‌وگوهای این دو، هم‌زمان ساده و پیچیده‌اند و پرسش‌هایی بنیادین درباره هستی را مطرح می‌کنند.
این اثر، به‌سرعت در جهان شناخته شد و تا امروز به بیش از ۵۰۰ زبان و گویش ترجمه شده و در صدر فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان قرار دارد.
پایان پرواز؛ آغاز افسانه
در ۳۱ ژوئیه ۱۹۴۴، مصادف با ۹ مرداد ۱۳۲۳ زمانی که سنت‌اگزوپری برای یک مأموریت شناسایی در جنگ بر فراز دریای مدیترانه پرواز می‌کرد، هواپیمایش ناپدید شد.
سال‌ها بعد، در اوایل دهه ۲۰۰۰، قطعاتی از لاشه هواپیمای او توسط یک غواص در نزدیکی ساحل مارسی کشف شد. با وجود شناسایی بقایای هواپیما، پیکر او هیچ‌گاه یافت نشد. سنت‌اگزوپری، همان‌گونه که خود بارها درباره ناپدید شدن و محو شدن در آسمان نوشته بود، در نهایت با پروازی بی‌بازگشت از جهان رفت.
مترجمین ایرانی
به گواه آمارها، کتاب آنتوان دو سنت اگزوپری به بیش از ۲۸۰ زبان و گویش ترجمه شده که این آمار خیره‌کننده است. راز محبوبیت و موفقیت شازده کوچولو در زبان ساده و کودکانه و باورهای پاک و معصومانه‌ی قهرمان آن است؛ باورهایی که کودکان و نوجوانان تا سنی آن‌ها را قبول دارند اما وقتی بزرگ می‌شوند فراموششان می‌کنند. این شازده کوچولو بود که توانست تمام آن حرف‌ها را به یاد آدم‌بزرگ‌ها بیاورد.
این کتاب در ایران هم بسیار پرطرفدار است. تعداد ترجمه‌های آن نیز گویای همین مسئله است. وبسایت کتابخانه‌ی ملی ایران نشان می‌دهد حدود ۱۳۰ ترجمه برای شازده کوچولو ثبت شده که این آمار تقریبا به همین بیست‌سی سال اخیر برمی‌گردد. دو ترجمه به کردی، یک ترجمه به تالشی و یک ترجمه هم به ترکی در کتابخانه به ثبت رسیده است.
از آنجایی که شازده کوچولو کتاب محبوب و کم‌حجمی است، خیلی‌ها را وسوسه کرده و می‌کند تا آن را ترجمه کنند. اما گویا خود ترجمه‌ی شازده کوچولو هم سر درازی دارد. پشت این کتاب، بزرگان ترجمه‌ی ایران چون محمد قاضی و ابوالحسن نجفی و شاعری چون احمد شاملو ایستاده‌اند. همین موضوع نشان می‌دهد که ترجمه‌ی شازده کوچولو بی مناقشه نبوده است.
البته اولین ترجمه کتاب «شازده کوچولو» اثر آنتوان دو سنت اگزوپری به زبان فارسی توسط محمد قاضی در سال ۱۳۳۳ یعنی ۱۰ سال پس از درگذشت نویسنده اصلی این اثر انجام شد.
میراثی فراتر از مرزها
پس از مرگ او، یادداشت‌ها و دست‌نوشته‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد دغدغه‌های او بسیار عمیق‌تر از روایت‌های پرواز یا ماجراجویی بودند. او درباره رهبری، مسئولیت، ایمان، اخلاق، و آینده بشر نوشته بود.
میراث ادبی او امروز همچنان در سراسر جهان خوانده و تدریس می‌شود؛ از دانشگاه‌های فلسفه و ادبیات تا مدارس ابتدایی. آثارش، به‌ویژه کتاب مشهورش، میان کودک و بزرگسال، عام و خاص، روشنفکر و خواننده معمولی، خواننده دارد.
سنت‌اگزوپری، خلبانی که نوشت، و نویسنده‌ای که پرواز کرد، امروز تنها با کتاب‌هایش شناخته نمی‌شود؛ او یادآور این پرسش است که چگونه می‌توان در جهانی پر از خشونت و بی‌معنایی، همچنان از دوستی، مسئولیت، زیبایی و امید نوشت.