آیا تا به حال در اواسط بعدازظهر دچار سردردی شده‌اید که با هیچ مقدار آب نوشیدن یا حتی روشن کردن چند پنکه هم برطرف نشده باشد؟ در تابستان، این نوع سردردها بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم سراغ‌مان می‌آیند. گرما و کم‌آبی نقش زیادی دارند، اما موارد روزمره‌ای مانند نخوردن به‌موقع غذا، زیاد خیره شدن به صفحه نمایش یا حتی بدخوابی در شب‌های گرم هم می‌توانند مقصر باشند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ خبر خوب اینکه با تغییرات ساده‌ای در سبک زندگی، برنامه غذایی و محیط زندگی‌مان می‌توانیم تا حد زیادی جلوی این سردردها را بگیریم.
دلایل اصلی سردردهای تابستانی
• کم‌آبی بدن
• برهم‌خوردن تعادل الکترولیت‌ها
• حذف وعده‌های غذایی یا تغذیه نامنظم
• قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب یا گرمازدگی
• قطع ناگهانی مصرف کافئین
• تغییر ناگهانی دمای محیط (مثلاً رفتن از هوای گرم به اتاق با کولر)
• خواب نامناسب به دلیل گرما
همه این عوامل فشار مضاعفی به سیستم تنظیم دمای بدن وارد می‌کنند و در نهایت موجب سردردهایی سنگین، مبهم یا ضربان‌دار به‌ویژه در نواحی پیشانی یا شقیقه‌ها می‌شوند.
راهکارهای طبیعی برای جلوگیری از سردردهای تابستانی
۱. آبرسانی صحیح
درست است که همه می‌دانند نوشیدن آب اهمیت دارد، اما نکته فقط «مقدار» نیست، بلکه «زمان و نوع نوشیدنی» هم مهم است.
چه کار کنیم؟
• روزتان را با یک لیوان آب شروع کنید، قبل از چای یا قهوه.
• برای جذب بهتر الکترولیت‌ها، یک‌چنگ نمک و چند قطره لیمو یا یک برش نازک خیار به آب‌تان اضافه کنید.
• از نوشیدنی‌های شیرین و نوشابه‌های گازدار دوری کنید، چون نوسان قند خون ایجاد کرده و سردرد را تشدید می‌کنند.
• اگر زیاد عرق کرده‌اید، آب نارگیل یا محلول ORS بنوشید تا املاح از دست‌رفته را جبران کنید.
۲. وعده‌های غذایی را حذف نکنید
یکی از دلایل اصلی سردرد در تابستان، افت قند خون ناشی از نخوردن وعده‌های غذایی یا تاخیر در غذا خوردن است.
راهکارهای سریع:
• صبحانه‌های سبک و خنک مثل اسموتی، سالاد میوه، تخم شربتی خیس‌خورده یا موز با ماست بخورید.
• هر ۳ تا ۴ ساعت یک وعده غذایی کوچک میل کنید.
• در ساعات میانی روز از غذاهای چرب یا تند بپرهیزید، چون ممکن است باعث ترش کردن یا سردرد شوند.
۳. خودتان را از گرما محافظت کنید
قرار گرفتن مستقیم در نور آفتاب می‌تواند دمای بدن را بالا برده و منجر به گرمازدگی خفیف یا شدید شود.
پیشنهادها:
• از عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار یا چتر استفاده کنید.
• در صورت امکان در سایه حرکت کنید.
• اگر بیش از حد گرم شدید، یک دستمال خیس و خنک پشت گردن‌تان بگذارید یا از اسپری‌های خنک‌کننده صورت استفاده کنید.
• لباس‌های نخی و روشن بپوشید تا تعریق بهتر صورت گیرد و بدن خنک بماند.
۴. خنک شوید اما با احتیاط
یکی از اشتباهات رایج این است که مستقیماً از هوای داغ وارد محیط بسیار سرد شوید (مثل کولر گازی). این تغییر ناگهانی دما می‌تواند در افراد حساس، سردرد ایجاد کند.
بهتر است:
• قبل از ورود به اتاق خنک، چند دقیقه بدن‌تان را با محیط هماهنگ کنید.
• ابتدا پنکه را روشن کنید تا به تدریج دما پایین بیاید.
• دمای کولر را روی حالت متوسط (حدود ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد) تنظیم کنید.
۵. کشش‌های گردن و چشم را جدی بگیرید
نشستن طولانی‌مدت پشت کامپیوتر، آن هم در نور تند تابستان، باعث خستگی چشم و گرفتگی گردن می‌شود؛ عواملی که در سردردهای تنشی نقش دارند.
راهکارها:
• از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید: هر ۲۰ دقیقه، به مدت ۲۰ ثانیه به نقطه‌ای در فاصله ۲۰ فوت (حدود ۶ متر) نگاه کنید.
• هر ساعت گردن، شانه‌ها و قسمت بالای کمرتان را کمی کشش دهید.
• کمپرس سرد روی پیشانی یا چشم‌ها می‌تواند سردرد را آرام کند.
۶. خواب باکیفیت، حتی در شب‌های گرم
گرمای شب باعث بدخوابی یا خواب بی‌کیفیت می‌شود که می‌تواند محرک سردرد باشد.
نکات مفید برای خواب بهتر:
• قبل از خواب دوش آب خنک بگیرید.
• از ملحفه‌های نخی سبک استفاده کنید.
• اتاق را تاریک و خنک نگه دارید (مثلاً با پرده‌های ضخیم).
• ۳۰ دقیقه قبل از خواب، از صفحه نمایش دوری کنید، چون نور آبی باعث بی‌خوابی و فشار چشم می‌شود.
۷. وقتی سردرد نشانه‌ای از چیز جدی‌تر است
اگر با وجود رعایت همه این موارد، سردردهای مداوم دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید. گاهی سردردهای تابستانی می‌توانند به موارد جدی‌تری مانند میگرن، سینوزیت، فشار خون بالا یا نیاز به اصلاح نمره عینک مرتبط باشند.
جمع‌بندی
سردردهای تابستانی شاید به نظر اجتناب‌ناپذیر برسند، اما در حقیقت، آن‌ها نشانه‌ای هستند که بدن‌تان به شما می‌دهد:
به آب بیشتر، خواب بهتر، تغذیه سالم‌تر و آرامش بیشتر نیاز دارم.
به‌جای پنهان کردن این درد با قرص، بهتر است به این هشدارها گوش دهید و با تغییرات کوچک اما ماندگار در سبک زندگی، از شر این سردردهای آزاردهنده خلاص شوید.