شناسهٔ خبر: 74012910 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه مردم‌سالاری | لینک خبر

آیا انتخابات در اسرائیل قریب‌الوقوع است؟ بخت «نتانیاهو» برای پیروزی چقدر است؟

صاحب‌خبر -

«هاآرتص» نوشت: هفته گذشته ضربه‌ای دوگانه به دولت اسرائیل وارد شد. ابتدا حزب اشکنازیِ فوق‌ارتدوکس «یهودیت متحد توراتی» از ائتلاف و دولت جدا شد. سپس، در ادامه‌ای که بسیار روان و تمرین‌شده به نظر می‌رسید، حزب میزراحی فوق‌ارتدوکس «شاس» نیز خروج خود را اعلام کرد.

اکسیوس، به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت: تردیدهای فزاینده در دولت ترامپ درباره نتانیاهو، و این حس که انگشت او روی ماشه است، عمیقاً نگران‌کننده است. 

به گزارش سرویس بین‌الملل انتخاب، در ادامه این مطلب آمده: در نتیجه، ائتلاف اکثریت ۶۷ کرسی‌ای خود (از مجموع ۱۲۰ کرسی کنست) را از دست داد و به دولتی اقلیت با ۴۹ کرسی تبدیل شد.

زمین‌لرزه‌ی سیاسی اسرائیل دوباره شدت گرفت. اما این یک خط پرشمار و نوسانی بود، بیشتر شبیه مانیتور ضربان قلب تا نموداری رو به صعود. تنها چند روز پس از این جدایی‌ها – که بزرگ‌ترین بحران حزبی از زمان تشکیل دولت در سال ۲۰۲۲ به شمار می‌رفت – احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام بار دیگر فروکش کرد… فعلاً.

پس آیا دولت نتانیاهو سقوط کرده یا دوام آورده؟ آیا این بدان معناست که انتخابات در راه است؟ نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟

پاسخ کوتاه: ما نمی‌دانیم.

اما در ادامه، فهرستی کوتاه از نکاتی آمده که برای درک این دوران باید بدانید:

چرا احتمالاً ائتلاف نتانیاهو حتی در صورت خروج احزاب حریدی، باز هم باقی می‌ماند؟

پیش‌بینی‌های زودهنگام درباره انتخابات زودهنگام

از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پیش‌بینی‌های مربوط به انتخابات زودهنگام در اسرائیل همیشه زودهنگام بوده‌اند. تنها چند هفته پیش از بحران کنونی در ائتلاف، کشور پر بود از گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اینکه نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو قصد دارد با بهره‌برداری از پیروزی ادعایی اسرائیل در جنگ با ایران در ژوئن، انتخابات زودهنگام برگزار کند. اما چنین نشد.

موج‌های گمانه‌زنی انتخاباتی بیش از یک سال است که ادامه دارد. کلیشه رایج پس از ۷ اکتبر این بود که این دولت «پایان یافته» است – یعنی پس از پایان شوک اولیه و عملیات نظامی، اسرائیل به سمت انتخابات خواهد رفت و این رهبری شکست‌خورده را کنار خواهد زد.

تیترهایی از مارس ۲۰۲۴ حالا بیشتر به شوخی شبیه‌اند، اگر اصلاً چیزی این روزها خنده‌دار باشد: خبرنگاران هاآرتص در آن زمان نوشتند «بحران سیاسی اسرائیل بر سر معافیت فوق‌ارتدوکس‌ها از خدمت سربازی»، و واشنگتن‌پست هم هشدار داد: «حکم دادگاه درباره خدمت سربازی فوق‌ارتدوکس‌ها ائتلاف نتانیاهو را به خطر انداخته است».

هیچ‌کدام اتفاق نیفتاد.

در هر صورت، اکنون از مرحله انتخابات زودهنگام عبور کرده‌ایم. بحران ائتلاف در هفته گذشته بدون نتیجه‌ای قطعی پایان یافت: احزاب طغیانگر واقعاً قصد ندارند کل ساختار دولت را فرو بریزند، بلکه صرفاً دارند فشار را بر نتانیاهو افزایش می‌دهند.

هدف‌شان تصویب قانونی است که معافیت تاریخی فوق‌ارتدوکس‌ها از خدمت سربازی در ارتش اسرائیل (IDF) را برای هر چه بیشتر اعضای این جامعه تضمین کند. آن‌ها تصور می‌کنند که با نگه‌داشتن شمشیر سیاسی بالای سر نتانیاهو، می‌توانند به هدف برسند، اما در عین حال به او زمان زیادی می‌دهند تا این مسئله را حل‌وفصل کند.

