نخستین هم اندیشی معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با صاحب نظران و فعالان مردمی حوزه نهج البلاغه صبح امروز (یکشنبه، ۱۱ خردادماه) در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
در این نشست، حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا ارباب سلیمانی با اشاره به در پیش بودن سالگرد ارتحال امام (ره) و قیام ۱۵ خرداد گفت: قیام سال ۱۳۴۲ سرآغاز حرکت انقلاب اسلامی و نقطه عطفی است برای کسانی که حمایت از امام (ره) و مرجعیت داشتند و با جانفشانی خودشان کار بی نظیری کردند که منجر به پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۵۷ شد.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با اشاره به حلول ماه ذی الحجه و عید سعید قربان و عید غدیر خم بیان کرد: این دو عید ایام خجسته ای هستند که یکی برای دل کندن از وابستگی ها و دیگری دل بستن به وابستگی ها است و در این ماه سوره هل اتی، آیه تطهیر و آیه اکمال نازل می شود و مناسبت مهمی همچون اعطای فدک به حضرت فاطمه (س) رخ می دهد و برداشت ما این است که این ماه نسبت به ماه های دیگر از برتری برخوردار است.
وی با اشاره به توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به نهج البلاغه و مطالعه آن در ابتدای سال افزود: اگرچه مقام معظم رهبری تاکنون چند بار نسبت به اهتمام به نهج البلاغه سخنانی بیان کرده بودند اما امسال دوباره این تذکر را به ما دادند و لازم است دلسوزان فرهنگ کشور نسبت به این توصیه باید اهتمام داشته باشند و سهم خود را بپردازند.
حجت الاسلام والمسلمین ارباب سلیمانی افزود: در همین راستا ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جلسه ای را به منظور بکارگیری از ظرفیت های هنری، رسانه ای، فرهنگی برگزار کردیم و گفت و گویی ها صورت گرفت که در ایام دهه امامت و ولایت بخشی از برنامه های مرتبط با این موضوع مورد توجه قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: در گام دوم برنامه ما این بود که مجموعه های زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان ها ببینیم در این زمینه چه برنامه هایی را در دستور کار قرار داده اند که قرار است جلسه ای در هفته آینده به همین منظور برگزار شود. از طرفی بنا داریم که با دیگر دستگاه ها و نهادها نیز تقسیم کار، هم افزایی و همدلی و تعامل در راستای فرهنگ سازی بحث نهج البلاغه انجام شود.
وی ادامه داد: لازم است این موضوع مورد توجه قرار گیرد که جمعیت ۸۰ میلیون نفر کشور ما چه رابطه ای با نهج البلاغه دارند و اینکه این کتاب گهربار آیا در خانه های ما راه یافته است و یا دستگاه ها، حوزه های علمیه، مدارس و دانشگاه ها در این زمینه در فرهنگ سازی مضامین ارزشمند این کتاب چه کار کرده اند. در این زمینه لازم است برنامه ریزی هدفمندی صورت بگیرد. اگرچه تاکنون کارهای ارزشمندی صورت گرفته است و محققان گام های اثرگذار و بزرگی برداشته اند اما هنوز با اهداف مد نظر فاصله بسیار زیادی داریم.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: روزگار ما جدا از صدر اسلام نیست بلکه روزگار نهج البلاغه است و برای آنکه نهج البلاغه در حکمرانی ایران اسلامی مشخص شود، باید تلاش کنیم و این کتاب را به عنوان الگو به دنیا معرفی کنیم چرا که جز با ترویج نهج البلاغه راه به جایی نخواهیم برد.
وی بر لزوم برنامه ریزی برای اقشار مختلف جامعه اعم از کودکان و نوجوانان با بهره گیری از ظرفیت رسانه ها گفت: با برنامه مشخص و هدفمند می توانیم دین مان را به حضرت علی (ع) ادا کنیم.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه این نشست فرصتی را برای شناسایی وضعیت ها و نخبگانی که تالیفات و آثاری در حوزه نهج البلاغه دارند فراهم کرده است، گفت: اما ما نباید در این زمینه تنها به راه رفته دل ببندیم چرا که تا هدف نهایی فاصله داریم و باید در این زمینه تلاش مان را بیش از پیش نماییم زیرا نهج البلاغه نقشه راه و عمل است و در این زمینه باید از نظر اندیشمندان و صاحب نظران بهره ببریم.
وی بر لزوم چاره اندیشی برای تهیه سند راهبردی نهج البلاغه تاکید کرد و گفت: خوشبختانه برای بحث مهدویت سند راهبردی تهیه شده است اما در حوزه نهج البلاغه چنین سندی نداریم که باید با حضور صاحب نظران قدمی در این جهت برداریم.
