بر اساس یک گزارش محرمانه اولیه که از سوی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) تهیه شده، حملات هوایی ایالات متحده به سایتهای هستهای ایران تنها ورودیهای دو مرکز را مسدود کردهاند، اما ساختارهای زیرزمینی این تأسیسات همچنان دستنخورده باقی ماندهاند.
به گزارش جماران، نیویورک تایمز نوشت:
این گزارش که بهتازگی در اختیار برخی مقامات قرار گرفته، بهطور مشخص نشان میدهد که برنامه هستهای ایران تنها چند ماه به عقب افتاده است.
تأخیر محدود در برنامه هستهای ایران
پیش از حمله، دستگاههای اطلاعاتی آمریکا برآورد کرده بودند که اگر ایران تصمیم به تسریع در ساخت بمب بگیرد، ظرف حدود سه ماه میتواند به این هدف برسد. اکنون، با در نظر گرفتن حملات اخیر آمریکا و حملات همزمان اسرائیل، ارزیابی DIA نشان میدهد که برنامه هستهای ایران کمتر از شش ماه عقب افتاده است. مقامات سابق آمریکایی نیز تأکید کردهاند که اگر ایران بخواهد بهسرعت بمب بسازد، در بهترین حالت یک سلاح ابتدایی و غیرپیشرفته تولید خواهد کرد. ساخت کلاهکهای پیشرفته و کوچکسازی آنها نیازمند فناوری بسیار پیچیدهتری است که میزان آسیب به آن مشخص نیست.
ادعای ترامپ مبنی بر «نابودی کامل» زیر سؤال رفت
این یافتهها نشان میدهند که اظهارات ترامپ درباره «نابودی کامل» تأسیسات هستهای ایران اغراقآمیز بوده است. قرار بود روز سهشنبه نمایندگان کنگره در جلسهای محرمانه در جریان جزئیات حمله قرار گیرند، اما این جلسه بهطور ناگهانی لغو و به روز پنجشنبه موکول شد. وضعیت ذخایر اورانیوم ایران گزارش مذکور همچنین تأکید میکند که بخش زیادی از ذخایر اورانیوم غنیشده ایران پیش از حملات منتقل شده بود، و مقدار کمی از این مواد در جریان حمله از بین رفته است.
به گفته منابع مطلع، احتمالاً بخشی از این اورانیوم به تأسیسات مخفی منتقل شده که ایران برای شرایط اضطراری و حملات احتمالی پیشبینی کرده است. برخی مقامات اسرائیلی نیز تأیید کردهاند که ایران دارای مراکز مخفی غنیسازی کوچکی است که بهمنظور تداوم برنامه هستهای در صورت حمله به سایتهای بزرگتر ساخته شدهاند.
ارزیابی اولیه و ادامه تحقیقات مقامات تأکید کردهاند که این گزارش پنجصفحهای تنها یک ارزیابی مقدماتی است. ارزیابیهای بیشتر، همزمان با گردآوری اطلاعات و بررسیهای ایران از سایتهای فردو، نطنز و اصفهان منتشر خواهد شد. یکی از مقامات حاضر در دولت گفته: «گزارشهایی که تاکنون دیدهایم، نتایج متفاوت و گاه متناقضی دارند و بررسیهای بیشتری در حال انجام است.»
تشدید اختلافها درباره نتایج حمله به تأسیسات هستهای ایران؛ تردیدها در برابر ادعای «نابودی کامل»
با ادامه انتشار ارزیابیهای اولیه از حملات اخیر آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، شکاف آشکاری میان اظهارات دولت ترامپ و گزارشهای اطلاعاتی بهوجود آمده است. منابع رسمی و ارزیابیهای اسرائیلی نیز کارآمدی این حملات را زیر سؤال بردهاند.
گزارش همچنان محرمانه است مقامات آگاه که با خبرنگاران گفتوگو کردهاند، به دلیل محرمانه بودن گزارش، خواستار ناشناس ماندن خود شدهاند. اطلاعات منتشرشده برگرفته از ارزیابی مقدماتی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) است.
واکنش تند کاخ سفید
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیهای این گزارش را «کاملاً نادرست» خواند و گفت: «افشای این ارزیابی، تلاشی آشکار برای تحقیر رئیسجمهور ترامپ و بیاعتبار ساختن خلبانان شجاعی است که مأموریتی بینقص را برای نابودی برنامه هستهای ایران اجرا کردند. همه میدانند وقتی ۱۴ بمب ۳۰ هزار پوندی دقیقاً به هدف برخورد میکنند، نتیجهاش نابودی کامل است.»
پیشتر، CNN بخشهایی از این گزارش را افشا کرده بود. ضربه به تأسیسات فردو، نه نابودی کامل به گفته مقامات، حملات به تأسیسات فردو باعث آسیب جدی به سیستم برقرسانی این سایت شده، اما ساختمانهای زیرزمینی سالم ماندهاند. فردو در اعماق کوه ساخته شده تا در برابر حملات هوایی مقاوم باشد. هنوز مشخص نیست چقدر زمان لازم است تا ایران دسترسی مجدد به بخشهای زیرزمینی پیدا کند، سیستم برق را ترمیم کرده و تجهیزات منتقلشده را بازنصب کند.
ارزیابی اسرائیلیها ارزیابیهای اولیه ارتش اسرائیل نیز نشان میدهد تأسیسات زیرزمینی فردو در جریان حملات نابود نشدهاند. مقامات دفاعی اسرائیل اعلام کردهاند که شواهدی در اختیار دارند مبنی بر اینکه هسته اصلی سایتهای زیرزمینی سالم مانده است.
دامنه پیشبینیها؛ از چند ماه تا چند سال
پیش از آغاز حملات، ارتش آمریکا برای مقامات رسمی سناریوهای مختلفی از میزان تأخیر احتمالی در برنامه هستهای ایران ارائه کرده بود؛ از چند ماه در خوشبینانهترین حالت تا چند سال در حالت حداکثری.