گرفتگی رگ های قلب یا همان تنگی عروق کرونر که با واژه علمی ACS هم شناخته میشود یکی از شایع ترین علل بیماری های قلبی در سراسر جهان است، تشخیص دقیق و به موقع این مشکل می تواند از بروز حمله قلبی، نارسایی قلب و حتی مرگ ناگهانی جلوگیری کند، یکی از روش های اصلی و طلایی در شناسایی این گرفتگی ها، آنژیوگرافی قلب است، دانستن نکات اجرایی این خدمات تشخیصی با ارزش می تواند افرادی که کاندید دریافت آن هستند کمک کند تا با بینش بیشتر به اجرای آن دانش داشته باسند، در این مقاله به بررسی کامل آنژیوگرافی، نحوه انجام، انواع، کاربردها و مراقبت های پس از آن می‌رپردازیم، از رسانه جماران با ما تا انتهای مزالب همراه بمانید.
گرفتگی رگ قلب چیست؟
گرفتگی یا تنگی عروق کرونر زمانی اتفاق می‌افتد که پلاک‌های چربی، کلسترول و سایر مواد در دیواره داخلی رگ‌ها رسوب می‌کنند. این تجمع تدریجی که به آن "آترواسکلروز" گفته میشود، باعث محدود شدن جریان خون و کاهش اکسیژن‌رسانی به عضله قلب میشود. نتیجه این فرآیند می‌تواند درد قفسه سینه (آنژین صدری)، تنگی نفس و حتی سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد) باشد.
آنژیوگرافی قلب چیست و چگونه انجام میشود؟
آنژیوگرافی یا کاتتریزاسیون قلبی یک روش تصویربرداری پیشرفته است که برای مشاهده دقیق عروق کرونر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، یک کاتتر نازک از طریق یکی از رگهای بزرگ (معمولاً کشاله ران یا مچ دست) وارد بدن شده و به سمت قلب هدایت میشود. سپس ماده حاجب (کنتراست) به داخل رگ‌ها تزریق شده و با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر دقیق از جریان خون در رگ های قلبی ثبت میشود.
آیا آنژیوگرافی قلب خطرناک است؟
آنژیوگرافی قلب یک روش نسبتاً ایمن و رایج است که در مراکز تخصصی قلب انجام میشود. با این حال، مانند هر روش تهاجمی دیگر، ممکن است با عوارضی همراه باشد. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
- خونریزی یا کبودی در محل ورود کاتتر
- واکنش آلرژیک به ماده حاجب
- آسیب به رگ‌ها یا قلب (نادر)
- ایجاد لخته خون
- عفونت (بسیار نادر)
با انتخاب مرکز معتبر و متخصصین باتجربه، احتمال وقوع عوارض به حداقل می‌رسد.
آنژیو قلب چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان انجام آنژیوگرافی معمولاً بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه است. با این حال، زمان آماده‌سازی، ریکاوری و مراقبت‌های بعد از عمل نیز باید در نظر گرفته شود. به‌طور معمول، بیمار باید چند ساعت در مرکز بماند و در برخی موارد ممکن است یک شب بستری شود.
انواع آنژیوگرافی در تشخیص رگهای قلبی
آنژیوگرافی قلب بسته به تکنولوژی به‌کاررفته، به چند نوع تقسیم میشود:
آنژیوگرافی کلاسیک (با اشعه ایکس)
رایج‌ترین روش با استفاده از کاتتر و ماده حاجب.
سی‌تی آنژیوگرافی (CTA)
تصویربرداری غیرتهاجمی با استفاده از CT-Scan و ماده حاجب از طریق ورید.
MR آنژیوگرافی (MRA)
تصویربرداری با ام‌آر‌آی برای بیمارانی که نمی‌توانند از اشعه یا ماده حاجب یددار استفاده کنند.
از کدام اندام‌ها برای انجام آنژیوگرافی استفاده میشود؟
ورود کاتتر به عروق از دو ناحیه اصلی انجام می‌گیرد:
- کشاله ران (فمورال): روش سنتی که هنوز در بسیاری از مراکز استفاده میشود.
- مچ دست (رادیال): روش جدیدتر که دارای مزایای متعددی مانند کاهش خطر خونریزی، راحتی بیشتر بیمار و امکان ترخیص سریع‌تر است.