وی بر لزوم عمومی کردن و کاربردی سازی مضامین و مفاهیم نهج البلاغه تاکید کرد و افزود: باید در این زمینه کارگروهی تخصصی با بهره گیری از ظرفیت حوزه های علمیه، رسانه ها، مدارس و دانشگاه ها صورت گیرد تا در این مهم به یک گفتمان دست یابیم.
حجت الاسلام والمسلمین ارباب سلیمانی بهره گیری از ظرفیت فعالان مردمی و نخبه برای فرهنگسازی بحث نهج البلاغه تاکید کرد و ادامه داد: استفاده از ابزار هنر و رسانه به ویژه فضای مجازی و هوش مصنوعی می تواند در ترویج و انتقال مفاهیم این کتاب نفیس تاثیرگذار باشد. از طرفی باید از مراکز و انجمن های علمی در مدارس، حوزه ها و دانشگاه ها بهره برد و برای تربیت مبلغ و مدرس با برگزاری دوره های تخصصی بیان نهج البلاغه تلاش کرد.
وی اهتمام به بحث مهارت افزایی در زمینه نهج البلاغه، تولید محتوا با هم افزایی و تشکیل گروه در فضای مجازی از دیگر برنامه هایی است که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد.
بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست، حجت الاسلام حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با اشاره به اینکه به تعبیر مقام معظم رهبری امروز نیاز به نهج البلاغه از دوران حضرت علی (ع) بیشتر است، گفت: در گذشته حکومت ها پیچیدگی های امروز را نداشتند و ۲۰۰ نکته کلیدی و حساس در نامه امام به مالک اشتر برای آن دوره ۱۰ نکته کافی بود که مابقی نکات بیان شده در این نامه برای جامعه امروز ما کاربرد دارد.
وی با اشاره به اینکه باید بر اساس نیاز مخاطبان یک برنامه ۱۰ ساله در زمینه نهج البلاغه را تهیه و تدوین کنیم، افزود: مواجهه با مضامین نهج البلاغه نباید سوری باشد. متاسفانه شاهد آن هستیم که در برخی از برنامه ها کمیت گرایی دنبال می شود در حالی که فعالان این عرصه باید با اعتقاد عمیق به نهج البلاغه به دنبال اجرای برنامه های کیفیت گرا باشند. از طرفی آشنایی با فرهنگ متن قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و ختم و قرائت که مورد تاکید مقام معظم رهبری است به قصد فهمیدن و تبعیت کردن در برنامه های آموزشی مطرح شود.
حجت الاسلام محمدی با انتقاد از اینکه طبق بررسی های صورت گرفته کمتر از دو درصد از افراد جامعه با نهج البلاغه ارتباط برقرار کرده اند و کل نهج البلاغه را خوانده اند، گفت: در این زمینه رسانه ای کردن مضامین نهج البلاغه، آسان سازی و کوتاه سازی مضامین برای مخاطب باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین مجموعه های موفق و الگو در این زمینه ضرورت دارد که معرفی شود.
این گزارش می افزاید، در ادامه این نشست، دکتر معارف، استاد معارف دانشگاه تهران با اشاره به ظرفیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تشویق نخبگان بر لزوم ترویج کلام گهربار حضرت امیر (ع) گفت: برگزاری دوره های کوتاه مدت و بلندمدت و برپایی کارگاه های آموزش نهج البلاغه در میان لایه های جامعه باید مورد توجه قرار گیرد. از طرفی اگر مردم زهد، تقوا و عدالت را در جامعه احساس کنند، بدون شک این می تواند خود تبلیغ بزرگی برای نهج البلاغه در میان مردم و کارگزاران باشد.
کریم دولتی از داوران و اساتید قرآنی نیز در این نشست گفت: موضوعات کاربردی مورد نیاز جامعه باید ترویج یابد تا از این طریق بتوانیم سبک علوی را به عنوان الگو به مردم معرفی کنیم. از طرفی فعالان و کارگزاران نظام نیز باید زندگی خود را با حضرت تطبیق دهند؛ آن موقع است که می توان گام اثربخشی در ترویج نهج البلاغه برداشت.
حجت الاسلام یدالله شیرمردی، پژوهشگر و محقق در عرصه نهج البلاغه در این نشست با اشاره به اینکه هنوز شرح و تفسیر فاخری در مورد نهج البلاغه از سوی اهل شیعه تهیه نشده است، گفت: بزرگترین شرح و تفسیر نهج البلاغه توسط یک اهل سنت انجام شده است که باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد و بحث نهج البلاغه را به صورت تخصصی دنبال کنیم.
