فرهاد آقابیگی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بجنورد بیان کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در استان خراسان شمالی طی سال‌های گذشته تلاش کرده با گسترش مراکز ثابت و کتابخانه‌های سیار، سهم مهمی در ارتقای عدالت فرهنگی در مناطق کم‌برخوردار ایفا کند اما امکانات موجود پاسخگوی نیاز جمعیت پراکنده این استان نیست و توسعه خدمات، به ویژه در حوزه کتابخانه‌های سیار، نیازمند حمایت‌های بیشتر است.

وی با اشاره به وضعیت فعلی کتابخانه‌های سیار استان گفت: در حال حاضر ۱۰ کتابخانه سیار در استان فعال هستند که هرکدام بین ۱۴ تا ۱۶ روستا را پوشش می‌دهند که این میزان خدمات‌رسانی، هرچند مؤثر است، اما با توجه به پراکندگی جمعیت روستایی استان، کافی نیست و ما برای پوشش کامل نیاز به ۱۰ کتابخانه سیار دیگر داریم.

آقابیگی افزود: یکی از چالش‌های اصلی برای افزایش تعداد کتابخانه‌های سیار، در اختیار نداشتن وسایل نقلیه مناسب است. ما به تجهیزاتی نیاز داریم که هم برای جابه‌جایی کتاب‌ها مناسب باشد و هم فضای حداقلی برای اجرای فعالیت‌های فرهنگی در محل داشته باشد که با تأمین خودروهای مناسب می‌توانیم مناطق بیشتری را زیر پوشش خدمات فرهنگی قرار دهیم.

توزیع جغرافیایی کتابخانه‌های سیار

وی درباره توزیع جغرافیایی کتابخانه‌های سیار موجود در خراسان شمالی گفت: در حال حاضر، سه کتابخانه سیار در شهرستان بجنورد، دو کتابخانه در شیروان و در هر یک از شهرستان‌های فاروج، اسفراین، بام و صفی‌آباد و شهر غلامان نیز یک کتابخانه سیار فعالیت دارد. این کتابخانه‌ها برنامه‌هایی چون امانت کتاب، قصه‌گویی، شعرخوانی، نمایش فیلم و فعالیت‌های هنری را به کودکان و نوجوانان مناطق روستایی ارائه می‌دهند.

مراکز ثابت؛ از توسعه تا توقف پروژه‌ها

آقابیگی با بیان وضعیت مراکز ثابت کانون ادامه داد: ۱۲ مرکز ثابت در استان داریم که هرکدام خدمات فرهنگی و آموزشی متنوعی را به کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهند. خوشبختانه در برخی مناطق نیز پروژه‌های ساخت مرکز در دست اجراست که به‌طور مثال مرکز غلامان اکنون بیش از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد اما برخی پروژه‌ها نیز با مشکل مواجه شده‌اند.

وی عنوان کرد: مرکز شماره ۲ شیروان سال‌ها نیمه‌تمام رها شده بود، ولی با پیگیری‌های اخیر، خوشبختانه قول همکاری برای تکمیل آن را گرفته‌ایم و امیدواریم با تخصیص اعتبار مناسب، شاهد بهره‌برداری کامل این مرکز باشیم.

نگاه آینده‌نگر به توسعه فرهنگی در شهرستان مانه

این مسئول از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی مرکز کانون در شهرستان مانه نیز خبر داد و افزود: در تلاش هستیم زمینی مناسب برای احداث مرکز کانون در شهرستان مانه جذب کنیم که این منطقه به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و جمعیت کودک و نوجوانی که دارد، به‌شدت به یک مرکز فرهنگی فعال نیاز دارد.

آقابیگی با تاکید بر اینکه رویکرد کانون تنها توزیع کتاب نیست، گفت: هدف ما ساختن فضاهایی است که کودک و نوجوان بتواند در آن رشد فکری، خلاقیت، سواد رسانه‌ای، مهارت‌های زندگی و لذت خواندن را تجربه کند و کتابخانه‌های سیار، با تمام سادگی ظاهری، در عمل موتور محرک توسعه فرهنگی در روستاها هستند و حضور مداوم مربیان فرهنگی در این روستاها، بچه‌ها را با مهارت‌های پایه‌ای چون درست‌خوانی، گوش‌دادن فعال، پرسش‌گری، کار گروهی و خلاقیت آشنا می‌کند.

وی گفت: در واقع کتابخانه‌های سیار نقش مکمل مدارس روستایی را ایفا می‌کنند، مخصوصاً در مناطقی که دسترسی به معلمان توانمند، کلاس‌های فوق‌برنامه یا فضای آموزشی جذاب بسیار محدود است.

تأثیرات کتابخانه‌های سیار بر کیفیت آموزش مناطق روستایی و محروم

آقابیگی با اشاره به اینکه این مراکز حتی بر رفتارهای اجتماعی کودکان تأثیر مثبت دارند، تصریح کرد: ما دیده‌ایم کودکانی که در برنامه‌های گروهی کتابخانه‌های سیار شرکت می‌کنند، مسئولیت‌پذیرتر، اجتماعی‌تر و باانگیزه‌تر از قبل می‌شوند و این تأثیرات، به‌ویژه در مناطقی که کودکان در معرض آسیب‌های اجتماعی یا فقر فرهنگی هستند، اهمیت دوچندان دارد.

وی تاکید کرد: توسعه زیرساخت‌های فرهنگی در مناطق روستایی، بدون حضور مستمر و هدفمند نهادهایی چون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ممکن نیست چرا که حمایت از تجهیز و گسترش کتابخانه‌های سیار، گامی مهم برای ارتقای سطح فرهنگی نسل آینده در این استان است؛ نسلی که اگر به فرصت برابر برای مطالعه و رشد دست یابد، آینده‌ای روشن‌تر برای جامعه رقم خواهد زد.

آقابیگی گفت: همچنین دسترسی رایگان به کتاب، آن هم به شکل مستمر، یکی از مؤثرترین راهکارها برای پرورش نسل کتاب‌خوان است آن‌طور که اگر خانواده‌ای توان خرید کتاب را ندارد، اما فرزندشان هر هفته از کتابخانه سیار کتاب دریافت کند و با ادبیات کودک آشنا شود، در بلندمدت با یک تحول فرهنگی روبه‌رو خواهیم بود.

وی در پایان تاکید کرد: در خراسان شمالی، که روستاها نقش مهمی در ترکیب جمعیتی استان دارند، سرمایه‌گذاری در توسعه کتابخانه‌های سیار یعنی سرمایه‌گذاری برای عدالت آموزشی، توسعه فرهنگی و آینده‌ای روشن‌تر برای بچه‌هایی که امروز کمترین امکانات را دارند.