به گزارش خبرگزاری آنا، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهارکرد: امروز یازدهمین روز دفاع ملی ایرانیان در برابر یک تجاوز آشکار از سوی رژیم صهیونستی و دومین روز از دفاع در برابر حامی و همدست رژیم اسرائیل یعنی آمریکا که در بامداد دهمین روز تجاوز رژیم صهیونستی، خاک پاک ما را جولانگاه هواپیما‌های خودش قرار داد و به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کرد.
وی افزود: امروز، تک‌تک ما ایرانیان، بغضی در گلو و غضبی در دل داریم؛ بغضی که با شنیدن نام ایران، قلبمان را به تپش وا می‌دارد. هر ایرانی که نام کوروش، رودکی، فردوسی، حافظ، سعدی، مولانا، نظامی، عطار، خیام، شهریار و پروین را شنیده باشد، هر ایرانی که زمزمه اشعار حافظ و مولانا را از زبان پدربزرگ و مادربزرگ خود شنیده باشد، هر ایرانی که نام حسین و عزت‌طلبی او را که ایرانیان را شیعه خود کرده است، شنیده باشد، امروز سرشار از بغض و غضب است.
تردیدی نیست که تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی علیه ایران با هماهنگی، همراهی و حمایت آمریکا بوده‌است
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: ایرانیان در طول تاریخ، فراز و نشیب‌های بسیاری را تحمل کرده‌اند. در عین صلح‌طلبی و نجابت، با پایبندی به اصول و اخلاق زیست مسالمت‌آمیز با دیگران، در دفاع از کیان ایران، میهن و عزت خود، هرگز کوتاه نیامده‌اند. این همان کاری است که نیروهای مسلح ما، با اقتدار و حمایت یکپارچه مردم، در این یازده روز گذشته با قدرت انجام داده‌اند. به یاری خداوند و با درس گرفتن از تجربه‌های تاریخی این ملت تمدنی، این بار نیز دشمنان را از رسیدن به اهدافشان ناکام خواهیم گذاشت.
وی ادامه داد: تا هفته گذشته یکی از پرسش‌ها این بود که آیا تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران با اطلاع، حمایت یا آگاهی آمریکا انجام شده است؟ امروز دیگر تردیدی نیست که این تجاوز نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران، با هماهنگی، همراهی و حمایت ایالات متحده صورت گرفته است. بنابراین، آمریکا در تمامی جنایت‌هایی که در این یازده روز رخ داده، شریک جرم است. برای ما ایرانیان، اقدام آمریکا در تعرض به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، که همگی تحت پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نظارت کامل و مستمر این نهاد قرار داشته‌اند، اقدامی کاملاً غیرقانونی و مجرمانه است. هیچ‌کس در جهان و هیچ مرجع بین‌المللی نمی‌تواند این تجاوز را به هیچ شکلی توجیه کند.
بقائی گفت: در این یازده روز، جان‌های عزیزی را از دست داده‌ایم، خانواده‌های بسیاری داغدار شده‌اند و امکانات فراوانی به ناحق از ما گرفته شده است. در ساعات اخیر، دو طفل معصوم در تبریز و یک آمبولانس در نجف‌آباد اصفهان، به همراه راننده و همراه بیمار، بر اثر اصابت پرتابه‌های رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند. این جنایت‌ها ثبت و مستند خواهد شد و به فهرست بلند جنایات رژیم صهیونیستی در منطقه افزوده میشود؛ رژیمی که همزمان در غزه و کرانه‌ی باختری مشغول نسل‌کشی آشکار است، خاک دو کشور منطقه را در اشغال خود دارد و تجاوزی ظالمانه را علیه ملت ایران آغاز کرده است. ملت عزت‌طلب ایران، به هیچ عنوان اجازه نخواهد داد که کیان این سرزمین دوست‌داشتنی، محل تاخت‌وتاز جنایتکاران قرار گیرد. ما با تمام وجود در برابر این تجاوز آشکار ایستادگی خواهیم کرد.
اتهام تلاش ایران برای دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی، اتهامی بس سنگین علیه کشوری است که خود قربانی این تسلیحات بود
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت: در تیرماه ۱۳۶۶، رژیم بعث عراق به پشتوانه آمریکا و برخی دولت‌های غربی، مرتکب جنایتی هولناک شد و با استفاده از تسلیحات شیمیایی، علیه مردم بی‌گناه این سرزمین اقدام کرد. در این جنایت، تعداد زیادی از هموطنانمان در سردشت جان خود را از دست دادند. فاجعه‌ی سردشت به نمادی از نفرت ایران و جهان از سلاح‌های کشتار جمعی تبدیل شد.
بقائی ادامه داد: بنابراین، اتهام تلاش ایران برای دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی، از جمله تسلیحات هسته‌ای، اتهامی بس سنگین علیه کشوری است که خود قربانی این تسلیحات بوده است؛ تسلیحاتی که بدون تردید، منبع آنها همان کشور‌هایی هستند که امروز ایران را به چنین تلاشی متهم می‌کنند. به‌طور خاص، آلمان مسئول توسعه و تولید بخش قابل‌توجهی از سلاح‌های شیمیایی رژیم بعث عراق بوده است. مطالبه‌ی تاریخی و مستمر ملت ایران از دولت آلمان همچنان پابرجاست. مردم ایران هرگز فراموش نخواهند کرد که آلمان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی مواد لازم برای تولید سلاح‌های شیمیایی رژیم بعث بود.
وی افزود: ما به روان پاک همه‌ی جان‌باختگان عزیز فاجعه سردشت درود می‌فرستیم و بار دیگر تأکید می‌کنیم که مطالبه به‌حق ملت ایران برای روشن شدن ابعاد این جنایت و اجرای عدالت در قبال همه کسانی که در تأمین این تسلیحات برای رژیم بعث عراق نقش داشتند، همچنان پابرجاست.
