
لیلا پایدار- کیومرث یزدانپناه، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتوگو با خبرنگار اعتماد آنلاین درباره شکست مذاکرات آتشبس در قطر و شرایط فاجعهبار غزه اظهار داشت: به نظر من، مسئله بحران غزه و مذاکرات آتشبس کنونی بسیار پیچیدهتر از آن است که تصور میشود. نمیتوان به راحتی به این نتیجه رسید که در سرزمینهای اشغالی شاهد وقوع آتشبس خواهیم بود. این مسأله با پیچیدگیهای زیادی همراه است و نکات زیادی در این زمینه باید مد نظر قرار گیرد. نخستین نکته این است که رژیم صهیونیستی در حال حاضر از نظر توانمندیهای دفاعی و نظامی دچار فرسودگی شده و ادامه جنگ به شیوههای گذشته برای آنها دشوار است. این وضعیت باعث شده که مقامات دولت نتانیاهو به نوعی انعطاف از خود نشان دهند و برای پذیرش آتشبس آماده شوند.
وی ادامه داد: اما از طرف دیگر، میتوان به سناریوهایی دیگر نیز اشاره کرد. به عنوان مثال، ممکن است این آتشبس، همانند آتشبس بهمن یا اسفند سال گذشته، فرصتی باشد تا دولت نتانیاهو بتواند بخشی از اسرا را آزاد کند و از این طریق به اهداف سیاسی خود دست یابد. سناریوی دیگری که محتمل به نظر میرسد، این است که اسرائیلیها به این جمعبندی رسیدهاند که با استفاده از آتشبس دوم، قادر خواهند بود باقیمانده نیروهای مقاومت را شناسایی کرده و در زمان مناسب آنها را هدف قرار دهند.
به گفته یزدان پناه، با توجه به این پیچیدگیها و این که گروههای حماس هیچ انعطافی در پذیرش پایان بحران نشان نمیدهند، روند مذاکرات آتشبس با مشکلات جدی مواجه است. به همین دلیل، راهبرد واشنگتن در برابر حماس و مذاکرات آتشبس غزه ترکیبی از تهدید و امتیازدهی که به اصطلاح «چماق و هویج» است متحده تصمیم گرفته است که نشست قطر را ترک کند و بهدنبال ارزیابی راهبردی جدید برای مواجهه با بحران باشد. به نظر من، راهبرد ترکیبی از تهدید و امتیازدهی که به اصطلاح «چماق و هویج» نامیده میشود، همچنان ادامه خواهد یافت. به عبارت دیگر، تا زمانی که اطمینان حاصل نشود که حماس توان مقاومت خود را از دست داده است، هرگونه آتشبس، بهویژه در کوتاهمدت، ضعیف و شکننده خواهد بود و اسرائیل با توجه به اهداف خود، قطعاً به حملات خود ادامه خواهد داد.
این کارشناس منطقه خاطرنشان کرد: آنچه که مسلم است، این است که عدم انعطاف حماس در پذیرش مفاد آتشبس، بهویژه در مورد آزادی گروگانها که بهعنوان سپری برای مذاکرات استفاده میشود، این روند را به یک بنبست جدی میکشاند. در این میان، تنها کسانی که بیشترین آسیب را خواهند دید، مردم فلسطین و ساکنان محاصرهشده غزه هستند که در بدترین و بحرانیترین شرایط انسانی بهسر میبرند. اگر این روند ادامه یابد و وضعیت اقلیمی و انسانی همچنان وخیمتر شود، به نظر میرسد که در روزهای آتی با یک فاجعه انسانی گسترده و بیسابقه در سرزمینهای اشغالی مواجه خواهیم بود.
وی در پایان گفت: در نهایت، آنچه که به نظر میرسد برای دولت نتانیاهو، هدف نهایی و استراتژیک است، نابودی کامل حماس و مهار توان نظامی گروههای مقاومت است. این تلاشها بهعنوان بخشی از بازآرایی ژئوپولیتیکی منطقه صورت میگیرد و مقامات اسرائیلی مصمماند تا این هدف را به هر قیمت ممکن محقق سازند. در این شرایط، بدیهی است که عدم انعطاف حماس در پذیرش مفاد آتشبس، بهویژه مسئله آزادی گروگانها، موجب میشود که چشمانداز یک آتشبس پایدار در سرزمینهای اشغالی همچنان دور از دسترس به نظر برسد.