شناسهٔ خبر: 73409018 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: میزان | لینک خبر

ریل‌گذاری سیاست‌زده آژانس؛ چند نکته درباره یک قطعنامه سیاسی

شورای حکام درپی تصویب قطعنامه موردنظر تروئیکای اروپایی، اکنون باید با پیامد‌های این تصمیم سیاسی و غیرحرفه‌ای مواجه شود.

صاحب‌خبر -
خبرگزاری میزان -

نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که کار خود را در ۹ ژوئن (۱۹ خرداد) با تکرار ادعا‌های بی‌اساس علیه موضوع هسته‌ای ایران آغاز کرد، با دریافت پیش‌نویس قطعنامه ضدایرانی در ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد) حرکت خود را در مسیر تقابل با یکی از مسئول‌ترین و متعهدترین کشور‌های عضو آژانس تشدید کرد.

شورای حکام در نهایت در ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) قطعنامه ضدایرانی ارائه‌شده از سوی تروئیکای اروپایی را با رایی که حاکی از قانع‌کننده نبودن و حمایت نکردن (۱۹ رای موافق، ۳ رای مخالف و ۱۱ رای ممتنع) تصویب کرد.

ناگفته پیداست که این قطعنامه شامل ادعا‌های سیاسی بی‌اساس مبتنی بر اسناد جعلی رژیم صهیونیستی است که ایران را به کوتاهی و همکاری نکردن با آژانس متهم می‌کند؛ ضمن اینکه با اعلام ناتوانی آژانس در ارائه تضمین درباره صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای ایران، تلاش کرده است موضوع را در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل قرار دهد.

جدیدترین قطعنامه ضدایرانی شورای حکام با مختصات یادشده، نتیجه کارزاری است که بازیگران مشخصی شامل بانیان قطعنامه و البته رژیم صهیونیستی طی چند دهه گذشته علیه موضوع هسته‌ای ایران راه‌اندازی کردند.

این کارزار در ماه‌های گذشته در میانه رایزنی‌های ایران و اروپا و مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا تشدید شده و برنامه از پیش طراحی‌شده‌ای را کلید زد.

در چارچوب این برنامه‌ریزی، آمریکا و تروئیکای اروپایی نخست با تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام در نوامبر ۲۰۲۴ (آبان ۱۴۰۳)، به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس ماموریت دادند تا گزارش جامع درباره موضوع هسته‌ای ایران را تهیه کند.

این کشور‌ها بنا به روال همیشگی در تصویب قطعنامه پیشین نیز، هیچ دلیل منطقی و مستندی را برای ادعا‌های خود ارائه نکردند تا ناموجه بودن این روند بیش از پیش خود را نمایان شود.

براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، این به‌اصطلاح گزارش جامع در ادامه روند نقض ماموریت‌ها و مسئولیت‌های آژانس به‌عنوان نهاد بی‌طرف، تخصصی، فنی و حرفه‌ای تضمین‌کننده ماهیت صلح‌آمیز فناوری هسته‌ای کشور‌های مختلف باید مبنای تصویب قطعنامه‌ای ضدایرانی در شورای حکام می‌شد و این اتفاق افتاد.

گزارش ۲۲ صفحه‌ای گروسی با وجود همه عبارت‌پردازی‌ها و بررسی موضوع‌های گذشته در ارائه سند یا اسناد برای محکوم کردن ایران به پایبند نبودن و منحرف شدن فعالیت هسته‌ای به سمت تسلیحاتی شدن، ناکام ماند؛ دیپلمات‌های غربی هم به این توالی در صدور هدفمند گزارش و قطعنامه علیه ایران اذعان کردند.

همان‌طور که گزارش به‌اصطلاح جامع آژانس بدون ارائه مدرک و سندی درباره انحراف فعالیت هسته‌ای ایران، مجموعه پراکنده‌ای از دروغ‌سازی و اتهام‌زنی علیه موضوع هسته‌ای کشور بود، قطعنامه‌ای هم که از آن متولد شد، برای نخستین بار طی حدود ۲ دهه گذشته تلاش کرد بدون سند و مدرک، ایران را به نقض تعهد‌های هسته‌ای متهم کند.

مقام‌های ایرانی که طی روز‌های گذشته انتقاد‌ها و اعتراض‌های جدی خود را به گزارش جامع آژانس اعلام و تصریح کردند که هرگونه اقدام در شورای حکام با واکنش جدی، فوری و قاطع مواجه خواهد شد.

رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس، ضمن توصیف گزارش جامع گروسی با واژگان بی‌پایه و دارای انگیزه سیاسی، تاکید کرد که بسیاری از موارد موجود در این گزارش به مسائل گذشته اشاره دارند.

تلقی موضوع هسته‌ای ایران به‌عنوان یک موضوع اشاعه‌ای و در ادامه ورود آن به شورای امنیت سازمان ملل در سال‌های اخیر، یک تصمیم سیاسی بود که طی ۲ دهه گذشته با تصمیم‌های سیاسی دیگر در شورای حکام دنبال شد.

این روند در ماه‌های اخیر با ابزارسازی مکانیسم ماشه به اوج رسید و تروئیکای اروپایی تلاش کرد با تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام برنامه سیاسی خود را برای تاثیرگذاری بر این مکانیسم پیش ببرد.

اقدامی که به گفته اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه چیزی جز استیصال، غیرقابل اعتماد نبودن و غیرحرفه‌ای بودن اروپایی‌ها نیست و دلیل مشروعی ندارد.

