مهدی هاشم‌زاده مدیر گروه انرژی اندیشکده سیاست‌گذاری اقتصاد و پیشرفت ماهد در گفت و گو با قدس آنلاین در رابطه با اهمیت قرارگیری ایران در زمینه انتقال کالاهای تجاری کشورهای همسایه گفت: یکی از اقدامات مهم در راستای بازدارندگی اقتصادی و امنیتی کشور، قرارگیری ایران در مسیر انتقال منابع طبیعی و فرآورده‌های احصا شده از این منابع طبیعی است؛ ایران در شاه‌راه انتقال کالاهای صنعتی و معدنی و طبیعی قرار گرفته است و به این ترتیب، یک گام مهم در راستای تقویت بازدارندگی خود، عبور انواع کالاها از مسیر ایران است. هر چه انتقال کالایی سخت‌تر باشد و ایران بتواند این انتقال را تسهیل ببخشد؛ امنیت و بازدارندگی بیشتری به همراه خواهد داشت؛ در این زمینه، مهم‌ترین کالای انتقالی در بین کشورهای همسایه که نیازی اساسی به مسیر ایران دارد؛ مسئله گاز است.
ایران تنها گزینه قابل اتکا برای انتقال گاز مازاد روسیه
وی در ادامه با اشاره به نیاز فزاینده هند به گاز گفت: نیاز فزاینده هند و دیگر همسایگان ایران در غرب و شرق کشور به گاز چه برای سوخت صنایع، چه برای گرمایش و رفاه مردم و همچنین چه برای خوراک صنایع گازی در کنار مازاد عرضه گاز توسط روسیه و مسیر منحصر به فرد ایران برای انتقال این گاز موجب شده است که ایران تنها گزینه قابل اتکا برای انتقال گاز مازاد روسیه باشد. بنابراین اتصال مستقیم گازی بین ایران به هند و روسیه موجب بازدارندگی بسیار زیاد اقتصادی و امنیتی کشور خواهد شد.
هاشم‌زاده در ادامه افزود: این ارتباط مستقیم گازی بین ایران با روسیه و هند منجر به تبدیل شدن ایران به هاب تجارت گاز منطقه خواهد شد. و از همین رو این اقدام، یکی از مهم‌ترین اهداف راهبردی و اقتصادی کشور در عرصه انرژی است که می‌تواند نه‌تنها موجب تقویت جایگاه بین‌المللی ایران شود، بلکه زمینه‌ساز تحولات گسترده اقتصادی و دیپلماتیک نیز گردد. این هدف بزرگ، از طریق توسعه مشارکت در سوآپ و تجارت گاز روسیه و ترکمنستان از مسیر خاک ایران و ایجاد خطوط لوله مستقیم گاز با روسیه و هند تحقق می‌یابد. چنین رویکردی ظرفیت‌های ژئوپلتیکی ایران را به بهترین شکل ممکن به کار می‌گیرد و با استفاده از مزیت‌های طبیعی و استراتژیک کشور، می‌تواند ایران را به کانون اصلی تجارت و انتقال گاز در منطقه تبدیل کند.
منافع مشارکت در پروژه‌های سوآپ و توسعه تجارت گاز
وی با اشاره به نفع ایران از این مشارکت در حوزه افزایش امنیت و اقتصاد گفت: مشارکت ایران در پروژه‌های سوآپ و توسعه تجارت گاز روسیه و ترکمنستان از مسیر خاک ایران، به دلایل مختلف، به نفع کشور است. از نظر اقتصادی، این پروژه‌ها امکان انتقال حجم قابل توجهی از گاز به بازارهای هدف را فراهم می‌کنند و در نتیجه درآمدهای ارزی کشور را افزایش می‌دهند.
این کارشناس انرژی گفت: مشارکت در سوآپ به ایران این امکان را می‌دهد که با استفاده از ظرفیت خطوط لوله و شبکه‌های انتقال خود، به عنوان مسیر اصلی ترانزیت گاز در منطقه عمل کند که این موضوع به طور طبیعی موقعیت ایران را در بازار انرژی تثبیت و تقویت می‌کند. در عین حال، از منظر دیپلماتیک، این مشارکت‌ها زمینه‌ساز افزایش تعاملات و همکاری‌های راهبردی با کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای می‌شود و می‌تواند به عنوان ابزاری مهم در سیاست خارجی کشور به کار گرفته شود. این همکاری‌ها نه تنها بهبود روابط اقتصادی را به همراه دارد، بلکه می‌تواند امنیت انرژی ایران را نیز تضمین کند.