خبرگزاری دانشجو - خراسان جنوبی؛ استان خراسان جنوبی با داشتن ۳۳۱ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان، نقش کلیدی در تجارت دوجانبه ایران و افغانستان ایفا می‌کند. مرز رسمی ماهیرود در شهرستان سربیشه که سومین مرز فعال ایران با افغانستان است، به عنوان دروازه طلایی تجارت میان دو کشور شناخته شده و حدود ۵۰ درصد تجارت ایران با افغانستان از طریق این مرز انجام می‌شود.
مرز ماهیرود که پیش‌تر در مسیر جاده ابریشم قرار داشت، از سال ۱۳۸۶ به صورت رسمی راه‌اندازی شده و اکنون یکی از اصلی‌ترین مسیرهای صادراتی شرق کشور است. این مرز با وجود بادهای ۱۲۰ روزه منطقه و حتی در دوران کرونا که بسیاری از مرزهای کشور تعطیل بودند، فعال باقی مانده و محل تبادل انواع کالاها و فعالیت‌های اقتصادی گسترده است.
استان خراسان جنوبی با دارا بودن ۱۱ شهرک صنعتی، ۲۳ ناحیه صنعتی و دو منطقه ویژه اقتصادی، ظرفیت‌های بالایی برای جذب سرمایه‌گذاری و توسعه صادرات دارد. تاکنون ده‌ها تاجر و سرمایه‌گذار افغانستانی در منطقه ویژه اقتصادی و بازارچه ماهیرود سرمایه‌گذاری کرده‌اند که این امر نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک این مرز در توسعه تعاملات اقتصادی دو کشور است.
همچنین با تکمیل جاده ماهیرود-فراه که در حال دوبانده‌سازی است، انتظار می‌رود حجم صادرات و سرمایه‌گذاری‌ها افزایش یابد و این منطقه به درگاهی مهم برای انتقال کالا بین ایران، افغانستان و کشورهای آسیای میانه تبدیل شود.
تاکنون استانداران خراسان جنوبی سفرهایی به افغانستان داشته اند و برنامه‌هایی مانند نمایشگاه مشترک توانمندی‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایران و افغانستان در بیرجند برگزار می‌شود تا شبکه‌های تجاری و همکاری‌های فناورانه میان دو کشور تقویت شود.
در مجموع، خراسان جنوبی با مرز ماهیرود به عنوان دروازه طلایی تجارت ایران و افغانستان، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و افزایش صادرات به این کشور همسایه دارد و ظرفیت‌های فراوانی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، صنعتی و تجاری فراهم کرده است.
از همین رو هیأت بلندپایه تجاری و سیاسی افغانستان به ریاست والی فراه، در سفری دو روزه از طریق مرز ماهیرود وارد خراسان جنوبی شدند و مورد استقبال استاندار و مسئولان استانی قرار گرفتند.
نشست با تولیدکنندگان و تجار خراسان جنوبی جنوبی از جمله مهمترین برنامه های این هیات تجاری به استان بود، شرکت ستاره کیان بیرجند، کویرتایر، شرکت کشت و صنعت بیدمشک و کاشی و سرامیک نیلوفر و فرزاد، کارخانه تولید لوله و اتصالات و ... از جمله ظرفیت های مهم تولیدی خراسان جنوبی است که در کنار صنایع دستی و محصولات استراتژیک میتواند در توسعه صادرات کشور نقش مهمی ایفا کند.
سید حسین خیریه، رئیس هیأت مدیره شرکت ستاره کیان بیرجند با اشاره به اینکه اکنون این مجموعه تولیدی به یکی از قطب‌های مهم تأمین مرغ مادر، تخم‌گذار و گوشت مرغ در کشور تبدیل شده است، گفت: واحد مرغ مادر جنوب خراسان با ظرفیت ۲۶۵ هزار قطعه مرغ مولد فعال است. همچنین کارخانه‌های این مجموعه در بیرجند و تهران به ترتیب با ظرفیت یک میلیون و ۴۰۰ هزار قطعه و دو میلیون و ۴۰۰ هزار قطعه در حال فعالیت هستند و ظرفیت تولید تخم‌مرغ شرکت سالانه حدود ۳۶ میلیون قطعه است که از بالاترین ظرفیت‌ها در سطح کشور محسوب می‌شود.
وی با اشاره به فعالیت‌های صادراتی این مجموعه، گفت: پیش از ممنوعیت صادرات از اواسط دهه ۷۰، ماهانه تا ۶ هزار تن مرغ به افغانستان صادر می‌کردیم. پس از توقف صادرات، تمرکز بر بازار داخلی گذاشته شد و اکنون با تولید ماهانه ۱۲ هزار تن، جایگاه قابل توجهی در بازار داخلی داریم.
