محمدعلی یکتانیک، کارشناس و فعال محیط زیست در گفتوگو با خبرنگار ایلنا درباره تأثیر انفجارها در پی حملات رژیم صهیونیستی بر حیات وحش کشور اظهار کرد: یک مسئله بسیار مهم در حفظ حیات وحش، حفظ امنیت زیستگاه است و ایجاد هرگونه ناامنی موجب میشود که حیوانات زیستگاه خود را ترک کنند.
یکتانیک توضیح داد: اینکه گفته میشود حتی اگر شکارچیان موفق به شکار نشوند، به صرف حضور آنان در منطقه و تیراندازیشان و یا بهخاطر وجود سگ در منطقه، مطلوبیت زیستگاه به دلیل از بین رفتن امنیت کاهش مییابد به همین موضوع برمیگردد. حال تصور کنید که صدای انفجار چگونه باعث میشود که حیات وحش، قلمروی خود را ترک کند.
وی تصریح کرد: میدانیم که امروزه زیستگاههای باقیمانده ما عمدتاً شکل جزیره پیدا کردهاند. یعنی اطراف آنها را سازههای انسانی، شهر، روستا و معادن فراگرفته است و مطلوبیت زیستگاهی ندارند. مناطقی مانند پارک ملی خجیر در تهران -که بسیاری آن را بهعنوان قدیمیترین پارک ملی جهان میشناسند و واقعا نیز چنین است- محدود هستند. همین پارک خجیر را در شرق تهران نظر بگیرید؛ از یک سمت به جاده هراز، رودهن و دماوند، سمت دیگر آن به تهران و از پایین به ورامین میرسد.
یکتانیک ادامه داد: این جمعیت قوچ و میش، کل و بز، پلنگ، گربه پالاس، گرگ و کفتاری که در این پارک داریم که در همین محل امن طبیعی باقی ماندهاند و اکنون اطراف آنها انفجارهای بسیار مهیبی در حال رخ دادن است و این موجب میشود که حیوانات این محل را ترک کنند.
این کارشناس حیات وحش افزود: هنگامی که این جزیرههای باقیمانده -که برخی از آنها مناطق حفاظتشده هستند- ناامن شوند، چند اتفاق میافتد؛ نخست اینکه حیوانات مجبور میشوند قلمروی خود را ترک کنند و وقتی به قلمروی خود بازمیگردند، آن را درحالتی مییابند که با جانوران دیگری اشغالشده است و این درگیریهای بین گونهای ایجاد میکند. به خصوص برای گوشتخواران، چه پرنده باشد و چه پستاندار. گوشتخواران بهشدت روی قلمروی خود حساس هستند و حفظ این قلمروها بسیار برای آنان مهم است.
او ادامه داد: سایر جانوران مثل علفخواران، جایی را برای رفتن ندارند و وارد مناطق ناامن میشوند. در همین بحبوحه جنگ و ناامنی -با توجه به شناختی که از قشر بهشدت بیفرهنگ شکارچی دارم- ممکن است شکارچیان به دنبال این باشند، که بدانند جانوران کجا هستند تا پای چشمههای آب آنها را بزنند یا برایشان تله بگذارند.
یکتانیک افزود: شاید حتی کار به تلهگذاری نیز نرسد، زیرا این حیوانات وقتی به زیستگاه جدید برسند سردرگم هستند و مناطق جدید را نمیشناسند و در تیررس شکارچیان قرار میگیرند و از بین میروند.
وی تأکید کرد: این صدای انفجار، در حال حاضر میتواند بزرگترین تهدید برای حیات وحش ایران باشد.
وی در توضیح سایر خطرات انفجار برای محیط زیست، گفت: انفجارها میتواند تغییرات زیادی در مناطق ایجاد کند. میتواند سیستم هیدرولوژیک آب طبیعی را در زمین به هم بریزند، یا شاید موجب نشت مواد شوند و آتشسوزیهای گسترده در مناطق ایجاد کنند.
این فعال محیط زیست خاطرنشان کرد: همانگونه که شرایط جنگی برای انسانها بسیار خاص و ویژه است و مشکلات عدیده را در پی دارد، صدها برابر این برای حیات وحش مشکلزا است و گریبان جمعیت بازمانده مظلوم حیات وحش ایران را گرفته است.
او در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی چه میتوان کرد؟ گفت: فکر میکنم کسانی در نقاط مختلف ایران هستند که دلسوز مناطق طبیعی همجوار منطقه مسکونی خود باشند. این دوستان که همواره دلباخته محیط زیست بودهاند، شاید اکنون بتوانند با حضور خود در مناطق ببینند که چگونه میتوانند از مشکلات حیات وحش گرهگشایی کنند.