اجازه نخواهیم داد هیچ موضوع حاشیه‌ای تمرکزمان را از دفاع از ایران عزیز منحرف کند
اسماعیل بقائی ادامه داد: همه هم و غم ما معطوف به دفاع از کیان ایران است. ما اجازه نخواهیم داد هیچ موضوع حاشیه‌ای تمرکزمان را از دفاع از ایران عزیز منحرف کند. آنچه اکنون در اولویت ماست، دفاع جانانه از کیان ایران و دفع شر دشمنانی است که با حمایت آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی، جنگی ناعادلانه را علیه این سرزمین آغاز کرده‌اند. تردیدی نیست که ما از تجربه‌های تاریخی درس خواهیم گرفت؛ در غیر این صورت، به بیراهه خواهیم رفت.
وی خاطر نشان کرد: جهان، ملت ایران، تاریخ و آیندگان هرگز فراموش نخواهند کرد که ایرانیان در میانه یک روند دیپلماتیک، در حالی که تنها دو روز به دور ششم گفت‌و‌گو‌های دیپلماتیک باقی مانده بود، با کشوری که خود بخشی از این جنگ است، مورد تجاوز نظامی قرار گرفتند. این اقدام، خیانت به دیپلماسی، خیانت به اصل گفت‌و‌گو، خیانت به اخلاقیات و تمدن انسانی، و خیانت به همه‌ی دستاورد‌های هشت دهه روابط بین‌الملل و حقوق بین‌الملل پس از جنگ جهانی دوم است.
بقائی افزود: فلسفه منشور سازمان ملل متحد، جلوگیری از جنگ و منع توسل به زور در روابط بین‌الملل بود. این اصل بنیادین، که بدون آن سازمان ملل متحد هیچ معنایی ندارد، به سادگی توسط رژیم صهیونیستی و آمریکا زیر پا گذاشته شد؛ آن هم علیه کشوری تمدنی که همواره رویکردی مثبت و همراه با حسن نیت به دیپلماسی داشته است. این واقعیت تاریخی، خود به‌تنهایی رسواگر نفاق، دورویی و دروغ کسانی است که ادعای پایبندی به دیپلماسی و گفت‌و‌گو دارند.
جنایات رژیم صهیونیستی را ثبت و مستند خواهیم کرد
سخنگوی وزارت خارجه افزود: ما جان‌های عزیزی را از دست دادیم و خانواده‌های زیادی داغدار شدند و امکانات زیادی از ما گرفته شد، تصریح کرد: اینها همگی به ناحق بود و د همین ساعت‌های اخیر دو طفل معصوم در تبریز در جریان حملات رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند.
بقائی ادامه داد: آمبولانسی در نجف آباد اصفهان همراه با راننده و همراه بیمار و بیمار بر اثر برخورد یکی از پرتابه‌های رژیم صهیونیستی منفجر شد و افراد حاضر در آن به شهادت رسیدند. این جنایت‌ها قطعاً ثبت و مستند و اضافه خواهد شد به لیست طولانی جنایاتی که رژیم صهیونیستی در منطقه ما مرتکب شده است.
وی گفت: رژیم صهیونیستی همزمان که در غزه و کرانه باختری مشغول یک نسل کشی آشکار است و همچنان که خاک دو کشور را در منطقه در اشغال خود قرار داده، همزمان تجاوز ظالمانه‌ای را علیه ملت ایران آغاز کرده است. بی‌تردید ملت عزت طلب ایران به هیچ عنوان اجازه نخواهند داد که کیان ایران سرزمین دوست داشتنی ما محل تاخت و تاز این جنایاتکاران قرار گیرد و با تمام وجود در برابر این تجاوز آشکار این جنایت ایستادگی خواهد کرد.
انتظارات روشنی از روسیه در ایفای نقش فعال داریم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره انتظار ایران از روسیه در این جنگ گفت: طبیعی است که روسیه، به‌عنوان کشوری که روابط دوستانه و دیرینه‌ای با ایران دارد، جایگاه ویژه‌ای در این مقطع حساس داشته باشد. روسیه نه‌تنها یکی از اعضای توافق برجام و شورای امنیت سازمان ملل متحد است، بلکه به‌عنوان همسایه‌ای تأثیرگذار، تحولات منطقه برایش اهمیت بسزایی دارد.
وی خاطر نشان کرد: ایران، به‌عنوان کشوری که موافقت‌نامه شراکت راهبردی با روسیه دارد، انتظارات و مواضع روشنی از این کشور در ایفای نقش فعال، چه در سطح چندجانبه، به‌ویژه در شورای امنیت، و چه در سطح منطقه‌ای، دارد. از این‌رو، این تماس‌ها و سفر‌ها از اهمیتی راهبردی برخوردارند.
بقائی ادامه داد: همزمان، ما با دیگر کشورها، حتی کشور‌هایی که روابط دیپلماتیک رسمی با آنها نداریم، در حال رایزنی هستیم. اعتقاد داریم این موضوع فراتر از یک کشور یا چند بازیگر خاص است. تجاوز نظامی به حریم ایران، تجاوز به حقوق بین‌الملل، منشور سازمان ملل متحد، و تمامی قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی است. بنابراین، هر دولتی وظیفه و مسئولیت دارد که این تحولات را به‌درستی بشناسد و متناسب با وزن و جایگاه خود، اقدامات لازم را برای مقابله با این ظلم آشکار و قانون‌شکنی خطرناک انجام دهد.
ایران نه از سلاح‌های ممنوعه استفاده می‌کند و نه اهداف غیرنظامی را مورد تعرض قرار میدهد
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه این نشست خبری گفت: هموطنان گرامی، توجه داشته باشید که همزمان با جنگ سخت و نابرابری که علیه کیان ایران در جریان است، یک کارزار روانی و جنگ رسانه‌ای کاملاً آشکار علیه ایران طراحی و اجرا میشود. بازی با واژه‌ها، تحریف مفاهیم، جابه‌جا کردن جای قربانی و متجاوز، تلاش برای معرفی یک تجاوز نظامی آشکار و بی‌دلیل به‌عنوان اقدامی پیش‌دستانه، و به تصویر کشیدن حملات دقیق ایران به اهداف نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی به‌عنوان حملات به مناطق غیرنظامی، بخشی از این جنگ روانی است.