کشت قراردادی ذرت؛ پل همکاری اقتصادی با افغانستان
این فعال اقتصادی از آغاز مذاکرات با مقامات افغانستان، به‌ویژه ولایت فراه، برای اجرای طرح کشت قراردادی ذرت خبر داد و گفت: امکان کشت قراردادی در خاک افغانستان فراهم شده که میتواند گامی مهم برای توسعه مبادلات تجاری میان دو کشور باشد.
به گفته وی، مذاکراتی با استاندار خراسان جنوبی و والی فراه انجام شده و هدف، امضای تفاهم‌نامه و تشکیل تیم‌های تخصصی مشترک برای رفع موانع و تداوم پایدار این همکاری‌هاست.
خیریه تأکید کرد: حمایت مسئولان دو طرف، به‌ویژه استاندار خراسان جنوبی و والی ولایت فراه، نقش کلیدی در تحقق این پروژه دارد. در صورت موفقیت، ظرفیت واردات سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن ذرت از طریق این طرح قابل دستیابی خواهد بود.
وی تأکید کرد: یکی از خواسته‌های اصلی ما از مسئولان، تعیین تعرفه مشخص برای صادرات و تسهیل روندهای ارزی است تا امکان بازگشت به بازارهای صادراتی فراهم شود. بازار داخلی به تنهایی پاسخگوی ظرفیت بالای تولید مجموعه ما نیست.
تسریع در تکمیل زیرساخت‌های مرزی و توسعه سرمایه‌گذاری
استاندار خراسان جنوبی در دیدار با والی فراه بر تقویت همکاری‌های اقتصادی، درمانی و فرهنگی بین دو استان تأکید کرد. وی از پروژه راهبردی جاده ماهیرود-فراه و افزایش صادرات به افغانستان خبر داد.
همچنین آمادگی ارائه خدمات درمانی به اتباع افغان و راه‌اندازی کلینیک مشترک اعلام شد. والی فراه خواستار تسریع در تکمیل زیرساخت‌های مرزی و توسعه سرمایه‌گذاری متقابل شد. این دیدار نقطه عطفی در روابط راهبردی دو استان و کشورها محسوب می‌شود.
همچنین والی فراه افغانستان، مولوی غوثالدین رهبر، در دیدار با استاندار خراسان جنوبی، سیدمحمدرضا هاشمی، بر تجدید روابط دوستی و توسعه همکاری‌های اقتصادی میان دو استان همسایه تأکید کرد.
او این سفر را فرصتی برای بررسی مسائل و چالش‌های اقتصادی و برگزاری نشست‌های تخصصی دانست تا به نتایج مثبت دست یابند.
استاندار خراسان جنوبی نیز بر نقش کلیدی تعاملات مرزی در افزایش صادرات و توسعه همکاری‌های اقتصادی تأکید کرد و از اهتمام دولت ایران برای بهسازی مسیر راهبردی ماهیرود-فراه خبر داد.
همچنین، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها، انرژی‌های تجدیدپذیر و گردشگری سلامت از محورهای مهم همکاری بود.
این دیدار با انعقاد دو تفاهم‌نامه همکاری اقتصادی بین اتاق بازرگانی بیرجند و نهادهای اقتصادی ولایت فراه همراه شد. هدف کلی سفر، گسترش تعاملات فرهنگی، علمی و اقتصادی برای توسعه پایدار منطقه اعلام شد.
والی فراه افغانستان در سفر خود به خراسان جنوبی از مکان‌ها و ظرفیت‌های متعددی از جمله غرفه‌های صنایع‌دستی خراسان جنوبی شامل آثار سفال و سرامیک، نساجی سنتی، سنگ‌های قیمتی و خراطی، منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی با معافیت‌های مالیاتی و حضور سرمایه‌گذاران افغان، واحدهای کشاورزی و شرکت‌های دانش‌بنیان استان برای توسعه مبادلات علمی، فرهنگی و فناوری، مراکز درمانی و ظرفیت‌های بهداشتی و درمانی استان، با آمادگی برای ارائه خدمات به اتباع افغان و راه‌اندازی کلینیک مشترک در ولایت فراه، بازدید از واحد کنترل کیفیت سوخت و انبار سوخت در مرز، پارک علم و فناوری و ظرفیت‌های دانش‌بنیان استان بازدید کرد.
این بازدیدها در چارچوب تقویت دیپلماسی اقتصادی، علمی، فرهنگی و همکاری‌های مرزی بین دو استان خراسان جنوبی و فراه انجام شد و شامل امضای تفاهمنامه‌های همکاری نیز بود.