یکی از ضعفهای جدی سازوکارهای تامین برق کشور، وابستگی بیش از حد در تولید برق کشور به نیروگاههای بزرگمقیاس گازی است که علاوه بر کاهش راندمان در فصول گرم سال، به دلیل وابستگی بیش از حد به یک سوخت یعنی گاز طبیعی، به پاشنه آشیل امنیت انرژی کشور تبدیل شده است؛ مضاف بر این ضعف جدی، در شرایط جنگی و ضربه خوردن نیروگاههای کشور در صورت بمباران رژیم صهیونیستی، تامین برق کشور نیز به خطر میافتد و نیازمندی به تنوع بخشیدن به سبد تولید برق کشور نیز از اهمیت بسیار بالای سیاستگذاری حوزه انرژی و پدافند غیرعامل کشور برخوردار است؛ بنابراین بهترین مدل نیروگاههای برق خورشیدی خانگی پشت بامی است که باید به طور جدی موردتوجه دولت و مردم قرار گیرد. این سیستم تامین برق خورشیدی، برای خانوادههای ایرانی درآمدزایی خواهد داشت و همچنین در شرایط خطرناک نظیر جنگ یا مشکلات سیستمهای مرکزی نظیر قطعی برق، برق بخش خانگی و تجاری را به راحتی تامین خواهد کرد.
در شرایط جنگی یا بحران، هنگامی که دشمن تلاش میکند با حمله موشکی یا پهپادی شبکه مرکزی برق را مختل سازد، سیستم پراکنده خورشیدی خانگی مانند یک پدافند غیرعامل عمل میکند. هزاران نیروگاه کوچک متصل به کفِ منازل پخش شدهاند و نابودی همه آنها برای حریف دشوار و پرهزینه است. حتی اگر برخی واحدها آسیب ببینند، بخش عمدهای از خانوارها همچنان برق خواهند داشت و مراکز حیاتی مانند بیمارستانها، پادگانها و پمپهای آبرسانی میتوانند از نیروگاههای خورشیدی محلّی یا از سامانههای خورشیدی پرتابل که به سرعت قابل جابهجایی و نصب هستند، بهره ببرند. این سامانههای قابل حمل را میتوان در مواقع اضطراری به محلهای حساس انتقال داد تا ضمن تامین برق اضطراری، از وابستگی به سوخت فسیلی و ژنراتورهای گرانقیمت دیزلی نیز رهایی یابیم.
برای پیشبرد این سیاست، دولت باید بستهای از حمایتهای مالی و مقرراتی تدوین کند. اعطای وام قرضالحسنه به خانوادهها برای خرید صفحات خورشیدی، این امکان را به سرعت فراهم میکند که مردم نسبت به نصب تجهیزات اقدام نمایند. همچنین، حذف یا کاهش تعرفههای گمرکی و مالیاتی واردات پنل و اینورتر و باتری میتواند هزینه اولیه را به حداقل برساند.
یکی از مهمترین دستاوردهای توسعه برق خورشیدی خانگی، کاهش نیاز به سرمایهگذاری سنگین در ساخت نیروگاههای بزرگ حرارتی، گازی و برقآبی است. تأمین مالی، تامین سوخت، نگهداری و تعمیر این نیروگاهها هزینهبر است و در شرایط جنگی یا بحران، تداوم فعالیت آنها با مشکلات عدیدهای روبهرو میشود. در مقابل، تولید پراکنده خورشیدی را میتوان به تدریج و در قالب برنامههای هرساله توسعه داد؛ به گونهای که هر سال درصد قابلتوجهی از خانوارها به این سامانه مجهز شوند. با این روش، دولت تنها هزینههای نظارتی، حمایتی و توسعه شبکه هوشمند را متقبل میشود؛ و تأمین انرژی کشور را به سمت پایداری و خودکفایی تدریجی هدایت میکند.
توسعه برق خورشیدی خانگی یک گام اساسی در جهت خودکفایی و پایداری انرژی است و نقش مهمی در پدافند غیرعامل دارد. دولت، خانوادهها و بخش خصوصی باید با همافزایی و تعامل، این گفتمان را به سیاست عملی و اجرا دربیاورند تا ریسک عملیات نظامی علیه زیرساختهای انرژی به حداقل برسد و مردم ایران همواره از برق پایدار و مطمئن بهرهمند شوند. اعتمادسازی عمومی، شفافیت عملکرد و آموزش همگانی، زیربنای موفقیت این طرح است و آینده روشن انرژی کشور را رقم میزند.