این جنگ بر ما تحمیل شد
وی ادامه داد: تأکید می‌کنم؛ جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان کشوری که پایبند به آداب دیپلماتیک و اصول اخلاقی است، در جنگ تحمیلی هشت‌ساله ثابت کرد که نه از سلاح‌های ممنوعه استفاده می‌کند و نه اهداف غیرنظامی را مورد تعرض قرار میدهد. در مقابل، رژیم صهیونیستی عامدانه اهداف غیرنظامی، کودکان، بیمارستان‌ها، آمبولانس‌ها و مناطق مسکونی را هدف قرار میدهد و حتی برای شهر‌ها اعلامیه خروج صادر می‌کند.
بقائی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با تمام توان، اهداف نظامی مشخص را انتخاب می‌کند، خاطر نشان کرد: ایران هرگز از قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی و قوانین ناظر بر حقوق جنگ تخطی نکرده و نخواهد کرد. اشاره‌ای که به نقل از یک خبرگزاری آلمانی شد، مبنی بر ارائه گزینشی اطلاعات، نشان‌دهنده این است که هدف آنها صرفاً القای این ادعای کذب است که گویا ایران اهداف غیرنظامی را مورد حمله قرار داده است. این ادعا به‌هیچ‌وجه صحت ندارد. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب دفاع مشروع، اهداف نظامی را به‌عنوان اهداف قانونی مورد حمله قرار داده‌اند. همیشه این نکته را به خاطر داشته باشید: این جنگ را ما آغاز نکردیم؛ این جنگ بر ما تحمیل شد.
پایبندی ایران به گفت‌و‌گو و دیپلماسی، نباید به‌عنوان نقطه‌ضعف تلقی شود
اسماعیل بقائی ادامه داد: نباید به دلیل خباثت و بدعهدی طرف‌های مقابل، رویکرد اصولی خود را زیر سؤال ببریم یا تضعیف کنیم. پایبندی جمهوری اسلامی ایران به گفت‌و‌گو و دیپلماسی از ابتدا، نباید به‌عنوان نقطه‌ضعف تلقی شود. سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا، به‌لحاظ قانونی، بخشی از برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بوده و هستند و تا زمانی که این قطعنامه پابرجاست، این مسئولیت بر دوش آنهاست. بنابراین، تعامل و رایزنی ایران با این کشورها، در راستای مطالبه ایفای نقش و مسئولیت از سوی سه کشور اروپایی و اتحادیه‌ی اروپاست.
وی با اشاره به اینکه ما با همه طرف‌های برجام، به‌جز آمریکا که به‌طور کامل از این توافق خارج شده، در ارتباط بوده‌ایم، ادامه داد: مگر پنج دور مذاکره انجام نشد؟ مگر به پیشنهاد آمریکا پاسخ ندادیم؟ قرار بود در دور ششم مذاکرات در مسقط، روز یکشنبه، پیشنهاد خود را ارائه کنیم. این دیدار با توافق صریح، پیشنهاد روشن طرف آمریکایی و اعلام طرف عمانی برنامه‌ریزی شده بود. آیا ما فرآیند مذاکراتی را بر آمریکا تحمیل کردیم؟
سخنگوی وزارت خارجه گفت: بازی‌های رسانه‌ای و خطوط انحرافی که طرف‌های مقابل برای شانه خالی کردن از مسئولیت‌هایشان به راه می‌اندازند، نباید ما را از واقعیت غافل کند. واقعیت این است که ایران با حسن نیت در یک روند دیپلماتیک گام برمی‌داشت، اما توسط رژیم صهیونیستی، با حمایت آمریکا—که خود یکی از طرف‌های مذاکراتی بود—مورد تجاوز غیرقانونی قرار گرفت.
چگونه می‌توان یک تجاوز، یک جنایت، و یک قانون‌شکنی آشکار را «زیبا» توصیف کرد؟
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه این نشست خبری گفت: پس از تجاوز نظامی آمریکا علیه ایران، مقامات آمریکایی از تعابیری، چون «عملیات زیبا و شجاعانه» برای توصیف این اقدام استفاده کردند. این خود بدعتی تازه در روابط و حقوق بین‌الملل است. واقعاً قابل درک نیست که چگونه می‌توان یک تجاوز، یک جنایت، و یک قانون‌شکنی آشکار را «زیبا» توصیف کرد. این رویکرد، چیزی جز تطهیر تجاوز و قانون‌شکنی نیست.
وی ادامه داد: اقدام آمریکا در تعرض به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، با هیچ معیار و قاعده‌ای قابل توجیه نیست، حتی اگر با تعابیر فریبنده توصیف شود. این لکه ننگ تا ابد بر پیشانی آمریکا باقی خواهد ماند؛ کشوری که به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد—نهادی مسئول حفظ صلح و امنیت جهانی—و امین معاهده منع اشاعه (NPT) شناخته میشود. طبق ماده چهارم این معاهده، استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای حقی برای همه کشورهاست، بدون هیچ استثنایی است.
بقائی با اشاره به اینکه آمریکا خود ارائه‌دهنده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در سال ۲۰۱۵ بود که با اجماع تصویب شد و برنامه هسته‌ای ایران را تأیید کرد، گفت: این قطعنامه صراحتاً تأکید دارد که کشورها نباید هیچ اقدامی برخلاف مفاد آن انجام دهند. اما آمریکا در سال ۲۰۱۸ از این سند خارج شد؛ نقضی آشکار از قواعد بین‌المللی. امروز، آمریکا به‌عنوان طرفی متجاوز، که بدترین ضربه را به رژیم منع اشاعه و اعتبار جهانی خود وارد کرده، شناخته میشود. استفاده از این توصیفات، جز شرم‌آور بودن و نشانه هبوط یک کشور، سقوط نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری آن از منظر پایبندی به حقوق و قواعد بین‌المللی، چیز دیگری نیست.
