شفقنا_ نشست خبری اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه دوشنبه ۶ مرداد ماه در ساختمان این وزارت‌خانه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار شفقنا، سید اسماعیل بقایی گفت: به موازات ادامه جنایت رژیم صهیونیستی و موضوع نسل کشی در غزه، کماکان مهم ترین موضوع بین المللی و منطقه جنایات رژیم صهیونیستی است و شاهد کشتار مردم بی گناه هستیم و استفاده از سلاح گرسنگی و تشنگی برای فلسطین به عنوان یک ملت و سرزمین حاکم شده است.
او ادامه داد: وزارت امور خارجه رایزنی های مختلفی با کشورهای منطقه انجام داد برای ایجاد نوعی اجماع بین المللی در سطح کشورهای اسلامی و اقدام فوری به غزه و توقف نسل کشی در غزه. آقای عراقچی با وزرای مختلف صحبت کردند و با مقامات همکاری اسلامی جلساتی داشتند و قرار شده نشست فوری بین کشورهای سازمان همکاری اسلامی برای چاره اندیشی جهت توقف جنایات و کمک رسانی به مردم فلسطین برگزار شود. ادامه قحطی و گرسنگي یک جنایت جنگی آشکار است و با همه قواعد بین المللی مغایرت دارد و چنین نسل کشی وحشیانه ای بی سابقه است.
سخنگوی وزارت امورخارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار شفقنا درباره تدابیر وزارت خارجه برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور گفت: ما اصول مشخصی همواره برای بازگشت و رفت و آمد راحت ایرانیان خارج از کشور داریم. درباره امور ایرانیان، وزارت امور خارجه به ویژه اداره‌کل ایرانیان و معاونت کنسولی به طور مستمر پیگیر هستند. این مسأله یکی از محورهای ثابت دستور کار ماست. وزارت امور خارجه به‌صورت پیگیر لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور است؛ این لایحه در حال حاضر مراحل نهایی تدوین در مجلس شورای اسلامی را طی می‌کند.
او همچنین در پاسخ به سؤال دیگر شفقنا درباره دلایل برگزاری نشست ایران با تروئیکای اروپایی در استانبول گفت: در خصوص محل برگزاری، تصمیم بر آن شد که نشست در استانبول برگزار شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مخالفت ایران با دخالت در منطقه قفقاز گفت: موضع ایران تغییری نکرده است. این تحولات عمدتاً دو محور اصلی دارد نخست، موضوع صلح و حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات میان جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان. ما همواره بر ضرورت تسریع در امضای توافق‌نامه صلح تأکید داشته‌ایم.
او افزود: محور دوم، به مسیرهای ترانزیتی و حمل‌ونقل مربوط می‌شود. ایران همواره از ایجاد و توسعه مسیرهای مواصلاتی حمایت کرده و آن را اقدامی مؤثر در جهت توسعه اقتصادی کشورها و تقویت تعاملات تجاری منطقه‌ای دانسته است.
بقایی گفت: در روزهای اخیر موضوع ورود بازیگران فرامنطقه‌ای به تحولات قفقاز نیز مطرح شده که جمهوری اسلامی ایران آن را برخلاف منافع امنیتی و توسعه‌ای منطقه می‌داند.شایعات مربوط به مشارکت برخی بازیگران فرامنطقه‌ای در روندهای مرتبط با قفقاز جنوبی نیز از سوی طرف‌های ذی‌ربط تکذیب شده است. ایران با دقت این تحولات را رصد می‌کند و با هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان در ارتباط نزدیک قرار دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نشست اخیر ایران با تروئیکای اروپایی گفت: مذاکرات انجام شد و محور اصلی این گفت‌وگوها، موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها بود. جز این دو مورد، مسئله دیگری در مذاکرات مطرح نشد.
طرف‌های اروپایی روایت خود را از این مذاکرات و مباحث مطرح‌شده ارائه می‌دهند اما این روایت لزوماً منطبق با واقعیت رخ‌داده نیست و با دیدگاه جمهوری اسلامی ایران تفاوت دارد.
