سجاد کوچ در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نمایش «پل» اظهار کرد: این نمایش نتیجه دغدغه‌ای چند ساله در مواجهه با مفهوم خشونت است؛ دغدغه‌ای که همواره در ذهن من حضور داشته و در آثار پیشین بنده نیز به شکلی بروز یافته است.
وی اضافه کرد: سال‌ها است این پرسش ذهنم را مشغول کرده که انسان چگونه از موقعیت قربانی بودن به جایگاه خشونت‌ورزی می‌رسد و این چرخه چگونه بازتولید می‌شود و چه تأثیری بر روان، کنش و انتخاب‌های انسانی می‌گذارد؟ نمایش «پل» تلاشی برای به تصویر کشیدن همین چرخه، با زبانی نمادین و روایتی چندلایه است.
وی ادامه داد: نقطه آغاز این مسیر، فیلمی از کیم کی‌دوک بود؛ فیلم‌سازی که جهان‌بینی‌اش، نگاهش به خشونت و شیوه مواجهه‌اش با رنج انسانی، برایم الهام‌بخش بود. با این حال، آنچه در نهایت به صحنه آمد، نه اقتباسی از آن فیلم، بلکه اثری مستقل است که در روند تمرین‌ها، اتودها و مواجهه جمعی ما با موضوع شکل گرفت. متن نمایش به صورت کلاسیک از پیش نوشته نشده بود؛ بلکه در تعامل میان من و بازیگران در دل تمرین و تجربه، به تدریج شکل گرفت و غنا پیدا کرد.
این کارگردان تئاتر بیان کرد: از ابتدا در ذهن داشتم که نمایش تا حد ممکن مبتنی بر تصویر، کنش و فضا باشد و دیالوگ تنها در حد ضرورت و به عنوان بخشی از زبان فرمی اثر به کار رود. در ابتدا حتی قصد داشتم اثری کاملاً بی‌کلام خلق کنم، اما در جریان کار و بر اساس نیاز دراماتیک، دیالوگ‌هایی وارد شد. با این حال بنیان کار همچنان بر تصویر و فضای بصری باقی ماند؛ فضایی که از طریق میزانسن، نور، سکوت و حرکات اغراق‌شده شکل گرفته است. درک این فضا برای مخاطب ممکن است متفاوت باشد و من نیز تعمداً فضایی چندتأویلی خلق کردم تا مخاطب بسته به تجربه زیسته خود، خوانشی منحصربه‌فرد از اثر داشته باشد.
وی افزود: عنوان اولیه نمایش «هاله‌ای از مجسمه مریم» بود؛ برگرفته از فیلم‌نامه‌ای که پیش‌تر نوشته بودم اما به مرحله تولید نرسید. اما در جریان شکل‌گیری اجرا و با توجه به نقش کلیدی «پل» در روایت و موقعیت داستانی، عنوان به «پل» تغییر پیدا کرد؛ عنوانی که هم ساده‌تر است و هم بار معنایی نمادین مناسبی در پیوند با مضمون اثر دارد.
کوچ با اشاره به اینکه تمرکز اصلی نمایش بر بازنمایی خشونت است، اظهار کرد: هدف بازنمایی خشونتی است که به صورت چرخه‌ای بازتولید می‌شود و در نهایت، قربانی را به عامل خشونت بدل می‌کند. برایم مهم بود که این مضمون صرفاً در حد روایت باقی نماند، بلکه به تجربه‌ای حسی برای مخاطب تبدیل شود؛ تجربه‌ای که او را نه فقط با خشونت بیرونی، بلکه با خشونت نهفته در خود مواجه سازد. تلاشم این بود که مخاطب در موقعیت‌های مبهم، دردناک و چندپهلو اثر، خود را جست‌وجو کند.
وی در ادامه گفت: فرآیند انتخاب بازیگران نیز متناسب با همین رویکرد شکل گرفت. از آنجا که متنی از پیش آماده وجود نداشت، نیازمند بازیگرانی بودم که توانایی خلق موقعیت، ساختن لحظه و تعامل خلاقانه در فضای باز تمرین را داشته باشند. بسیاری از شخصیت‌ها در جریان همین تمرین‌ها ساخته شدند و به مرور، پیچیدگی‌هایشان را پیدا کردند.
این کارگردان بیان کرد: تولید این نمایش بدون دشواری نبود. تغییر در ترکیب گروه، مشکلات مالی، فشارهای اجرایی و محدودیت‌های فنی، بخشی از مسیر ما بود. در کنار این موارد روند دریافت مجوز و اجرای عمومی، به ویژه در شهری مانند مشهد، چالش‌های خاص خود را دارد. از تعدد استعلام‌ها برای بازیگران تا برخی سخت‌گیری‌های سلیقه‌ای، همه این موارد فرایند تولید را زمان‌بر و فرساینده می‌سازد. در عین حال وضعیت نگران‌کننده سالن‌ها، کمبود امکانات فنی و فقدان پشتیبانی ساختاری نیز فشار مضاعفی بر گروه وارد می‌کند.
تئاتر زبان گفت‌وگوی جمعی است
وی اظهار کرد: با این همه آنچه دلگرم‌کننده است، واکنش مخاطبانی‌ست که با نمایش ارتباط برقرار کرده‌اند. این اثر شاید مخاطب عام را هدف نگرفته باشد، اما توانسته با تماشاگران حساس‌تر و پیگیرتر تئاتر، مواجهه‌ای عمیق برقرار کند. برای من همین مواجهه، بزرگ‌ترین دستاورد کار است.
کوچ در خصوص وضعیت تئاتر مشهد تصریح کرد: بر این باورم که تئاتر مشهد، علی‌رغم تمام محدودیت‌ها از ظرفیت‌های انسانی و خلاقانه بالایی برخوردار است. اگر این ظرفیت با اعتماد، حمایت، و آزادی بیشتر همراه شود، می‌تواند نقش مؤثرتری در حیات فرهنگی شهر ایفا کند.
وی ادامه داد: تئاتر نه تنها ابزار بیان فردی، که زبان گفت‌وگوی جمعی است؛ زبانی برای بازنگری در خود، در جامعه و در آنچه به آن تبدیل شده‌ایم. امیدوارم نمایش «پل» گامی کوچک در این مسیر بوده باشد.
انتهای پیام