وی با تاکید بر اینکه خسارت‌هایی که به ایران، ملت ایران و روند توسعه کشور وارد شده، همگی قابل ارزیابی و ارائه در سطح بین‌المللی است، گفت: اقدام آمریکا کاملاً غیرقانونی و به‌هیچ‌وجه قابل توجیه نیست. ما با آمریکا در حال جنگ نبودیم که این کشور بخواهد به بهانه دفاع از خود اقدام کند. همین وضعیت درباره رژیم صهیونیستی نیز صدق می‌کند. تجاوز رژیم صهیونیستی بدون هیچ دلیل و مبنای قانونی آغاز شد و ورود آمریکا به این جنگ نیز مطلقاً موجه و قانونی نبوده و عملی تجاوزکارانه محسوب میشود.
بقائی خاطر نشان کرد: ما در کنار دفاع قاطع سامانه‌های نیروهای مسلح از کشور، همزمان از طریق دستگاه دیپلماسی، تمامی ابزار‌ها و امکانات موجود در عرصه بین‌المللی را بررسی می‌کنیم تا احقاق حقوق ملت ایران محقق شود. این موضوع به‌طور حتم در دستور کار وزارت امور خارجه قرار دارد.
انتظار میرود ظرف حداکثر یک هفته آینده، بتوانیم همه حجاج را به سلامت به کشور بازگردانیم
سخنگوی وزارت خارجه گفت: یکی از پیامد‌های تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان، اعمال محدودیت‌های پروازی به دلایل امنیتی و برای حفظ ایمنی هموطنان و سایر افرادی بود که قصد سفر به ایران داشتند. این محدودیت‌ها، مشکلاتی را برای هموطنان عزیز و کسانی که قصد ورود یا خروج از ایران داشتند، ایجاد کرد. وزارت امور خارجه برای رفع مشکلات این گروه از هموطنان، تدابیر متعددی اندیشید.
وی ادامه داد: ما در بسیاری از کشورها، به‌ویژه در مناطقی که محل تجمع ایرانیان بوده و به‌عنوان مراکز اصلی پرواز به ایران محسوب می‌شوند، از طریق سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌هایمان اقداماتی انجام دادیم. حتی در برخی موارد، با فراهم کردن امکان اسکان ایرانیان در اماکن متعلق به جمهوری اسلامی ایران، مانند مساجد و مدارس ایرانی، تلاش کردیم مشکلات هموطنان به حداقل برسد.
بقائی تاکید کرد: در مورد حجاج به‌طور خاص، با توجه به اینکه حدود ۸۴ تا ۸۵ هزار نفر از ایرانیان برای انجام مناسک حج به سرزمین وحی مشرف شده بودند، اقدامات ویژه‌ای انجام دادیم. تا کنون، حدود ۲۶ هزار نفر از حجاج از طریق مرز زمینی با عراق به کشور بازگشته‌اند. در اینجا لازم است از همکاری بسیار ارزشمند دولت‌های عربستان سعودی و عراق تشکر کنم که کمک‌های شایانی برای بازگشت زمینی حجاج عزیزمان ارائه کردند. چنانچه این روند ادامه یابد، انتظار میرود ظرف حداکثر یک هفته آینده، بتوانیم همه حجاج را، ان‌شاءالله، به سلامت به کشور بازگردانیم.
کشور‌های عربی و مسلمان به‌حق نگران تداوم روند توسعه‌طلبی رژیم صهیونیستی هستند
بقائی در ادامه این نشست خبری گفت: جمهوری اسلامی ایران روابط بسیار خوبی با کشور‌های عربی، کشور‌های منطقه و کشور‌های اسلامی دارد. ما به‌عنوان کشوری که پایبند به سیاست حسن همجواری است، در سال‌های اخیر روابط رو به رشدی را در همه عرصه‌ها با این کشورها برقرار کرده‌ایم. به‌عنوان نمونه، بیانیه صریح اجلاس وزرای کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی در استانبول، حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا به جمهوری اسلامی ایران را به‌صراحت محکوم کرد. پیش از آن نیز، بیانیه ۲۱ کشور عربی و اسلامی در محکومیت اقدامات رژیم صهیونیستی صادر شده بود. شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب نیز مواضع مشابهی اتخاذ کردند.
وی خاطر نشان کرد: اگر نگرانی وجود داشته باشد (که بی‌تردید باید وجود داشته باشد) این نگرانی باید معطوف به اقدامات تجاوزکارانه و توسعه‌طلبانه‌ی رژیم صهیونیستی باشد. کشور‌های عربی و مسلمان به‌حق نگران تداوم روند توسعه‌طلبی این رژیم هستند. رژیم صهیونیستی تنها بازیگری در جهان است که خاک دو کشور همسایه را در اشغال خود دارد و مشغول نسل‌کشی علیه مسلمانان و اعراب است.
وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران نیز در این نگرانی با همه کشور‌های منطقه و فراتر از آن شریک است، خاطرنشان کرد: بی‌کیفرمانی رژیم صهیونیستی و حمایت‌های کورکورانه‌ی آمریکا از این رژیم، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین منبع شرارت، ناامنی و تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی در جهان است. فراموش نکنیم که دبیرکل سازمان ملل متحد، در واکنش به اقدامات آمریکا (که اکنون همدست رژیم صهیونیستی محسوب میشود) به‌صراحت این اقدامات را تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی توصیف کرد.
