در روزهای آینده و همزمان با فرا رسیدن چهل‌وپنجمین سالروز تأسیس شورای نگهبان، این نهاد کلیدی در ساختار حقوقی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران، بار دیگر در آستانه تغییر ترکیب اعضا قرار می‌گیرد.
شورای نگهبان در تاریخ 26 تیرماه 1359 با هدف نظارت شرعی و قانونی بر مصوبات مجلس شورای اسلامی تأسیس شد و از آن زمان تاکنون، جایگاهی بنیادین در توازن قوای نظام جمهوری اسلامی دارد. این شورا در 21 اصل از مجموع 177 اصل قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته و وظایف متعددی، از نظارت تقنینی تا تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات را بر عهده دارد.
ترکیب حقوقی و فقهی شورای نگهبان
مطابق اصول 91 و 92 قانون اساسی، شورای نگهبان از 12 عضو تشکیل شده است؛ 6 فقیه که توسط رهبر انقلاب منصوب می‌شوند و 6 حقوقدان که از میان افراد پیشنهادی رئیس قوه قضائیه، با رأی نمایندگان مجلس شورای اسلامی برگزیده می‌شوند. دوره عضویت هر یک از اعضا شش ساله است.
با توجه به بندهای 93، 98، 99، 110 و 118 قانون اساسی، شورای نگهبان علاوه بر وظیفه اصلی خود یعنی بررسی مصوبات مجلس از حیث انطباق با شرع و قانون اساسی، وظایف دیگری نظیر تفسیر قانون اساسی، نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس خبرگان، مجلس شورای اسلامی و همه‌پرسی‌ها، و نیز بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات را نیز بر عهده دارد.
پایان مأموریت 6 عضو شورای نگهبان در تیرماه 1403
بر اساس بررسی‌های خبرنگار تسنیم، در تیرماه 1403 دوره عضویت شش نفر از اعضای شورای نگهبان به پایان می‌رسد. این تغییرات شامل سه فقیه و سه حقوقدان می‌شود.
در میان فقهای شورای نگهبان نیز دوره عضویت آیت‌الله علیرضا اعرافی که در تاریخ 24 تیر 1398 با حکم مقام معظم رهبری به عضویت شورا درآمده بود، به پایان خواهد رسید. همچنین دوره عضویت حجت‌الاسلام سیداحمد خاتمی که در تاریخ 11 آبان 1399 جایگزین آیت‌الله محمد یزدی (در پی کناره‌گیری وی) شد، به پایان می‌رسد. آیت‌الله سیداحمد حسینی خراسانی نیز که پس از استعفای آیت‌الله صادق آملی لاریجانی در 13 شهریور 1400 به شورا پیوسته بود، از جمله فقهایی است که دوره‌اش به زودی خاتمه می‌یابد.
بر اساس ماده 5 آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان، اگر عضوی در طول دوره خود استعفا دهد، فوت کند یا عزل شود، فرد جایگزین تنها برای مدت باقیمانده آن دوره منصوب خواهد شد؛ لذا دوره عضویت این دو فقیه اخیرالذکر کوتاه‌تر از شش سال بوده است