کنست روز یکشنبه آینده به تعطیلات تابستانی می‌رود و قرار است ۱۹ اکتبر دوباره تشکیل جلسه دهد. این فرصت زیادی برای خنثی‌سازی مشکل قانون سربازی است. هاآرتص روز دوشنبه گزارش داد که حزب لیکود در حال تدوین برنامه‌ای برای برکناری یکی از اعضای خودش، یولی ادلشتاین، از ریاست کمیته امنیت و امور خارجه کنست است؛ چرا که او خواهان سخت‌گیری اندکی بیشتر علیه فوق‌ارتدوکس‌های مخالف سربازی در متن این لایحه شده است.

اگر بحران در طول تعطیلات تابستانی حل نشود، کنست می‌تواند رأی به انحلال بدهد. طبق قانون، انتخابات حداقل سه ماه بعد از رأی به انحلال برگزار خواهد شد.

این یعنی ژانویه ۲۰۲۶ – تاریخی که بسیاری از تحلیل‌گران در اسرائیل روی آن متمرکز شده‌اند. این تاریخ تنها ده ماه زودتر از انتخابات برنامه‌ریزی‌شده برای اکتبر یا نهایتاً نوامبر ۲۰۲۶ است (بر اساس دوره چهارساله کنست).

امکان دیگری نیز وجود دارد: برگزاری جلسه ویژه‌ای در طول تعطیلات تابستانی و رأی‌گیری برای انحلال زودهنگام کنست. اما رأی‌گیری در اکتبر برای انحلال محتمل‌تر است – شاید حتی بعدتر، اگر ائتلاف فعلاً بحران را معلق نگه دارد.

ارزیابیِ «بعدتر» مبتنی است بر یک واقعیت تجربی که تردیدی در آن نیست: ائتلاف نتانیاهو تاکنون قدرت را حفظ کرده. تنها خط مشترک در اقدامات ناپیوسته احزاب ائتلافی از ۷ اکتبر تاکنون این بوده که هیچ‌کدام واقعاً حرکتی برای سرنگونی دولت انجام نداده‌اند.

هر کدام انگیزه عمیقی برای باقی ماندن در قدرت دارند – و انتخابات تازه، بنا بر نظرسنجی‌ها، تهدیدی برای این قدرت به حساب می‌آید.

درباره نظرسنجی‌ها: چرا بیشتر گیج‌کننده‌اند تا روشنگر

با افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره انتخابات، سیاستمداران کنونی یا مشتاق ورود، برای بهتر جلوه‌دادن خود در نظرسنجی‌ها و فضای رسانه‌ای، دائماً در حال تغییر حزب یا راه‌اندازی حزب‌های جدید هستند.

فهرست احزابی که قرار است در انتخابات آینده رقابت کنند، چنان متفاوت از احزاب انتخابات ۲۰۲۲ است که مقایسه مستقیم را غیرممکن می‌کند.

برای درک نظرسنجی‌ها، ابتدا باید خود احزاب را بشناسیم.

برای نمونه:

نخست‌وزیر پیشین، نفتالی بنت، اوایل امسال حزب جدیدی ثبت کرد، اما مشخص نیست چه کسانی در آن حضور دارند.

رئیس پیشین ستاد ارتش، گادی آیزنکوت، اخیراً اعلام کرد که از کنست و از حزب پیشین خود (وحدت ملی به رهبری بنی گانتس) کناره‌گیری می‌کند. هنوز معلوم نیست گام بعدی‌اش چیست. نظرسنجی‌ها او را گاهی به‌عنوان عضوی از حزب فعلی، گاهی کنار بنت در راست‌گراها، گاهی هم با حزب یائیر لاپید در مرکز، یا حتی به‌عنوان رهبر حزبی کاملاً جدید در نظر می‌گیرند.

وزیر راست‌گرای پیشین، یوعاز هندل، اکنون رهبری جنبشی جدید را برعهده دارد که احتمالاً به حزبی به نام «ذخیره‌چی‌ها» تبدیل خواهد شد – گروهی نظامی‌محور با گرایشات «اسرائیل بزرگ»، که تمرکز اصلی‌اش مسئله خدمت سربازی برای همه اسرائیلی‌هاست