می‌دانیم که بر حق هستیم و کشورمان به‌ناحق مورد تجاوز قرار گرفته است
اسماعیل بقائی در ادامه گفت: در دفاع از وطن، عزت و استقلال کشور، هنگامی که یقین دارید بر حق هستید، این دفاع خود روحیه‌بخش و انگیزه‌آفرین است. ما می‌دانیم که بر حق هستیم. می‌دانیم که کشورمان به‌ناحق مورد تجاوز قرار گرفته است. گذشته خود را پیش روی داریم؛ در همین دوران، در طول عمر نسلی مانند من، کشورمان مورد تعرض رژیم بعث عراق قرار گرفت. هشت سال ایرانیان با تمام وجود جنگیدند تا اجازه ندهند عزت، استقلال و تمامیت سرزمینی ایران عزیز خدشه‌دار شود. بنابراین، با روحیه‌ای قوی‌تر از این، به مصاف دشمن خواهیم رفت تا آنها را ناکام بگذاریم. ان‌شاءالله، همان‌گونه که گفتم، این شر به بهترین شکل ممکن دفع خواهد شد.
برای جهان روشن شده که اگر جلوی شرارتی گرفته نشود، بی‌گمان گسترش خواهد یافت
اسماعیل بقائی در ادامه گفت: همواره گفته‌اند که سکوت و بی‌تفاوتی در برابر شرارت و ظلم، به بی‌عملی و عدم اقدام منجر میشود. بی‌عملی در برابر ظلم، بی‌عدالتی و شرارت، شما را به همدست و شریک جرم تبدیل می‌کند. این دقیقاً همان وضعیتی است که اکنون در برخی کشور‌های اروپایی شاهد آن هستیم.
وی ادامه داد: اگر روند تحولات منطقه ما را در هشت دهه گذشته، یا حتی در همین دو سال اخیر بررسی کنید، می‌بینید که عدم اقدام جامعه جهانی در برابر جنایات رژیم صهیونیستی، گام‌به‌گام بر دامنه‌ی تجاوزات و جنایت‌های این رژیم افزوده است. اگر جامعه جهانی به تعهدات خود بر اساس کنوانسیون منع نسل‌کشی عمل می‌کرد، اگر نهاد‌های بین‌المللی مانند دیوان بین‌المللی کیفری، شورای امنیت سازمان ملل متحد، شورای حقوق بشر، و کمیته‌ی بین‌المللی صلیب سرخ، اجازه می‌یافتند تا در برابر نقض فاحش حقوق بشردوستانه‌ی بین‌المللی در غزه و کرانه‌ی باختری اقدام کنند و سران رژیم صهیونیستی را مورد بازخواست قرار دهند، اگر شورای امنیت با صدور قطعنامه‌ای، توقف عملی جنایات این رژیم در غزه و کرانه باختری را مطالبه می‌کرد، بی‌تردید اقدامات تجاوزکارانه‌ی این رژیم در لبنان، سوریه، یمن و اکنون ایران ادامه نمی‌یافت.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: برای جهان روشن شده است که اگر جلوی شرارتی گرفته نشود، اگر آتشی مهار نشود، بی‌گمان گسترش خواهد یافت. جنایات رژیم صهیونیستی حتی به منطقه‌ی ما محدود نخواهد ماند. کشور‌های اروپایی که اکنون با خیال راحت به توجیه تجاوزات این رژیم مشغول‌اند، قطعاً در امان نخواهند بود. رژیم صهیونیستی، دیر یا زود، به بهانه‌هایی که خود می‌سازد، سراغ کشور‌های اروپایی نیز خواهد رفت. شاید این سخن امروز خنده‌دار به نظر برسد، اما تاریخ نشان خواهد داد که این رژیم، به دلایل و بهانه‌های خودساخته، کشور‌های اروپایی را نیز هدف قرار خواهد داد. آن روز، برای پشیمانی بسیار دیر خواهد بود.
از گذشته نسبت به رویکرد‌های جانبدارانه مدیرکل گله‌مند بوده‌ایم
اسماعیل بقائی در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: آقای گروسی، به‌عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دارای جایگاه حقوقی و حقیقی است. آنچه اهمیت دارد، این است که ایشان در جایگاه حقوقی خود، به‌عنوان مسئول نهادی که وظیفه‌ی ارزیابی فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورها را بر عهده دارد، باید بی‌طرف و پایبند به قواعد و مقررات حاکم بر فعالیت‌های آژانس باقی بماند.
وی با تاکید بر اینکه ما از گذشته نسبت به رویکرد‌های جانبدارانه مدیرکل گله‌مند بوده‌ایم و این گله‌مندی‌ها را صراحتاً به ایشان منتقل کرده‌ایم، گفت: گزارش جامعی که آقای گروسی ارائه داد و مبتنی بر مأموریتی درخواستی از سوی سه کشور اروپایی و آمریکا بود، مأموریتی کاملاً سیاسی داشت. این گزارش، نامناسب و مبنای سوءاستفاده برای تدوین قطعنامه‌ای سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران شد. با وجود همه تلاش‌ها برای ایجاد شبهه در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌ی هسته‌ای ایران، حتی در این گزارش، هیچ کلمه‌ای مبنی بر عدم پایبندی ایران یا انحراف به سمت ساخت تسلیحات هسته‌ای یافت نمیشود. تنها ادعای مطرح‌شده، به زعم آنها، وجود شبهاتی درباره‌ی برخی تحولات یا نکات مربوط به ۲۰ یا ۲۵ سال پیش بود که ایران باید به آنها پاسخ دهد.
اسماعیل بقائی با تاکید بر اینکه درباره وضعیت کنونی برنامه هسته‌ای ایران، هیچ‌گونه ایرادی نتوانسته‌اند پیدا کنند، گفت: بر این اساس، ما معتقدیم که تهیه این گزارش و متعاقباً قطعنامه‌ای که صادر شد، صرفاً بهانه‌ای سیاسی بود تا مبنایی برای اقدامات بعدی فراهم شود. این البته تنها بهانه رژیم صهیونیستی و آمریکا برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نبود، اما یکی از بهانه‌ها شد.