آنژیوگرافی تا چند درصد می‌تواند گرفتگی عروق را تشخیص دهد؟
آنژیوگرافی قلب دقیق‌ترین روش تصویربرداری از عروق کرونر است و می‌تواند حتی گرفتگی‌های جزئی (زیر ۳۰ درصد) را نیز نشان دهد. دقت تشخیص این روش در صورت انجام صحیح، بالای ۹۵ درصد است. البته، در برخی موارد خاص مانند گرفتگی‌های دیواره داخلی یا موارد ترکیبی، ممکن است به روش‌های مکمل مانند IVUS (سونوگرافی داخل عروقی) یا FFR (ارزیابی عملکردی جریان خون) نیاز باشد.
۹ نکته مهم در رابطه با تشخیص گرفتگی رگ قلب با آنژیوگرافی
قبل از اینکه بخواهیم در رابطه با نکات آنژیوگرافی رگ های قلبی صحبت کنیم بیایید به این سوال جواب بدهیم که آیا واقعا آنژیوگرافی رگهای قلب در تشخیص و درمان اختلالات عروقی موثر است؟ به نقل از یک منبع معتبر در رابطه با تشخیص گرفتگی رگ قلب با آنژیوگرافی:
آنژیوگرافی Angiography یک روش تهاجمی برای تشخیص گرفتگی عروق قلبی می باشد، ر این روش پزشک با استفاده از یک هدایت کننده (گاید) از طریق شریان های اصلی منتهی به قلب یعنی شریال فمورال یا براکیال (در برخی موارد از طریق رادیال) اقدام به بازبینی و عکس برداری لحظه ای عروق قلبی می کند، گایدی که به داخل عروق قلبی هدایت می شود دارای یک ماده حاجب است که با استفاده از عکس برداری لحظه ای می توان به صورت واضح و مشخص گرفتگی عروق را تشخیص داد، با استفاده از آنژیوگرافی می توان گرفتگی عروق RCA یا رگ سمت راست قلب، lca یا گرفتگی عروق چپ قلب، LMCA یا گرفتگی عروق اصلی سمت چپ و Lcx یا گرفتگی عروق پشت قلب را تشخیص داد.
میتوانیم نتیجه بگیریم که یکی از روش های مناسب و علمی برای تشخیص انواع گرفتگی های عروقی استفاده از نژیوگرافی می باشد، اما در رابطه با فرآیند آنژیوگرافی در تشخیص گرفتگی های عروقی بهتر است به 9 نکته زیر توجه نمایید:
- با علائم شروع کنید: درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب و خستگی مزمن را جدی بگیرید.
- آزمایشات اولیه کافی نیستند: نوار قلب و اکو برای تشخیص قطعی کافی نیستند.
- آنژیوگرافی انتخاب نهایی است: وقتی احتمال تنگی بالا باشد، آنژیو دقیق‌ترین روش است.
- حتی بدون علائم هم ممکن است گرفتگی وجود داشته باشد.
- ماده حاجب در افراد با بیماری کلیوی با احتیاط استفاده میشود.
- آنژیو درمان نیست؛ فقط تشخیص است.
- در همان زمان می‌توان بالون یا استنت گذاشت (آنژیوپلاستی).
- نتایج باید توسط متخصص قلب تفسیر شود.
- همراهی رژیم غذایی، ورزش و ترک سیگار با درمان ضروری است.
بعد از آنژیوگرافی چی بخوریم؟
پس از آنژیوگرافی، تغذیه نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض دارد. توصیه‌های تغذیه‌ای عبارتند از:
- نوشیدن مایعات زیاد: برای دفع ماده حاجب از کلیه‌ها
- اجتناب از غذاهای پرچرب و شور: برای کنترل فشار خون و چربی
- مصرف میوه و سبزیجات تازه: برای تأمین آنتی‌اکسیدان و فیبر
- پرهیز از مصرف قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار تا چند روز
- مصرف پروتئین‌های سبک مثل مرغ و ماهی بخارپز
- مشورت با متخصص تغذیه در صورت داشتن بیماری زمینه‌ای (دیابت، کلیوی، فشار خون)
نتیجه‌گیری
آنژیوگرافی قلب، یکی از دقیق‌ترین ابزارهای پزشکی برای تشخیص گرفتگی رگهای قلبی است. اگرچه ممکن است کمی تهاجمی به نظر برسد، اما با پیشرفت فناوری و مهارت پزشکان، این روش بسیار امن و قابل اعتماد است. در صورت داشتن علائم قلبی یا سابقه خانوادگی، مشورت با متخصص قلب و بررسی نیاز به آنژیوگرافی می‌تواند گامی مهم در پیشگیری از حملات قلبی باشد.
*** این مطلب در سرویس گزارش آگهی منتشر شده و تبلیغاتی می باشد؛ لذا جماران هیچ توصیه در رابطه با انجام فعالیت فوق ندارد.