به گزارش خبرنگار برنا، در چند دهه اخیر، با گسترش فضای مجازی و گفتمان‌ها در رسانه‌ها، الگوی مواجهه افراد با مسائل اجتماعی تغییر کرده است. در بسیاری از موارد، سرعت نقد، جای دقت و درک متقابل را گرفته است.
ما هر روز با صد‌ها نفر روبه‌رو می‌شویم، اما اگر از خودمان بپرسیم چند نفر را واقعاً می‌فهمیم، شاید پاسخی نداشته باشیم. همدلی، هنری است که در میان هیاهوی تکنولوژی و عادت‌های روزمره، آرام آرام به حاشیه رفته است و گاهی جای خود را به انتقاد‌های کوبنده داده است.
در این روز‌ها که برخی معتقدند باید با همدلی کنار یکدیگر باشیم، برخی دیگر به انتقاد‌های تند معتقدند؛ رویکرد‌هایی متفاوت که هر یک تأثیر خاص خود را بر فضای اجتماعی و تعاملات میان افراد بر جای می‌گذارد.
مصطفی آب‌روشن، جامعه شناس، در گفت‌و‌گو با برنا گفت: در زمان‌های بحرانی، همدلی می‌تواند موجب تقویت همبستگی اجتماعی شود. این احساس همبستگی می‌تواند به مردم کمک کند تا با یکدیگر همکاری کنند و یکدیگر را حمایت کنند و این امر منجر به به بهبود وضعیت کلی جامعه می‌شود.
وی افزود: انتقاد‌های تند و کوبنده در دوران جنگ می‌توانند تأثیرات متنوعی بر جامعه، نظامیان و سیاست‌گذاران داشته باشند و بسته به زمینه و نحوه بیان این انتقادات متفاوت خواهند بود. انتقاد‌های شدید و تند می‌توانند موجب کاهش روحیه نظامیان و مردم شوند، به ویژه اگر این انتقادات به صورت عمومی مطرح شوند. کاهش انگیزه و کارایی نتیجه احساس ناامیدی و بی‌اعتمادی در جامعه است.
وی با اشاره به تاثیرات انتقادات در دوران جنگ می‌گوید: انتقاد‌های تند و کوبنده در دوران جنگ می‌توانند تأثیرات پیچیده‌ای داشته باشند. در حالی که ممکن است برخی از این انتقادات به عنوان ابزاری برای اصلاح و بهبود شرایط عمل کنند، اما در عین حال می‌توانند موجب تضعیف روحیه، بی‌اعتمادی و تنش‌های اجتماعی شوند.
این جامعه شناس معتقد است: همدلی در دوران جنگ می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر برای کاهش تنش‌ها، تقویت همبستگی اجتماعی و تسهیل فرآیند‌های صلح عمل کند. در حالی که جنگ معمولاً تنها منجر به تخریب و درد و رنج می‌شود، همدلی می‌تواند راهی برای ایجاد تغییرات مثبت و ساختن آینده‌ای بهتر باشد.
همدلی موثرتر از انتقاد است
جنگ وضعیتی به وجود می‌آورد که مردم مجبور می‌شوند خواسته و ناخواسته بعضی شرایط زندگیشان را تغییر دهند. این تغییر گاه به این دلیل است که ما با یکدیگر احساس همدلی می‌کنیم و تلاش می‌کنیم با تصمیمات خود، وضعیت دیگران را هم در نظر بگیریم. در این مواقع برای عبور از مشکلات، به جای آنکه مدام یکدیگر را نقد کنیم، می‌توانیم بایک دل شدن از شرایط سخت عبور کنیم.
آب‌روشن می‌گوید: در حل بحران‌های اجتماعی، همدلی معمولاً مؤثرتر از انتقاد است. همدلی به افراد این امکان را می‌دهد که احساسات و تجربیات یکدیگر را درک کنند و ارتباطات عمیق‌تری برقرار کنند. این نوع ارتباط می‌تواند به ایجاد فضایی از اعتماد و همکاری کمک کند که برای حل مشکلات اجتماعی ضروری بنظر می‌رسد.
وی افزود: در بحران ها، انتقاد می‌تواند به تنش‌ها و درگیری‌ها دامن بزند و ممکن است باعث شود افراد به جای همکاری، در مواضع خود پافشاری کنند. در شرایط اضطرار و بحرانی، استفاده از همدلی می‌تواند به کاهش تنش‌ها و ایجاد گفت‌و‌گو‌های سازنده و موثر کمک کند.
وی درباره رویکرد‌های همدلانه و شدت آن افزود: افراد معمولاً تحت تأثیر گروه‌های اجتماعی خود قرار دارند. اگر یک گروه اجتماعی بر ارزش‌های همدلی و حمایت تأکید کند، اعضای آن گروه احتمالاً در مواجهه با انتقاد نیز رویکرد‌های همدلانه‌تری را اتخاذ خواهند کرد. تجربیات مشترک نیز، مانند چالش‌های اقتصادی یا اجتماعی، می‌توانند حس همدلی را تقویت کنند.
فرصت‌ها و تهدید‌ها در فضای مجازی
فضای مجازی، با سرعتی باورنکردنی و بدون وجود هیچ مانعی، به تمامی افراد اجازه دسترسی به نوعی تعامل اجتماعی را می‌دهد تا تمامی کاربران بتوانند در ارسال و دریافت اطلاعات مشارکت کنند. اما شاید در این میان کمتر کسی متوجه فرصت‌ها و حتی تهدید‌های این فضا باشد.
آب روشن با اشاره به آنکه فضای مجازی و رسانه‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی به نحوه تعاملات اجتماعی و ایجاد همدلی یا انتقاد دارند گفت: فضای مجازی امکان دسترسی به اطلاعات و دیدگاه‌های مختلف را فراهم می‌کند. این تنوع اطلاعات می‌تواند به افراد کمک کند تا از تجربیات و نظرات دیگران آگاه شوند و احساس همدلی بیشتری نسبت به مشکلات و چالش‌های دیگران پیدا کنند.
وی خاطرنشان کرد: رسانه‌ها هم می‌توانند با پوشش مسائل اجتماعی و مشکلات مختلف، آگاهی عمومی را افزایش دهند که می‌تواند منجر به افزایش همدلی نسبت به گروه‌های آسیب‌پذیر شود.
وی با اشاره به تدریجی بودن فرآیند سوق دادن مردم به سمت همدلی گفت: برگزاری جلسات آموزشی درباره اهمیت همدلی و انتقاد سازنده می‌تواند به افراد کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند. با استفاده از استراتژی‌های مناسب و ترویج فرهنگ مثبت، می‌توانیم جامعه‌ای همدل‌تر و سازنده‌تر بسازیم.
انتهای پیام /