این مراسم در آستانه روز ملی اهدای خون، با حضور دکتر محمد شریف‌الحسینی، رئیس اداره برنامه‌ریزی جذب و نگهداری اهداکنندگان اداره کل انتقال خون خراسان رضوی، جمعی از مدیران و کارشناسان سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و مؤسسه درمانی این آستان مقدس، هفتم مردادماه ۱۴۰۴، در تالار اندیشگاه رضوی کتابخانه مرکزی حرم مطهر امام رضا (ع)، اجرا شد.
جایگاه سازمان انتقال خون
در ابتدای این مراسم، دکتر محمد شریف‌الحسینی، اظهار کرد: سازمان انتقال خون ایران در ۹ مردادماه سال ۱۳۵۳ تأسیس شده که این روز در تقویم کشور، روز اهدای خون نام گرفته است.
متأسفانه پیش از این تاریخ، خون مورد نیاز کشور، از طریق خون فروشی افراد تأمین می‌شد.
رئیس اداره برنامه‌ریزی جذب و نگهداری اهداکنندگان اداره کل انتقال خون خراسان رضوی درباره جایگاه خاص سازمان انتقال خون، گفت: براساس طبقه‌بندی سازمان پدافند غیرعامل کشور، این سازمان در سطح یک پدافند غیرعامل یا رده حیاتی قرار دارد و پشتوانه مراکز بیمارستانی و درمانی کشور، محسوب می‌شود.
وی از ایران به‌عنوان یکی از کشورهای پیش‌روی منطقه در حوزه انتقال خون نام برد و افزود: سازمان انتقال خون ایران، همکار سازمان بهداشت جهانی در منطقه مدیترانه شرقی با بیش از ۲۰ کشور تحت پوشش آن است. به عبارتی این کشورها در حوزه انتقال خون، تحت آموزش و پایش کشور ما قرار دارند.
وی با تأکید بر اینکه از سال ۲۰۱۷ میلادی، امر اهدای خون در ایران به‌صورت ۱۰۰ درصد داوطلبانه انجام می‌شود، ادامه داد: استان خراسان رضوی از یک سو، دارای ۶۵ بیمارستان و مرکز درمانی و از سوی دیگر، پذیرای سالانه ۳۰ میلیون زائر است، بنابراین پرمصرف‌ترین استان کشور در حوزه خون و فرآورده‌های خونی است.
مشهد نیز دومین مصرف‌کننده کشوری پس از پایتخت است.
این مقام مسئول، با اشاره به اینکه تنها ۲ و نیم درصد مردم کشور، اهداکننده خون هستند، تصریح کرد: متأسفانه هنوز نتوانسته‌ایم اهدای خون را در کشور به‌عنوان یک فرهنگ عمومی معرفی کنیم و این امر بیشتر به‌عنوان یک عمل انسان‌دوستانه و خداپسندانه، مطرح شده است.
مزایای اهدای خون
دکتر شریف‌الحسینی ضمن بیان مزایای اهدای خون برای افراد اهداکننده اعم از کاهش غلظت خون، کاهش خطر ابتلا به سکته‌های قلبی و مغزی و افزایش قدرت مقابله بدن با عوامل باکتریال و...، بر ضرورت معرفی این مزایای متعدد علمی بین نسل جوان امروز جامعه، تأکید کرد.
وی در ادامه، گفت: در زمینه ترویج اهدای خون در دو گروه خانم‌ها و همچنین جوانان بین ۱۸ تا ۲۴ سال نیز باید در کشور فعالیت بیشتری انجام شود. به‌خصوص که درصد اهدای خون خانم‌ها در دنیا به ۵۶ درصد رسیده، در حالی که در ایران به‌طور میانگین، چهار و نیم درصد است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه اگر اهدای خون مستمر باشد، مغز قرمز استخوان به خون‌سازی عادت می‌کند، تصریح کرد: معاینه و مصاحبه پزشکی فرد اهداکننده توسط تیم پزشکی سازمان انتقال خون و انجام آزمایش‌های مربوطه بر روی خون فرد و انعکاس به او، از دیگر مزایای اهدای خون در کشور است.
وی به مزایای اهدای خون در مقایسه با حجامت نیز اشاره و خاطرنشان کرد: با هر اهدای خون، جان سه بیمار از مرگ نجات می‌یابد، چرا که اجزای این خون اهدایی تفکیک شده و توسط بیماران مختلف همچون بیماران سرطانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نگهداری از ۱۳ عنوان نشریه سازمان انتقال خون
بیتا ایمانی، کارشناس مطبوعات آستان قدس رضوی در ادامه، گفت: در آرشیو مطبوعات این آستان مقدس، ۱۲ عنوان نشریه فارسی و یک عنوان نشریه انگلیسی در مجموع، در ۱۵۹ نسخه مرتبط با سازمان انتقال خون وجود دارد که در قالب گاهنامه، ماهنامه، فصلنامه و سالنامه، در شهرهای تهران، مشهد و قم، منتشر شده است.
وی افزود: این نوع نشریات در دو دسته «خبری آموزشی(سطح عمومی)» و «علمی پژوهشی(سطح تخصصی)»، تقسیم شده است که در آنها مطالبی با محوریت تازه‌های علمی، اخبار و اطلاعات و فعالیت‌های سازمان‌های مرتبط با امر اهدا و انتقال خون، موارد مربوط به اهداکنندگان و همچنین مطالب تخصصی‌تر اعم از خون‌شناسی و بیماری‌های خونی، منتشر می‌شود.
ایمانی ضمن معرفی منتخبی از این نشریات همچون عناوین «خون»، «پیام خون» و «خون‌بخش»، بیان کرد: فصلنامه خون، قدیمی‌ترین نشریه مرتبط با سازمان انتقال خون موجود در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی به شمار می‌آید که انتشار آن از بهار ۱۳۵۵ شروع شده است. در حال حاضر، از ۷۱ نسخه نشریه در این آرشیو نگهداری می‌شود.
وی درباره لزوم نگهداری و ایجاد امکان دسترسی به این نشریات، نیز گفت: این نشریات تصویری از پیشینه اقدامات و عملکردها تا زمان حاضر، تغییراتی که در طول زمان ایجاد شده و میزان پیشرفت فرآیندها در بحث اهدا و انتقال خون، ارائه می‌دهد.
اهمیت کنترل خونریزی
حسین سنجری، مسئول خادمین سلامت مؤسسه درمانی آستان قدس رضوی نیز در این مراسم با تأکید بر اینکه ۵۰ درصد مرگ و میرها در تصادفات به‌دلیل خونریزی اتفاق می‌افتد، از کنترل خونریزی و لزوم فراگیری اصول آن توسط همگان، به‌عنوان یک امر مهم و حیاتی، نام برد.
وی همچنین گفت: در راستای کنترل عمومی خونریزی به سه نکته باید توجه کرد؛ نخست باید با وارد کردن فشار مستقیم با تمیزترین پارچه موجود بر روی موضع مربوطه، خون را بند آورد. همچنین اندام مورد نظر را بالا گرفته تا خونریزی، کاهش یابد. باید اندام مورد نظر را نیز ثابت و بی‌تحرک، نگه داشت.