وی ادامه داد: نکته قابل‌توجه این است که آقای گروسی، هرچند دیرهنگام، هفته گذشته در مصاحبه با شبکه‌ی سی‌ان‌ان صراحتاً اعلام کرد که هیچ دلیل و مدرکی مبنی بر حرکت برنامه‌ی هسته‌ای ایران به سمت سلاح هسته‌ای وجود ندارد. این نکته‌ای است که ایشان به‌عنوان مسئول آژانس باید پیش‌تر اعلام می‌کرد، نه اینکه اجازه دهد گزارشی مملو از ابهام و شبهه منتشر شود و مبنای سوءاستفاده طرف‌هایی قرار گیرد که مدت‌ها به دنبال تعرض به برنامه هسته‌ای ایران بودند. درباره اظهارنظر‌هایی که در مورد ایران مطرح میشود، همان‌طور که گفتم، ایرانیان بهتر از هر کس دیگری میدانند چگونه از کیان کشورشان دفاع کنند. ایرانیان نشان داده‌اند که برای حفظ عزت و استقلالشان، به هیچ‌وجه حاضر به باج‌دادن نیستند.
در نگاه مردم ایران، آمریکا عاملی برای کارشکنی در مسیر توسعه و استقلال ایران است
اسماعیل بقائی گفت: آمریکا باید به یک واقعیت تاریخی مهم توجه کند که پیش‌تر اشاره کردم، در نگاه مردم ایران، آمریکا عاملی برای کارشکنی در مسیر توسعه و استقلال ایران است. ایرانیان هرگز کودتای سال ۱۹۵۳ را فراموش نمی‌کنند. ما هیچ‌گاه از یاد نمی‌بریم که در اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰، پس از ملی شدن صنعت نفت، آمریکا و انگلیس قطعنامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل بردند (که متن آن قابل جست‌وجوست) و در آن ادعا کردند تلاش ایران برای ملی کردن صنعت نفت، تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی است.
وی خاطرنشان کرد: اکنون تاریخ در حال تکرار است. تلاش ایران برای دستیابی به دانش هسته‌ای و استفاده از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز برای رفاه و پیشرفت ملت خود، به‌عنوان تهدید تلقی میشود. نکته شگفت‌انگیز اینجاست که حتی شورای امنیت نیز این ادعا را تأیید نکرده، بلکه آمریکا و دیگران خودسرانه آن را تهدید قلمداد کرده‌اند؛ همان کشور‌هایی که خود دارای تسلیحات هسته‌ای هستند و چنین تجاوزی را علیه ایران مرتکب شده‌اند. این سخنان نباید ما را از واقعیت‌ها و حقایق تاریخی غافل کند. اقدام آمریکا در تعرض به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، لکه ننگ دیگری در تاریخ رفتار‌های ناشایست هیئت‌های حاکمه آمریکایی با ملت ایران افزود.
وزیرخارجه پس از مسکو به تهران بازمی گردد
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی مبنی بر ماموریت‌های دیپلماتیک وزیر خارجه در ژنو، استانبول و مسکو و اینکه گفته شده ایشان پس از مسکو به دو کشور منطقه‌ای و اروپایی سفر خواهد کرد، گفت: آخرین سفر برنامه‌ریزی‌شده وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، سفر به روسیه است و پس از آن، ایشان به کشور بازخواهند گشت.
وی ادامه داد: درباره سفر به ژنو، در شرایطی که کشورمان تحت تجاوز نظامی بی‌رحمانه‌ای قرار دارد، تمام همت و تلاش ما معطوف به دفاع از کشور، پایان دادن به این تجاوز، پاسخگو کردن متجاوزان، و اطمینان از عدم تکرار چنین جنایاتی است. سفر دکتر عراقچی به ژنو با هدف مطالبه اقدام مسئولانه از کشور‌های اروپایی انجام شد. در این سفر، تأکید شد که کشور‌های اروپایی، به‌عنوان اعضای برجام، به‌ویژه فرانسه و انگلیس که اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و از طرف‌های قطعنامه‌ی ۲۲۳۱ هستند—قطعنامه‌ای که در سال ۲۰۱۵ با اجماع تصویب شد—موظف‌اند برای جلوگیری از این قانون‌شکنی آشکار اقدام کنند. موضع ما در قبال مسائل هسته‌ای کاملاً روشن است: ما هیچ‌گاه چیزی فراتر از حقوق خود طبق معاهده‌ی منع اشاعه (NPT) مطالبه نکرده‌ایم و این حق قانونی ماست.
بقائی تاکید کرد: در ژنو، دکتر عراقچی از این فرصت بهره بردند و در اولین رویداد، در اجلاس عالی‌رتبه شورای حقوق بشر شرکت کردند. از این تریبون برای رساندن صدای مظلومیت و اقتدار ملت ایران به کشور‌های مختلف استفاده شد. شورای حقوق بشر، اگر به تعهدات و وظایف خود پایبند باشد، باید به‌صراحت اقدامات رژیم صهیونیستی را محکوم کند، زیرا نقض فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در جریان است. آمار و نمونه‌های نقض حقوق بشردوستانه، از جمله کشتار کودکان و زنان ایرانی، حمله به آمبولانس‌ها و مناطق مسکونی، گواه این موضوع است. این فرصت در جریان سفر دکتر عراقچی به‌خوبی مورد استفاده قرار گرفت.
انتظار ما این است که کشور‌های مسلمان از هیچ تلاشی برای اقدام جمعی به‌منظور پایان دادن به این تجاوز آشکار فروگذار نکنند
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسش دیگر مبنی بر اینکه انتظار ایران از کمیسیون وزرا اشاره شده در قطعنامه سازمان همکاری اسلامی چیست، گفت: این قطعنامه از اهمیت بسزایی برخوردار است. کشور‌های عربی و اسلامی، که بخش عمده آنها در منطقه‌ی ما حضور دارند و بخشی از جغرافیای این منطقه‌اند، به‌خوبی از آثار و تبعات بلندمدت تجاوز رژیم صهیونیستی به یک کشور اسلامی و منطقه‌ای آگاه‌اند. انتظار ما این است که این کشورها از هیچ تلاشی برای اقدام جمعی به‌منظور پایان دادن به این تجاوز آشکار و مقابله‌ی اساسی با جنگ‌طلبی و توسعه‌طلبی رژیم صهیونیستی فروگذار نکنند. این قطعنامه نشان‌دهنده عزم کشور‌های اسلامی برای پیگیری نهادینه‌ی این موضوع است. صدور یک قطعنامه در یک نشست به‌تنهایی کافی نیست و انتظار میرود این موضوع با جدیت در سطح سازمان‌های منطقه‌ای، نهاد‌های بین‌المللی، و به‌ویژه سازمان همکاری اسلامی، دنبال شود.