او افزود: ما به‌صراحت تأکید کرده‌ایم و بار دیگر تأکید می‌کنیم که طرف‌های اروپایی به دلایلی که پیش‌تر نیز بارها اعلام شده، صلاحیت و اختیار استفاده از سازوکار موسوم به «مکانیسم ماشه» را ندارند.چنین حقی برای آن‌ها وجود ندارد و ما اساساً با این اقدام مخالف هستیم. موضع خود را نیز به‌صورت سریع و شفاف به اطلاع طرف‌های اروپایی رسانده‌ایم.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره حمله تروریستی به زاهدان گفت: حادثه تروریستی در شهر زاهدان که دو روز پیش رخ داد و منجر به شهادت جمعی از هم‌وطنان ما شد، یک اقدام تروریستی آشکار بود. متأسفانه این نوع اقدامات مسبوق به سابقه است.
او افزود: هیچ تردیدی وجود ندارد که رژیم صهیونیستی از گروه‌های تروریستی ضدایرانی حمایت می‌کند، آن‌ها را تأمین مالی کرده و انواع کمک‌ها را در اختیارشان قرار می‌دهد. این واقعیت طی سال‌های گذشته بارها ثابت شده است.هدف از چنین اقداماتی روشن است: ایجاد ناامنی در ایران و خدشه‌دار کردن امنیت شهروندان کشور. این اقدام تروریستی به‌شدت محکوم است.
او گفت: نهادهای انتظامی و امنیتی ایران با جدیت در حال شناسایی عوامل این جنایت کور هستند و بدون تردید آن‌ها را مجازات خواهند کرد. چنان‌که شنیده شد، تعدادی از عوامل این حمله در جریان درگیری‌ها کشته شده‌اند.
او گفت: این اقدامات در ادامه روند جنایات رژیم صهیونیستی علیه ایران قابل تحلیل است. پیام روشن این جنایت آن است که این رژیم از هیچ ابزاری برای بی‌ثبات‌سازی امنیت ایران فروگذار نمی‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه آلمان در قبال آمریکا مسئولیت دارد، گفت: بر اساس مقررات حقوق بین‌الملل، واگذاری سرزمین یا امکانات یک کشور به کشور دیگر برای انجام اقدامات علیه دولت‌های ثالث، صراحتاً ممنوع بوده و موجب مسئولیت بین‌المللی دولت مربوطه می‌شود.
او افزود: از چند سال پیش گزارش‌ها و شواهدی در دست بود که نشان می‌داد این پایگاه توسط ایالات متحده آمریکا برای اقدامات ایذایی علیه سایر کشورها، و در برخی موارد حتی علیه شهروندان ایرانی، مورد استفاده قرار گرفته است. بنابراین این رأی از نظر حقوقی کاملاً محل ایراد است. چنان‌که برخی حقوقدانان آلمانی نیز نسبت به آن انتقادات جدی وارد کرده‌اند.
بقایی گفت: کشوری که آگاهانه پایگاه یا امکانات خود را در اختیار کشور دیگری برای برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات تجاوزکارانه علیه کشور ثالث قرار می‌دهد، نمی‌تواند از مسئولیت بین‌المللی خود شانه خالی کند و به‌نوعی شریک و همدست کشور متجاوز محسوب می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره خر ج آمریکا از یونسکو گفت: ایالات متحده آمریکا برای سومین بار از سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) خارج شده است. این تصمیم، به ادعای واشنگتن، در اعتراض به سیاست‌های به‌زعم آنان «تفرقه‌برانگیز» و به‌ویژه حمایت یونسکو از فلسطین اتخاذ شده است. این اقدام ادامه روند یک‌جانبه‌گرایانه‌ای است که دولت جدید آمریکا در قبال نهادهای بین‌المللی در پیش گرفته است.
او گفت: آنچه در این مورد به‌ویژه نگران‌کننده است، اعلام خروج آمریکا از یونسکو به دلیل حمایت این سازمان از فلسطین، آن هم در شرایطی است که جنایات و نسل‌کشی گسترده‌ای در سرزمین‌های اشغالی در جریان است. چنین تصمیمی نه‌تنها فاقد توجیه حقوقی و اخلاقی است، بلکه عملاً موجب تشویق و حمایت تلویحی از اقدامات خشونت‌بار رژیم صهیونیستی می‌شود.