فشار‌های اعمال‌شده بر موضوع هسته‌ای ایران اسوی آمریکا و تروئیکای اروپایی به‌عنوان نتیجه اقدام‌ها و رویکرد‌های شرورانه تنها دارنده تسلیحات هسته‌ای در منطقه غرب آسیا، ادامه دارند، اما این امر خللی در حرکت اصیل، فنی و مسئولانه ایران برای تقویت و ارتقا فعالیت هسته‌ای‌اش ایجاد نمی‌کند.

اکنون این کشور‌های غربی هستند که باید با پیامد‌های اقدام خود مواجه شوند؛ ایران که پیشتر درباره پیامد‌های تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام هشدار داده بود، در واکنش به این اقدام، پاسخ متناسب و مقتضی را ارائه کرد.

محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی، چهارشنبه، ۲۱ خرداد ۱۴۰۴ در حاشیه نشست هیئت دولت در پاسخ به میزان درباره واکنش ایران به صدور احتمالی قطعنامه در شورای حکام، گفت: مانند گذشته اقدام‌های عملیاتی و اجرایی را به محض صدور قطعنامه انجام می‌دهیم.

وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی در واکنش به تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بیانیه مشترکی را صادر کرده و ضمن محکوم کردن این اقدام، از آن به‌عنوان استفاده ابزاری مجدد از این شورا که مبتنی بر اغراض سیاسی و بدون مبانی فنی و حقوقی است، توصیف کردند.

این بیانیه با انتقاد مجدد از معیار‌های دوگانه و رویکرد سیاست‌زده آژانس و بازیگران تاثیرگذار در آن به‌ویژه در موضوع زرادخانه هسته‌ای رژیم صهیونیستی و تهدید‌های آن علیه مراکز هسته‌ای ایران، به موضوع بی توجهی آمریکا، انگلیس و فرانسه تعهد‌های خود تحت ماده ۶ معاهده عدم اشاعه مبنی بر خلع سلاح هسته‌ای و میزبانی آلمان از این سلاح‌های مرگ‌بار و غیرانسانی، تاکید کرد که اقدام این ۴ کشور نه‌تنها اعتبار و حیثیت آژانس را کاملا زیر سوال برده، بلکه سیاسی بودن ماهیت این نهاد بین‌المللی را بیش از پیش آشکار کرده است.

ازجمله اقدام‌های ایران در واکنش به قطعنامه ضدایرانی یادشده براساس بیانیه مشترک وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی می‌توان به صدور دستور راه‌اندازی یک مرکز جدید غنی‌سازی و جایگزینی ماشین‌های نسل اول در فردو با ماشین‌های پیشرفته نسل ششم اشاره کرد؛ ضمن اینکه اعلام شد اقدام‌های دیگر نیز در حال برنامه‌ریزی هستند.

بهروز کمالوندی، معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی و سخنگوی سازمان انرژی اتمی هم با بیان اینکه ایران پاسخ مثبت و مناسبی از آژانس در قبال همکاری‌های خود با این نهاد دریافت نکرده است، اعلام کرد که تجدیدنظر در این همکاری‌ها صورت می‌گیرد.

واقعیت این است که قطعنامه ضدایرانی شورای حکام با ابتنای بر گزارش سیاسی گروسی حرکتی ناموجه، بی‌دلیل و ظالمانه با هدف اعمال فشار بر ایران جهت عدول از حقوق و منافع مشروع ملت ایران در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای طراحی و اجرا شد؛ از این رو مسئولیت پیامد‌های این اقدام مخرب متوجه بانیان قطعنامه یادشده است.

حرکت تکراری غربی‌ها در مسیر سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ در حالی رخ می‌دهد که این کشور‌ها در حال آزمودن آزموده‌ها هستند؛ این در حالی است که انتظار می‌رفت غربی‌ها با در نظر داشتن تجربه گذشته، دست‌کم این بار رفتار معقولانه‌تری از خود نشان دهند.

ایران که در سال ۱۹۶۸ معاهده عدم اشاعه را امضا و در سال ۱۹۷۴ ابتکار غرب آسیای عاری از تسلیحات کشتار جمعی را مطرح کرد، در ادامه اقدامات هسته‌ای خود نشان داده و ثابت کرد که کشوری متعهد و مسئول است.

بنا به اعلام مکرر و مصرح مقام‌های ایرانی و به استناد گزارش‌های آژانس، فعالیت هسته‌ای ایران، براساس معیار‌های این نهاد، معاهده منع اشاعه و موافقتنامه جامع پادمان پیش رفته و انحرافی از مسیر صلح‌آمیز نداشته است.

در نتیجه باید گفت که صلح‌آمیز بودن و درستی مسیر طی‌شده توسط ایران، آن را از هر گونه تکانه‌ای حفظ کرده و تغییری در اراده ملت ایران برای ادامه حرکت در این مسیر نخواهد داشت و ایران همچنان با تکیه بر استعداد و انگیزه جوانان ایرانی، از پس این چالش‌ها و فشار‌ها برآمده و آنها را به فرصت‌های مطلوب برای تقویت و تثبیت فناوری بومی هسته‌ای تبدیل خواهد کرد.

اما نگرانی مهمی که جامعه بین‌المللی باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشد، تضعیف اعتبار حرفه‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دلیل حرکت در مسیر سیاسی‌کاری و تامین مطامع کشور‌های خاص است که پیامد‌هایی ناخوشایند در عرصه‌بین‌المللی برجای خواهد گذاشت.

انتهای پیام/