آمریکا در گذشته به دروغ ادعا کرد که عراق دارای تسلیحات کشتار جمعی است
اسماعیل بقائی در ادامه گفت: دروغ‌گویی آمریکا سابقه‌ای طولانی دارد. در سال ۲۰۰۳، کالین پاول، وزیر خارجه وقت آمریکا، در شورای امنیت سازمان ملل متحد با نشان دادن چند کاغذ، با قاطعیت ادعا کرد که عراق دارای تسلیحات کشتار جمعی است. بر اساس آن ادعای کذب، حمله‌ای به عراق صورت گرفت که تبعات وحشتناک آن تا ابد باقی خواهد ماند. نزدیک به ۷۰۰ هزار انسان بی‌گناه در آن جنگ کشته شدند و عراق به جولانگاه تروریسم و داعش تبدیل شد؛ میراثی که منطقه‌ی ما هنوز با آن دست‌به‌گریبان است.
وی با اشاره به اینکه این نشان میدهد که دروغ‌گویی سیاست‌گذاران آمریکایی مسبوق به سابقه است، گفت:، اما در مورد برنامه هسته‌ای ایران، حتی امکان دروغ‌پردازی هم وجود ندارد. برنامه هسته‌ای ایران تحت شدیدترین بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. آنها می‌توانستند از آقای گروسی، مدیرکل آژانس، بپرسند که آیا برنامه‌ی هسته‌ای ایران به سمت تسلیحاتی شدن حرکت می‌کند؟ ایشان صراحتاً پاسخ داده که هیچ مدرکی در این خصوص وجود ندارد. بنابراین، در آینده نمی‌توانند ادعا کنند که «اشتباه کردیم» یا «اطلاعات غلط به ما داده شد» و از حقیقت منحرف شده‌اند. این تصمیم، عامدانه و با علم به اینکه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران کاملاً صلح‌آمیز است، گرفته شده است.
نیروهای مسلح ما به‌خوبی میدانند چگونه از کیان ایران دفاع کنند
سخنگوی وزارت خارجه گفت: تمام تمرکز ما بر دفاع قاطعانه و با همه توان از تمامیت سرزمینی، حاکمیت ملی، ملت، مردم و منافع ایران است. تصمیم‌گیری درباره چگونگی دفاع، استفاده از ابزار‌های مناسب و راه‌های پشیمان کردن دشمن از تکرار چنین جنایات و تجاوزهایی، بر عهده مراجع صلاحیت‌دار ایرانی است. نیروهای مسلح ما، بر اساس سلسله‌مراتب خود، به‌خوبی میدانند چگونه از کیان ایران دفاع کنند. این موضوع در سطح نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بررسی و اجرا میشود.
آقای عراقچی میدانند چگونه نمایندگی ملت ایران را انجام دهند
اسماعیل بقائی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه وزیر خارجه با وجود بسته بودن حریم هوایی چگونه از ایران خارج شد، گفت: برای دفاع از وطن، برای رساندن صدای حق ایران و برای صیانت از کیان ایران حتماً کسانی که مدافع وطن هستند راه‌هایی که مناسب است را میدانند. آقای دکتر عراقچی هم به عنوان کسی که خودش از یادگاران جنگ تحمیلی است و به عنوان کسی که در عرصه‌های سخت نشان داده که با شجاعت نمایندگی ملت ایران ملت را انجام میدهد حتما به شیوه مناسب این کار را انجام دادند.
طرفی که از مذاکره سوء استفاده کرد قطعاً ایران نیست
اسماعیل بقائی در ادامه این نشست خبری با اشاره به اینکه فراموش نکنیم که منشور سازمان ملل متحد نتیجه دو جنگ خانمان سوز است، گفت: این دو جنگ را همین کشور‌های اروپایی بر دنیا تحمیل کردند و اتفاقاً ایران در هر دو جنگ به ناحق مورد اشغال قرار گرفت. فلسفه اصلی منشور سازمان ملل متحد جلوگیری از توسل به زور است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره حضور ایران در مذاکرات گفت: مگر ما در مذاکرات جدی نبودیم؟ اگر خاطرتان باشد در همان روز‌های اول مذاکرات اینجا سوالی مطرح شد که طرف‌های آمریکایی گفتند ایران مشغول وقت کشی است؛ بنده عرض کردم که اگر جدی هستند ما به جای هفته‌ای یک بار حاضریم کل هفته را در مسقط حضور داشته باشیم و مذاکرات را به نتیجه برسانیم؛ بنابراین طرفی که از مذاکره سوء استفاده کرد قطعاً ایران نیست؛ ایران با آمادگی کامل در مذاکرات شرکت کرد. این را من البته در پاسخ به رژیم صهیونیستی نمیگویم چرا که رژیم صهیونیستی در قلب واقعیت و در وارونه جلوه دادن حقایق استاد هستند.
اقدام رژیم صهیونیستی و آمریکا یک بدعت خطرناک است
سخنگوی وزارت خارجه گفت: در این خصوص جای هیچ شبهه و سوالی نیست که اولاً اقدام رژیم صهیونیستی و آمریکا مطلقا غیرقانونی و مجرمانه است و کشور‌هایی که به نوعی درصدد توجیه این اقدام هستند، یک بدعت خطرناک در حقوق بین‌الملل ایجاد می‌کنند و همه پایه‌ها و بنیان‌های حقوق بین‌المل منشور ملل متحد را سست می‌کنند. در این دو سال چیزی از حقوق بشردوستانه بین‌المللی باقی نمانده و همه قواعد بنیادین حقوق بشر دوستانه و حقوق جنگ حرمت غیرنظامیان، احترام به بیمارستان‌ها و مناطق مسکونی شکسته شد و متاسفانه کشور‌های غربی به راحتی در برابر این نقص‌ها سکوت کردند.