او بیان کرد: بسیاری از کشورها و مقامات بین‌المللی نیز به این اقدام آمریکا اعتراض کرده‌اند. اگرچه هر کشوری در تصمیم‌گیری درباره عضویت خود در نهادهای بین‌المللی مختار است، اما تبدیل این خروج به پیامی برای تداوم حمایت از کشتار و جنایت در فلسطین اشغالی، به‌هیچ‌وجه قابل‌قبول نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به ادامه مذاکره گفت:
جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر برای مذاکره با آمریکا برنامه‌ای ندارد و هر زمان که منافع و مصالح ملی اقتضا کند، تصمیم لازم اتخاذ و اعلام خواهد شد.یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری روندی که به نسل‌کشی آشکار در فلسطین منجر شده، سیاست‌های دوگانه و گزینشی کشورهای غربی است. محکوم کردن قربانی به‌جای متجاوز، نتیجه‌ای جز تشویق رژیم اشغال‌گر به ادامه جنایات ندارد.
او گفت: قربانیان این جنگ، اعضای گروه‌های سیاسی نیستند، بلکه مردم بی‌دفاع فلسطین‌اند. تاکنون حدود ۶۰ هزار تن کشته و بیش از ۱۵۰ هزار نفر زخمی شده‌اند.غزه عملاً به سرزمینی غیرقابل سکونت تبدیل شده و طبق گزارش نهادهای بین‌المللی، بازسازی آن دهه‌ها زمان خواهد برد.تا زمانی که طرف‌های اروپایی رویکردی عادلانه، متوازن و اصولی در قبال مسئله فلسطین اتخاذ نکنند و به حمایت یک‌جانبه از رژیم اشغال‌گر و نژادپرست ادامه دهند، چشم‌انداز روشنی برای حل این بحران متصور نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نشست با طرف های اروپایی گفت: مذاکرات ایران با طرف‌های اروپایی موضوعی روشن و محدود دارد: رفع تحریم‌ها و مسائل مرتبط با برنامه هسته‌ای. هر مذاکره‌ای طبیعتاً دو طرف دارد، اما طرح موضوعات غیرمرتبط از سوی برخی کشورهای غربی تنها بیانگر سردرگمی و فقدان انسجام در مواضع آن‌هاست.در مورد مسائل دفاعی، ایران به‌ویژه در شرایط کنونی، بیش از گذشته بر حفظ و تقویت توان بازدارندگی خود تأکید دارد.
او افزود: برای ملت ایران روشن شده است که اتکا به توانمندی‌های بومی و دستاوردهای دانشمندان داخلی، تنها راه مؤثر برای دفاع از کشور در برابر تهدیدات خارجی است.موضوعات دفاعی ایران به هیچ عنوان در دستور کار مذاکرات قرار ندارد و درباره آن مذاکره‌ای صورت نخواهد گرفت. چنان‌که در نشست سه‌جانبه اخیر نیز صرفاً درباره موضوعات هسته‌ای و رفع تحریم‌ها گفت‌وگو شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: متهم‌سازی ایران به طراحی سوءقصد، آن‌هم از سوی کسانی که خود سابقه تهدید و اجرای عملیات تروریستی علیه شهروندان ایرانی را دارند، اقدامی وقیحانه و بی‌پایه است.
او افزود: رژیم صهیونیستی که به‌صورت هم‌زمان دست به مظلوم‌نمایی و کشتار در سرزمین‌های اشغالی می‌زند، در کنار تجاوزات نظامی به کشورهای منطقه، با بهره‌گیری از رسانه‌های آمریکایی، سعی دارد با استناد به یک جمله یا گزاره، فضای ایران‌هراسی ایجاد کند.نمی‌توان از عبارات توهین‌آمیز و تهدیدکننده نسبت به شخصیت‌های دینی، ملی و سیاسی جمهوری اسلامی استفاده کرد و انتظار سکوت از جامعه مذهبی و مدنی ایران داشت.
صدور فتوا بدون تعیین مصداق، نشان‌دهنده واکنش طبیعی و عصبانیت جامعه مذهبی ایران نسبت به توهین‌های سخیف علیه مقامات کشور است.
او گفت: به جای بزرگ‌نمایی این واکنش‌ها و تفسیر آن‌ها به‌عنوان تهدید، طرف مقابل باید در گفتار و رفتار خود بازنگری و توهین‌ها را متوقف کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نحوه تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: در موضوع غنی‌سازی، موضع ایران به‌سرعت توسط وزیر امور خارجه اعلام شد. اصل موضوع ساده است: اگر ایران قرار است عضو معاهده منع اشاعه (NPT) باقی بماند، باید از حقوق مندرج در این معاهده، از جمله بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، برخوردار باشد. نمی‌توان انتظار داشت کشوری در معاهده بماند اما از حقوق آن محروم شود.
