به گزارش ایرنا، قزوین با برخورداری بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال و موقعیت جغرافیایی مناسب، یکی از مستعدترین مناطق کشور برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، به ویژه نیروگاه‌های خورشیدی به شمار می‌رود که این ظرفیت طبیعی در کنار وجود زیرساخت‌های صنعتی، فرصت بی‌نظیری را فراهم کرده تا این استان را در آینده به قطب مهم تولید برق پاک در کشور تبدیل کند.
در شرایطی که کشور با چالش ناترازی تولید و مصرف برق، به خصوص در فصول گرم سال مواجه است، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در قزوین می‌تواند نقش موثری در کاهش فشار بر شبکه سراسری، تامین برق پایدار برای صنایع و مشترکان خانگی و همچنین کاهش وابستگی به منابع فسیلی داشته باشد.
افزون بر این، با توجه به نزدیکی قزوین به تهران و استان‌های صنعتی همجوار، تولید مازاد برق خورشیدی آن می‌تواند به عنوان پشتیبان شبکه در مواقع پیک مصرف عمل کرده و در متعادل‌سازی مصرف انرژی در سطح منطقه نقشی کلیدی ایفا کند.
با راه‌اندازی ده‌ها طرح کوچک و بزرگ خورشیدی که بخشی از آنها در جریان سفر اخیر معاون وزیر نیرو به بهره‌برداری رسید و یا در دست ساخت قرار گرفت، چشم‌انداز روشن‌تری برای مدیریت پایدار انرژی در این استان ترسیم شده است؛ چشم‌اندازی که می‌تواند قزوین را نه فقط به یک مصرف‌کننده، بلکه به یک تولیدکننده و صادرکننده انرژی پاک در مقیاس ملی بدل کند.
در سفر یک‌روزه محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و رییس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی (ساتبا)، به استان قزوین در ۲۶ تیرماه جاری، طرح‌های متعددی در حوزه انرژی خورشیدی و بهره‌وری انرژی افتتاح و یا مورد بازدید قرار گرفت.
افتتاح و بازدید از نیروگاه‌های خورشیدی
نیروگاه خورشیدی پنج مگاواتی شرکت طلاچین واقع در شهرستان آبیک نخستین مکان مورد بازدید معاون وزیر نیرو قرار گرفت، پیشرفت فیزیکی این نیروگاه حدود ۸۰ درصد بوده و پنل‌ها نیز برروی سقف سوله‌های صنعتی شرکت اجرا شده بود، براساس اعلام مدیران این شرکت، سرمایه‌گذاری این طرح حدود ۲ هزار میلیارد ریال بوده و برق تولیدی آن نیز تا یک ماه آینده وارد مدار می‌شود.
دومین رویداد حضور معاون وزیر نیرو در استان قزوین مربوط به نیروگاه ۴۰۰ کیلوواتی در مجتمع کشت و صنعت «سرو زرع» واقع در شهرستان بویین‌زهرا بود که با حضور وی به بهره‌برداری رسید.
سومین اقدام این سفر مربوط به نیروگاه ۵۰ کیلوواتی شرکت توزیع نیروی برق قزوین بود که در این طرح ۸۴ پنل در حیاط ستاد این شرکت راه‌اندازی شده و طی مدت ۲۵ روز با صرفه‌جویی ماهانه ۶۰۰ میلیون ریال، می‌تواند نقش مهمی در تولید برق داشته باشد.
نیروگاه ۶ مگاواتی منطقه پاپلی در شهرستان بویین‌زهرا که نصب پنل‌های آن با پیشرفت فیزیکی ۳۵ درصدی روبرو بود و فاز بعدی آن نیز تا ۶ مگاوات دیگر در دست ساخت است و همچنین بازدید از نیروگاه ۶ مگاواتی رضی‌آباد آبیک که حدود ۴۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و برروی زمین هشت هکتاری قرار گرفته، از دیگر طرح‌های مورد بازدید معاون وزیر نیرو در سفر به این استان بود.
در همین سفر اعلام شد که ۴۰ سایت سه مگاواتی خورشیدی در شهرک‌های صنعتی قزوین در حال راه‌اندازی بوده که معادل ۱۲۰ مگاوات ظرفیت تولید برق دارند و تا پایان آبان‌ماه جاری نیز به بهره‌برداری می‌رسند.
ظرفیت فعلی و مجوزهای صادر شده در استان قزوین
به گفته یوسف اینانلو، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق قزوین، تاکنون یک هزار و ۸۰۰ مگاوات مجوز نیروگاه تجدیدپذیر در استان صادر شده که حدود ۶۱۰ مگاوات آن در حال ساخت است، از این میان، نیروگاه‌های خورشیدی فعال استان تاکنون ۱۷۵ مگاوات برق وارد شبکه کرده‌اند، با این نکته که در ۲ ماه گذشته ۵۵ هکتار زمین برای احداث نیروگاه خورشیدی به ظرفیت ۳۳ مگاوات اختصاص یافته است.
محمد نوذری، استاندار قزوین نیز در دیدار معاون وزیر نیرو اعلام کرد که واحدهای صنعتی استان توانایی بومی‌سازی کامل پنل‌های خورشیدی را دارند و کارخانه‌های شیشه استان قادرند شیشه‌های مخصوص پنل‌های خورشیدی را با کیفیت بالاتر از نمونه‌های وارداتی، تولید کنند.
