به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی اصفهان، محققان دانشگاه صنعتی اصفهان با استفاده از فناوری حرارتی بومی و الگوبرداری از روش Zero Liquid Discharge (ZLD)، نسل جدیدی از آبشیرینکنهای صنعتی را طراحی، ساخت و نصب کردند که نهتنها مصرف انرژی آنها پایین است، بلکه تولید پساب شور آنها به حداقل رسیده است، این سامانه نوآورانه که در پژوهشکده علوم و فناوری زیردریا طراحی شده، از فناوری ZLD برای بازیافت آب استفاده میکند و به گفته کارشناسان، امکان تصفیه و بازیابی کامل آب را فراهم میآورد، بهطوری که حجم پساب ورودی به محیطزیست صفر میشود. فناوری مذکور با ترکیب فناوری حرارتی (همچون تقطیر چندمرحلهای یا فشردهسازی بخار مکانیکی) امکان استخراج و متراکمسازی نمکها را نیز دارد.
مزیت انرژی و حداقل پساب
رئیس پژوهشکده علوم و فناوری زیردریا اظهار کرد: «اصلیترین مشکل آبشیرینکنهای رایج، تولید پساب شور است که به اکوسیستمهای دریایی و خاک آسیب میزند. سیستم ما با استفاده از انرژی مازاد صنایع از قبیل گرمای سطحبری نیروگاهها و پتروشیمیها، علاوه بر صرفهجویی در مصرف برق، حجم پساب را به کمتر از حد استاندارد کاهش داده است.»
استفاده از انرژی حرارتی بازیافتی باعث شده تا «هزینه کل انرژی» مصرفی (شامل برق و گرما) برای هر مترمکعب آب تصفیهشده در مقیاس صنعتی معنادار کاهش یابد، در حالیکه در سیستمهای ZLD معمول، بخش عمدهای از انرژی به تبخیر و طی مراحل حرارتی اختصاص مییابد.
ظرفیت اجرایی ملی
طبق اعلام رسمی دانشگاه صنعتی اصفهان:
- تاکنون ۲۴ دستگاه صنعتی نصب و راهاندازی شدهاند.
- ظرفیت تولید این سامانهها بین ۵ تا ۵۰ هزار مترمکعب آب در روز است.
- طراحی ماژولار امکان گسترش سریع و انعطافپذیر آنها را فراهم میکند.
این رونمایی در حالی صورت میگیرد که کشور درگیر محدودیت منابع آب و چالشهای زیستمحیطی ناشی از مصرف بالای انرژی در تصفیه آب است.
کاربرد صنعتی و زیستمحیطی
فناوری ZLD در صنایع پرمصرف آب مانند پتروشیمی، نیروگاهها و فولاد کاربردی حیاتی دارد؛ زیرا ضمن حذف پساب شور، امکان بازیابی مواد معدنی مانند نمک، منیزیم یا پتاسیم فراهم میشود، کارشناسان تکنولوژی آب همواره بر اهمیت این روشها برای جلوگیری از تخلیه آلودگی به محیطزیست تأکید کردهاند.
در همین راستا رئیس پژوهشکده علوم و فناوری زیردریا دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه مهمترین چالش استفاده از آبشیرینکنهای رایج، تولید پساب شور و آلایندههای ناشی از آن است، اظهار کرد: دانش فنی توسعه داده شده توسط این تیم تحقیقاتی قادر است علاوه بر بهرهگیری از انرژی مازاد صنایع، از فناوری Zero Liquid Discharge (ZLD) برای کاهش قابل توجه پساب استفاده نماید.
وی ادامه داد: این گروه تحقیقاتی موفق شدهاند تا با توسعه سیستمهای ZLD، حجم پساب را به حداقل ممکن و کمتراز ۵ درصد آب ورودی برسانند و حتی مواد معدنی ارزشمند موجود در پساب را بازیابی کنند که بدین ترتیب نهتنها از آلودگی دریاها و خاک جلوگیری میکند، بلکه به اقتصاد چرخشی کمک شایانی مینماید.
کوهی کمالی ادامه داد: این سیستمها بهویژه در مناطق جنوبی و فلات مرکزی ایران که با کمبود آب شیرین مواجه هستند، میتوانند تحولی اساسی ایجاد نمایند.
وی با اشاره به سوابق اجرایی پروژههای صنعتی این تیم تحقیقاتی، افزود: تاکنون ۲۴ دستگاه آبشیرینکن صنعتی برای مناطق جنوبی ایران، از جمله فازهای مختلف در عسلویه و جزایر مهمی مانند خارک، سیری، لاوان، کیش و قشم طراحی و اجرا شده است. این تجربیات نشان میدهد که با استفاده از فناوریهای بومی، میتوان نیاز آبی صنایع و جوامع محلی را بهصورت پایدار برطرف کرد.
شایان ذکر است؛ عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان از آمادگی کامل این دانشگاه برای طراحی و اجرای آبشیرینکنهای حرارتی در مقیاس صنعتی به صورت کوچک مقیاس پرتابل (۵ تا ۳۰۰ مترمکعب در روز) و بزرگ مقیاس تا ظرفیت ۵۰ هزار مترمکعب در روز به ازای هر واحد با مشارکت بخش خصوصی خبر داد.