ناهید زینی حسنوند در گفتوگو با ایسنا، با تأکید بر تأثیر عمیق وقایع جنگی بر روان کودکان، تصریح کرد: کودکان درک کاملی از ابعاد سیاسی یا نظامی جنگ ندارند، اما اضطراب، تغییرات محیطی و واکنش بزرگترها را بهوضوح احساس میکنند و این امر میتواند آسیبهای روانی بلندمدتی بر آنان بر جای بگذارد.
وی با اشاره به اهمیت شفافسازی غیرترساننده و کنترل اطلاعات ورودی به ذهن کودک، اظهار کرد: در شرایط بحرانی، والدین باید از ایجاد رعب بیمورد پرهیز کرده و همزمان پاسخهای سنجیده و آرامبخشی به کنجکاویهای کودک بدهند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اضطراب کودک در چنین شرایطی عمدتاً از اضطراب والدین تغذیه میشود؛ از اینرو، کنترل هیجانات و حفظ آرامش در فضای خانه اهمیت دوچندان دارد. کودکان بیش از آنکه تحت تأثیر کلمات باشند، از طریق حالات چهره، لحن صدا و تغییر رفتار والدین متوجه بحران میشوند.
زینی حسنوند با اشاره به نقش کلیدی مادران در این میان، بیان کرد: مادران بهعنوان محور عاطفی خانواده باید نقش پناهگاه روانی امن را برای کودک ایفا و از طریق فعالیتهای روزمره، بازیهای سازنده و برقراری ریتم منظم در زندگی کودک، فضای امن ذهنی را احیا کنند.
وی با اشاره به موضوع بازآفرینی هویت ملی در کودکان، افزود: بحرانها میتوانند بستری برای تقویت هویت جمعی باشند، به شرط آنکه به درستی مدیریت شوند. خانوادهها باید با تکیه بر تاریخ، ادبیات، اسطورههای ملی و مفاهیم مقاومت، حس تعلق به میهن را در قالب طرح های شناختی مناسب برای سن کودکی با ارائه مثالهای عینی و محسوس و غیرتحمیلی به فرزندان منتقل کنند.
وی آموزش مفاهیمی چون "غرور ملی"، "پایداری"، و "نوعدوستی" را نه از طریق شعار، بلکه با رفتار عملی بزرگترها مؤثر دانست و یادآور شد: وقتی کودک در کنار خود بزرگتری را میبیند که ایستادگی را در کنار مهربانی تجربه میکند، مفاهیم ملی در ذهنش ریشه میدوانند.
عضو هیات علمی دانشگاه به موضوع نشخوار فکری و اضطراب مزمن در جریان بحرانهایی مانند جنگ اشاره کرد و گفت: نشخوار فکری نوعی مرور ذهنی غیرارادی و مکررِ اخبار منفی و آیندهنگریهای ترسناک است که باید با تمرینهای ذهنآگاهی، فعالیتهای فیزیکی و محدودسازی در معرض قرارگیری رسانهها مهار شود. برای کودکان نیز باید اولویت را بر سرگرمسازی هدفمند، بازیدرمانی و تقویت احساس امنیت قرار داد.
زینی حسنوند تأکید کرد: مدیریت روانی خانوادهها در شرایط جنگی، مسئولیتی است که تنها با همکاری همدلانه والدین و آگاهی روانشناختی محقق میشود. خانوادهای که با آگاهی عاطفی و انسجام درونی عمل میکند، میتواند کودکانی مقاوم، امیدوار و متعادل برای فردای جامعه تربیت کند؛ حتی در میان صدای آژیرها و اخبار تیره.
انتهای پیام