بلومبرگ نوشت: عربستان سعودی از چند شرکت مشاوره‌ای خواسته است تا بررسی راهبردی‌ای بر روی پروژه بلندپروازانه ساخت شهر آینده‌نگرانه «لاین» (The Line) انجام دهند. این درخواست در حالی مطرح شده که دولت سعودی در حال بازنگری در اولویت‌های هزینه‌ای پروژه‌های عظیم خود در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ است.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: به گفته چند منبع آگاه، یکی از واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) از شرکت‌های مشاور خواسته است تا ارزیابی کنند که آیا طرح فعلی برای شهر لاین—شهری بدون خودرو به طول ۱۷۰ کیلومتر که بخشی از پروژه عظیم نئوم محسوب می‌شود—قابل اجرا است یا نیاز به تغییراتی دارد.
این منابع که خواستند نامشان فاش نشود، افزودند که ممکن است دولت در نهایت تصمیم بگیرد که طرح بدون تغییر ادامه یابد، اما اگر قرار باشد تغییری ایجاد شود، باید ابتدا مورد تأیید مدیران صندوق سرمایه‌گذاری عمومی و سپس خود دولت قرار گیرد.
شرکت نئوم در بیانیه‌ای اعلام کرد: «در پروژه‌های چندساله و گسترده، بررسی‌های راهبردی امری رایج است و طی مسیر توسعه به‌طور مکرر انجام می‌شود. پروژه لاین همچنان اولویت راهبردی نئوم است و ما تمرکز خود را بر حفظ استمرار عملیاتی، افزایش بهره‌وری و تسریع پیشرفت هم‌راستا با چشم‌انداز کلان و اهداف پروژه قرار داده‌ایم.»
این ارزیابی نشان‌دهنده فشار فزاینده‌ای است که عربستان برای تنظیم مجدد پروژه‌های خود در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ با آن روبه‌روست. کاهش قیمت نفت، سرمایه‌گذاری خارجی کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده و کسری بودجه، دولت سعودی را ناگزیر کرده تا در مورد اولویت‌بندی پروژه‌ها و سرعت اجرای آنها تجدیدنظر کند.
در حال حاضر قیمت نفت برنت حدود ۷۱ دلار در هر بشکه است—که فشار مالی جدیدی بر عربستان وارد کرده. بنا به برآوردهای بلومبرگ اکونومیکس، عربستان برای متعادل نگه‌داشتن بودجه خود به نفتی با قیمت حدود ۹۶ دلار نیاز دارد، و اگر هزینه‌های داخلی صندوق PIF بابت پروژه‌های ولیعهد را هم در نظر بگیریم، این رقم به ۱۱۳ دلار می‌رسد.
این تحولات در حالی رخ می‌دهد که ایمن المضایفر به‌تازگی به‌عنوان مدیرعامل جدید پروژه نئوم منصوب شده است. به گفته منابع، یکی از اهداف کلیدی این بازنگری، یافتن راه‌هایی برای تجاری‌سازی پروژه لاین است.
یکی دیگر از پروژه‌های نئوم نیز با چالش‌هایی مواجه بوده است: سنداله (Sindalah)، پروژه گردشگری لوکس که سال گذشته راه‌اندازی شد، همچنان بلاتکلیف باقی مانده. برخی منابع می‌گویند که این پروژه به‌دلیل مشکلاتی از جمله نقص در طراحی متوقف شده است. شرکت نئوم از اظهارنظر درباره سنداله خودداری کرده و صندوق سرمایه‌گذاری عمومی نیز پاسخی به درخواست رسمی برای اظهار نظر نداده است.
لاین یکی از پروژه‌های شاخص در برنامه ۲ تریلیون دلاری ولیعهد محمد بن سلمان برای عبور عربستان از اقتصاد نفت‌محور به اقتصاد متنوع است. زمانی که این پروژه در سال ۲۰۱۷ معرفی شد، به دلیل مقیاس عظیم ساخت‌وساز، مورد توجه و تردید همزمان قرار گرفت. دولت در مقطعی امیدوار بود که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱.۵ میلیون نفر در این شهر ساکن شوند. در طرح فعلی حتی پیش‌بینی شده که ورزشگاهی روی آسمان‌خراش‌ها ساخته شود تا مسابقات جام جهانی فوتبال مردان ۲۰۳۴ در آن برگزار شود.
اما بر اساس گزارش بلومبرگ در سال گذشته، مقیاس این پروژه کاهش یافته و اکنون مقامات انتظار دارند که تا پایان دهه، کمتر از ۳۰۰ هزار نفر در آن ساکن شوند. در حال حاضر، جز نیروهای اجرایی پروژه و کارکنان سایت‌های نزدیک، تقریباً هیچ‌کس در لاین سکونت ندارد.
سرمایه‌گذاران بین‌المللی مدت‌هاست خواستار عقلانی‌سازی پروژه‌های غول‌پیکر عربستان شده‌اند. صندوق بین‌المللی پول نیز در آخرین ارزیابی خود از عربستان، از این بازنگری‌های هزینه‌ای دولت استقبال کرده و آن را تشویق کرده است.
زیاد داوود، اقتصاددان ارشد بازارهای نوظهور در بلومبرگ اکونومیکس، می‌گوید: «هر برنامه‌ای که تضمین‌کننده هزینه‌کرد مسئولانه و پایداری بلندمدت پروژه‌ها فراتر از رویدادهایی چون بازی‌های زمستانی ۲۰۲۹، نمایشگاه جهانی ۲۰۳۰ و جام جهانی ۲۰۳۴ باشد، قابل استقبال است.»
او تأکید کرد: «این امر به‌ویژه در زمانی اهمیت دارد که عربستان از یک وام‌دهنده خالص به جهان، به یک وام‌گیرنده خالص تبدیل شده است.»
∎