براساس اعلام معاون وزیر نیرو، هدف‌گذاری شده ۱۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی تا پایان آبان‌ماه سال جاری در استان راه‌اندازی شود و همچنین مجوزهای بدون اقدام برای ساخت نیروگاه نیز بررسی و در صورت نداشتن پیشرفت، امکان فسخ آن با هماهنگی دستگاه‌های استانی به انجام برسد.
همچنین وزارت نیرو متعهد به تسهیل ثبت سفارش تجهیزات، به ویژه برای نیروگاه ۱۵۰ مگاواتی طلاچین (تولید کننده چیپس) شد تا بتوان از ظرفیت این شرکت تولیدی در استان برای پنل‌های خورشیدی بهره برد.
چالش‌ها و کاستی‌ها در مسیر احداث نیروگاه‌های خورشیدی
علیرضا میرحیدری، پژوهشگر حوزه انرژی و از اعضای نخبگان استان قزوین در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: فاصله چشمگیری میان ظرفیت اسمی و تولید واقعی وجود دارد، به عنوان مثال اگرچه آمارها از صدور بیش از یک هزار و ۸۰۰ مگاوات مجوز نیروگاه تجدیدپذیر در استان قزوین حکایت دارد، اما تنها ۱۷۵ مگاوات از این ظرفیت وارد مدار شده و بخش عمده‌ای از طرح‌ها در مراحل ابتدایی هستند که این نشان می‌دهد صدور مجوز به تنهایی توسعه مدار نیست، بلکه تا زمان اتصال به شبکه، این طرح‌ها تاثیری در رفع ناترازی برق نخواهند داشت.
وی همچنین در خصوص ابهام در روند اجرایی و طولانی شدن طرح‌ها، خاطرنشان کرد: بسیاری از طرح‌های نیروگاهی ماه‌ها و یا حتی سال‌هاست که در مراحل پیشرفت فیزیکی باقی مانده‌اند که این کندی در پیشرفت ممکن است به دلایلی چون نظام بوروکراسی اداری، کمبود تجهیزات، مشکلات ثبت سفارش و تامین مالی مربوط باشد که موارد یاد شده بایستی از سوی مدیران و مسوولان استان شفاف‌سازی و اصلاح شود.
میرحیدری: سهم واقعی مردم از این تحول بسیار ناچیز است و عمده طرح‌ها توسط شرکت‌های بزرگ و در مقیاس صنعتی انجام می‌شود.
میرحیدری به سهم اندک مردم و مشترکان خانگی در تولید برق خورشیدی اشاره کرد و یادآور شد: با وجود تبلیغات زیاد درباره پنل‌های خورشیدی خانگی، سهم واقعی مردم از این تحول بسیار ناچیز است و عمده طرح‌ها توسط شرکت‌های بزرگ و در مقیاس صنعتی انجام می‌شود، در حالی که مشارکت مردمی و تشویق سرمایه‌گذاری کوچک می‌تواند در تثبیت عدالت انرژی و در تنوع بخشی به منابع تولید موثر باشد.
به گفته این کارشناس، تمرکز اکثر طرح‌ها در چند شهرک صنعتی و مناطق خاص، باعث شده بخش‌های کم‌برخوردار یا روستایی از این جریان جا بمانند، اگر توسعه انرژی پاک عدالت‌محور نباشد، ممکن است در نهایت همان الگوی تمرکزگرایی و نابرابری تکرار شود.
وی سخنان استاندار قزوین را در این زمینه بسیار کلیدی و مهم توصیف کرد و گفت: با توجه به اینکه گفته می‌شود، زیرساخت تولید پنل خورشیدی در قزوین وجود دارد، اما همچنان بخش مهمی از تجهیزات آن از خارج وارد می‌شود، اگر در سال‌های آینده محدودیت‌های ارزی یا تحریمی افزایش یابد، این وابستگی می‌تواند پاشنه آشیل توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر باشد و به نظر بنده بومی‌سازی واقعی در این حوزه باید از سوی شرکت‌های دانش بنیان پیگیری شود.
جعفر احمدی، رییس پارک علم و فناوری استان قزوین نیز در این باره، اظهار کرد: تعدادی از شرکت‌های دانش بنیان در استان قزوین وجود دارند که برروی قطعات و برد پنل‌های خورشیدی فعال هستند، اما تاکنون موردی از تولید پنل به صورت کامل نداشتیم اما می‌توانیم در آینده بررسی جامع‌تری برای این موضوع داشته باشیم، به هرحال واقعیت این است که پنل‌های خورشیدی وارداتی هستند.
نیم نگاه:
سفر محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو به قزوین فرصتی برای گام‌های موثر عملی و هماهنگی بیشتر بین وزارت نیرو، ساتبا، سرمایه‌گذاران و استانداری قزوین فراهم کرد؛ به طور حتم با اجرای طرح‌ها و تحقق بومی‌سازی در تولید تجهیزات، قزوین نه تنها می‌تواند در مسیر استقلال انرژی گام بردارد، بلکه می‌تواند به الگوی تولید و خوداتکایی صنعتی در حوزه فناوری‌های پاک تبدیل شود.