اسماعیل بقائی با اشاره به تلاش دستگاه دیپلماسی برای بیان واقعیت‌های تجاوز رژیم صهیونیستی و امریکا به ایران گفت: هم ما در دستگاه دیپلماسی و هم شما به‌عنوان رسانه وظیفه داریم که مسائل را تبیین کنیم. نباید تصور کنیم که، چون برخی از حقایق و واقعیت‌ها بسیار روشن‌اند، در معرض تحریف و وارونه‌نمایی قرار نمی‌گیرند. واقعیتی روشن‌تر از این نیست که در ساعات اولیه بامداد روز ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن ۲۰۲۵)، رژیم صهیونیستی بدون هیچ دلیلی حمله‌ای را علیه ایران آغاز کرد.
وی با طرح این پرسش که آیا ایران پیش از آن حمله‌ای علیه رژیم صهیونیستی ترتیب داده بود؟ گفت: آیا برنامه هسته‌ای ایران که به‌صورت کاملاً صلح‌آمیز دنبال می‌شد، در هیچ برهه‌ای به‌عنوان برنامه‌ای تسلیحاتی معرفی شده بود؟ حتی اگر چنین ادعایی مطرح می‌شد، باز هم طبق حقوق بین‌الملل چنین چیزی مجوز استفاده از زور محسوب نمی‌شد. ورود آمریکا به این ماجرا، آیا مبتنی بر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد بود؟ آیا به بهانه دفاع از خود انجام گرفت؟ تنها موردی که حقوق بین‌الملل استفاده از زور را مجاز می‌داند، حالتی است که کشوری مورد حمله مسلحانه قرار بگیرد.
وی ادامه داد: هیچ‌یک از این شرایط در این حمله وجود نداشته است. بنابراین، متوسل شدن به بهانه‌هایی از قبیل اینکه ایران در گذشته فلان شعار را داده یا ممکن است در آینده برنامه هسته‌ایش به سمت خاصی برود، مضحک است و نمی‌تواند به هیچ وجه توجیه‌گر چنین جنایتی باشد.
همسایگان ما میدانند که نباید اجازه استفاده از خاک و امکانات خود را به طرف دیگر جنگ بدهند
سخنگوی وزارت خارجه گفت: در خصوص موضوع همسایگان نیز، جمهوری اسلامی ایران همواره سیاست حسن همجواری را در قبال همه همسایگانش مبنا قرار داده و طبیعتاً انتظار متقابل این است که دیگران نیز بر همین اساس رفتار کنند. همسایگان کاملا واقف‌اند به این اصل بنیادین و تثبیت‌شده در حقوق بین‌الملل که هیچ کشوری مجاز نیست خاک، امکانات یا قلمرو هوایی خود را در اختیار طرف‌های ثالث برای اقدامات تجاوزکارانه یا تعرض علیه کشور دیگر قرار دهد. این اصل باید مبنای رفتار همه کشور‌های همسایه، در همه زمان‌ها باشد.
اسماعیل بقائی در ادامه با تاکید بر اینکه تمرکز ما بر دفاع است، گفت: در زمانی که تجاوزی علیه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و طرف‌های متجاوز همچنان مشغول اقدامات ایزایی و تجاوزکارانه علیه جمهوری اسلامی ایران هستند ما جز به دفاع از کشور به چیز دیگه‌ای نمی‌اندیشیم. دستگاه دیپلماسی هم قطعاً همراه و کمک کار نیروهای مسلح هم در حوزه تبیین مواضع و هم در سطح جلب نظر و حمایت بین‌المللی برای توقف این تجاوز است.
بی عملی شورای امنیت مانع مطالبه ما از این شورا نمیشود
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه با اشاره به اینکه ما بلافاصله پس از تجاوز درخواست جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل را کردیم، گفت: من می‌دانم که ممکن است خیلی از شما و خیلی از مردم بگویند که شورای امنیت در موارد قبلی هم اقدامی انجام نداده است ولی این باعث نمیشود که ما مطالبه اقدام از شورای امنیت نکنیم. شورای امنیت طی این ۱۰ روز و قبل از تجاوز آمریکا دو جلسه اضطراری برگزار کرد و علی‌رغم اینکه بسیاری از کشورها اقدام رژیم صهیونیستی را محکوم کردند، به دلیل کارشکنی آمریکا و یکی، دو کشور دیگر در شورای امنیت سازمان ملل موفق به اقدام موثری در رابطه با این تجاوز نشد. جلسه دیشب شورای امنیت به وقت تهران جلسه‌ای است که مشخصا به درخواست سه کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل برگزار شد.
اسماعیل بقائی با تاکید بر اینکه حتما مباحث را دنبال کرده‌اید، مواضع برخی از کشورها حقیقتاً به هیچ عنوان قابل قبول نیست، گفت: ما در سطح منطقه و هم در سطح جهانی با موجی از محکومیت این اقدام مواجه شدیم. برخی از کشور‌هایی که در شورای امنیت سازمان ملل عضویت دارند و انتظار میرود که وظایف خودشان را در قبال صلح امنیت بین‌المللی به خوبی متوجه باشند و نسبت به آن پایبند باشند و با مواضع دو پهلو و غیر مفید عملاً درصدد به توجیه این تجاوز برآمدند.
وی در پایان گفت: موضع انگلیس به طور خاص مطلقاً قابل قبول نیست و به نوعی همدستی در ارتکاب این تجاوز محسوب میشود. سه کشور روسیه، چین و پاکستان متن قطعنامه‌ای را پیشنهاد کردند که باید ببینیم نهایتاً به چه نتیجه‌ای منجر خواهد شد.
انتهای پیام/