محمدرضا علیمرادی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به وضعیت بحرانی تالاب بین‌المللی هامون و گسترش کانون‌های گردوغبار در منطقه سیستان، افزود: استفاده از مالچ نفتی به‌دلیل ترکیبات شیمیایی و آسیب‌های زیست‌محیطی در تالاب مجاز نیست بنابراین رویکرد سازمان محیط زیست حرکت به سمت مالچ‌های طبیعی و زیستی است.
وی با بیان اینکه با توجه به محدودیت منابع آبی، امکان تولید و کاربرد گسترده مالچ زیستی در سیستان وجود ندارد، ادامه داد: در این شرایط، استفاده از مالچ سنگریزه‌ای که مورد تأیید محافل علمی بین‌المللی و بنیان‌گذاران داخلی مانند مرحوم پروفسور کردوانی بوده در دستور کار قرار گرفته و اجرای طرح آزمایشی آن در شهرستان هیرمند آغاز شده است.
علیمرادی تصریح کرد: تثبیت بسترهای فرسایشی با استفاده از مواد برگرفته از طبیعت به‌دلیل کم‌خطر بودن و هزینه قابل کنترل، می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش گرد و غبار باشد؛ علاوه بر این طرح‌هایی همچون احداث بادشکن‌های غیرزنده نیز در حال اجراست زیرا بادشکن‌های زنده و نهال‌کاری‌ها به‌دلیل کمبود شدید آب در منطقه به‌طور عملی دوام نمی‌آورند.
وی با تاکید بر اینکه حیات تالاب‌ها به تأمین حقابه زیست‌محیطی آن‌ها وابسته است، گفت: در ۲ سال آبی اخیر، آوردی برای آبگیری یا مرطوب‌سازی بستر هامون نداشته‌ایم به همین دلیل، تمرکز برنامه‌های محیط زیست بر حفظ پوشش گیاهی و تثبیت کانون‌های گردوغبار معطوف شده است.
علیمرادی اضافه کرد: یکی از طرح‌های در دست اجرا در این زمینه، استفاده از سیستم بازچرخانی فاضلاب شهرهای اطراف تالاب به‌منظور توسعه پوشش گیاهی در بستر هامون است که با همکاری وزارت نیرو در دستور کار قرار گرفته است و امسال به مرحله اجرا می‌رسد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: عرصه تالابی هامون بیش از ۵۷۰ هزار هکتار وسعت دارد که ۵۰ هزار هکتار آن به‌عنوان تالاب بین‌المللی و حدود ۲۹۳ هزار هکتار به‌عنوان پناهگاه حیات‌وحش تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد با این حال، طرح‌های اجرایی فعلی فقط حدود ۱۵ هکتار را پوشش می‌دهند.
وی تصریح کرد: اگر نتایج این طرح‌های آزمایشی موفقیت‌آمیز باشد با حمایت استانداری و اختصاص اعتبارات استانی، توسعه آن‌ها به کانون‌های اصلی گرد و غبار که بالغ بر ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی داخلی را در بر می‌گیرند، در دستور کار قرار خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: دشواری اجرای طرح‌های تثبیت در تالاب بین المللی هامون فقط محدود به کم‌آبی نیست بلکه منشأ بخش عمده گردوغبار از سمت افغانستان و بستر «هامون صابوری» است که خارج از مرزهای سرزمینی ما قرار دارد و اقدامات داخلی را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
به گزارش ایرنا، دریاچه بین‌المللی هامون ۵۷۰ هزار هکتار مساحت دارد و از سه بخش «هامون پوزک» در شمال شرقی، «هامون صابری» در شمال و «هامون هیرمند» در غرب و جنوب غربی سیستان تشکیل شده و ظرفیت آبگیری آن ۶ میلیارد مترمکعب است.
مالچ‌پاشی طبیعی به فرآیند پوشاندن سطح خاک با مواد طبیعی گفته می‌شود که به‌منظور حفظ رطوبت، کاهش رشد علف‌های هرز و بهبود ساختار خاک صورت می‌گیرد.