مطالعه‌ای تازه از مؤسسه کارولینسکای سوئد که در نشریه Science منتشر شده است، نشان می‌دهد که مغز انسان حتی در دوران سالمندی نیز قادر به تولید نورون‌های جدید در ناحیه‌ی هیپوکامپ (مرکز حافظه) است.

به گزارش ایتنا و به نقل از سایتک‌دیلی، این پژوهش به رهبری پروفسور یوناس فریسن انجام شده و پاسخی علمی به بحث‌های طولانی‌مدت درباره ظرفیت مغز بزرگسالان برای بازسازی سلولی می‌دهد.

در سال ۲۰۱۳ نیز همین تیم پژوهشی نشان داده بود که نورون‌های جدید در دوران بزرگسالی ایجاد می‌شوند، اما شواهد مستقیمی از سلول‌های بنیادی فعال در مغز بزرگسالان در دست نبود. در این مطالعه جدید، محققان موفق شدند سلول‌های پیش‌ساز نورونی (neural progenitor cells) را که منشأ نورون‌های جدید هستند، در مغز بزرگسالان شناسایی کنند.

برای این منظور، آن‌ها از بافت مغز افراد در بازه‌ی سنی صفر تا ۷۸ سال که از بانک‌های زیستی بین‌المللی گردآوری شده بود استفاده کردند. با ترکیب روش‌های پیشرفته‌ای مانند RNA-seq تک‌هسته‌ای، فلوسایتومتری و یادگیری ماشینی، مراحل مختلف شکل‌گیری نورون‌ها از سلول بنیادی تا نورون نابالغ شناسایی شد. بسیاری از این سلول‌ها همچنان در حال تقسیم بودند.

 

همچنین، به کمک روش‌های RNAscope و Xenium که فعالیت ژنی را در محل بافتی نشان می‌دهند، محققان توانستند محل تجمع این سلول‌ها را در ناحیه‌ای به نام دنتیت گیروس در هیپوکامپ مشخص کنند؛ ناحیه‌ای که نقشی کلیدی در حافظه، یادگیری و انعطاف‌پذیری شناختی دارد.

نتایج این تحقیق نشان داد که ساختار سلول‌های پیش‌ساز نورونی در انسان به حیواناتی مانند موش، خوک و میمون شباهت دارد، اما تفاوت‌هایی نیز در فعالیت ژنی وجود دارد. نکته قابل توجه، تفاوت فردی چشمگیر در میزان سلول‌های پیش‌ساز نورونی میان بزرگسالان مختلف بود.

پروفسور فریسن اظهار داشت که این یافته‌ها درک بهتری از روندهای زیستی مغز انسان در طول زندگی ارائه می‌دهند و می‌توانند مسیر توسعه‌ی درمان‌های بازسازی‌کننده برای اختلالات عصبی و روانی را هموار سازند.