او افزود: ادامه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی، کاملاً روشن و مشروع است. درباره جزئیات وضعیت فعلی تأسیسات هسته‌ای، که هدف حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار گرفته‌اند، منتظر دریافت گزارش‌های فنی از سازمان انرژی اتمی هستیم.
او گفت: در خصوص همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران همچنان به موافقت‌نامه‌های پادمان پایبند است. قرار است شیوه‌ای جدید برای ادامه همکاری‌ها تعریف شود که با مصوبه الزام‌آور مجلس شورای اسلامی نیز همخوانی داشته باشد. احتمال دارد طی دو هفته آینده یکی از مقامات آژانس به ایران سفر کند تا ابعاد فنی این موضوع بررسی شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تعامل ایران با افغانستان گفت: آنچه در برخی رسانه‌ها درباره سفر رئیس‌جمهور محترم به افغانستان منتشر شده، بازتاب دقیقی از واقعیت نیست. تاکنون برنامه‌ای رسمی در این خصوص به ما ابلاغ نشده است.آنچه مطرح شد، صرفاً بیان حسن نیت جمهوری اسلامی ایران و تأکید بر سیاست همجواری، برادری و تعامل سازنده با افغانستان به‌عنوان کشور همسایه و مسلمان بود. در صورت فراهم شدن مقدمات لازم، این موضوع قابل بررسی خواهد بود.
او افرود: در مورد شناسایی، برخی کشورها تصمیماتی در این زمینه اتخاذ کرده‌اند. اصل شناسایی یک موضوع حاکمیتی است که کشورها بر اساس منافع و مصالح خود درباره آن تصمیم می‌گیرند، و ما نیز به تصمیم دیگر کشورها احترام می‌گذاریم.ایران نیز تماس‌ها و همکاری‌های متعددی با افغانستان در حوزه‌های مختلف دارد و مصمم است این روابط مفید را ادامه دهد. در خصوص موضوع شناسایی، در صورت دستیابی به جمع‌بندی نهایی، تصمیم مربوطه اعلام خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره همکاری مرزی ایران با بغداد گفت: این موضوع نیازمند همکاری و هماهنگی میان ایران و عراق است. همکاران ما در بخش حقوقی وزارت امور خارجه و وزارت کشور، به‌عنوان نهادهای ذی‌صلاح در امور مرزی، به‌صورت جدی پیگیر این مسئله هستند.
از دیدگاه ایران و نیز عراق، موافقت‌نامه ۱۹۷۵ الجزایر، سندی معتبر و موجود است که مبنای تعیین حدود مرزی دو کشور به شمار می‌رود.
او افزود: اجرای مفاد این موافقت‌نامه، از جمله موضوعاتی چون لایروبی، نیازمند اقدامات عملی و تشکیل کمیته‌های مشترک بر اساس مفاد این عهدنامه است.بخش حقوقی وزارت امور خارجه آمادگی دارد تا این روند را در چارچوب توافقات موجود و از طریق سازوکارهای تعریف‌شده، پیگیری و اجرا کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به ابزار دیپلماسی تأکید کرد: علاوه بر ارتکاب یک جنایت بین‌المللی، مرتکب نقض آشکار منشور سازمان ملل و اصول حقوق بین‌الملل شد و با این اقدام، ضربه‌ای جدی به اصل دیپلماسی و روند مذاکرات وارد کرد. این اقدام بی‌سابقه بود؛ آن‌هم در شرایطی که دو کشور در حال برنامه‌ریزی برای دور بعدی مذاکرات بودند.
او افزود: تشویق طرف ثالث به حمله نظامی علیه تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، که به‌صورت ۲۴ ساعته تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، نه‌تنها فاقد توجیه حقوقی است، بلکه کاملاً مردود است.
مذاکره‌کنندگان ما همواره تأکید کرده‌اند که پیش‌شرط هر مذاکره‌ای، تغییر رویکرد نسبت به اصل مذاکره است. مذاکره نباید ابزار فشار، ارعاب یا تحمیل باشد. ما نیز بارها اعلام کرده‌ایم که هرگاه اطمینان حاصل کنیم منافع ملی از مسیر مذاکره تأمین می‌شود، بدون تردید از ظرفیت دیپلماسی استفاده خواهیم کرد.