وی بیان کرد: موضوع نهج البلاغه باید بر اشعار، هنرهای تجسمی، سینما، صنایع دستی و نقاشی مورد توجه قرار گیرد و در این زمینه اساتیدی در حوزه و دانشگاه تربیت شوند.
حجت الاسلام شیرمردی خاطرنشان کرد: هنوز بعد از گذشت بیش از ۴۰ سال از انقلاب کتب علوم انسانی ما از منابع غربی است، در حالی است که ما با داشتن علوم قرآنی و نهج البلاغه می توانیم در دانشگاه ها حرفی برای گفتن داشته باشیم.
وی بر لزوم حاکمیت نهج البلاغه در قوانین دستگاه ها، سازمان ها و نهادها تاکید کرد.
بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست، علیقلی از اعضای ستاد احیای فرهنگ نهج البلاغه بر لزوم نظام سازی برای رسیدن به جامعه علوی طبق تاکیدات رهبری تاکید کرد و گفت: در حال حاضر که در آستانه قانون هفتم توسعه هستیم، لازم است یک برنامه کوتاه مدت و بلندمدت با توجه به آموزش و ترویج نهج البلاغه مورد توجه قرار گیرد تا به اهداف مورد نظر دست یابیم.
بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست، حجت الاسلام رهبر، عضو هیئت علمی سابق دانشگاه صنعتی اصفهان و پژوهشگر در حوزه نهج البلاغه با اشاره به فعالیت موسسه نهج البلاغه در اصفهان گفت: با فعالیت های گسترده این موسسه خوشبختانه شهر اصفهان پیشتاز در حرکت فرهنگسازی نهج البلاغه در کشور است و امروز لازم است در حوزه های علمیه، آموزش و پرورش، دانشگاه ها و مساجد به ترویج نهج البلاغه اهتمام صورت گیرد.
وی بر لزوم استفاده از سخنان حضرت امیر (ع) در نماز جمعه تاکید کرد و گفت: کارگزاران نظام، صدا و سیما و ادارات باید از فرهنگسازی نهج البلاغه غفلت نکنند.
در ادامه این نشست، محمدزاده، از خادمان قرآن و فعالان رسانه ای در حوزه نهج البلاغه هم بر لزوم عمومی سازی و فرهنگ سازی نهج البلاغه در جامعه تاکید کرد و گفت: آنچه که نهج البلاغه را به قرآن نزدیک می کند و مقام معظم رهبری به آن تاکید داشته است، توجه به بحث خودسازی، جامعه پردازی و حکمرانی برای تمدن سازی است که در این دو کتاب ارزشمند مورد توجه بوده است.
وی توجه به نیاز، مصلحت و علاقه مخاطب در عمومی سازی نهج البلاغه تاکید کرد و گفت: بیان محتواهای کوتاه و فشرده می تواند به جای محتواهای طولانی هم تاثیرگذار باشد و هم جذاب.
بنا بر این گزارش، حجت الاسلام حکیمیان، از فعالان مرکز صحیفه سجادیه قم هم با اشاره به فعالیت های این مرکز در ترویج فرهنگ نهج البلاغه گفت: تهیه فیلم کوتاه، توجه به بحث نهج البلاغه در کسب و کار، راه اندازی کمپین و پویش هایی پیرامون نهج البلاغه و برگزاری مسابقه ملی از کلام حضرت امیر به همت این مرکز تاکنون انجام شده است اما لازم است به خلاء مهارت آموزی در بیان نهج البلاغه و تربیت مربی از سوی مجموعه ها و فعالان نهج البلاغه توجه گردد.
این گزارش می افزاید، در ادامه این نشست، حجت الاسلام بیگی، فعال و پژوهشگر در عرصه نهج البلاغه به فعالیت های موسسه نهج البلاغه اشاره کرد و گفت: برگزاری سه کنگره بین المللی در زمینه نهج البلاغه، عمومی سازی نامه ۳۱ نهج البلاغه، برگزاری مسابقه نوای عزیز، برگزاری جایزه المرتضی برای نخبگان فعالان در عرصه نهج البلاغه، اجرای طرح تعالی ادارات برگرفته از مفاهیم نهج البلاغه، برگزاری دوره های تربیت مدرس نهج البلاغه و اجرای طرح بوستان نهج البلاغه از جمله فعالیت های این موسسه بوده است.
وی از برگزاری چهارمین کنگره بین المللی نهج البلاغه در نیمه دوم سال خبر داد و از مجموعه ها و نهادهای مختلف برای برگزاری هرچه بهتر این کنگره دعوت به همکاری کرد.
این گزارش می افزاید، در ادامه این نشست، لاله افتخاری، مشاور امور بانوان کمیته امداد امام خمینی توجه به حفظ موضوعی نهج البلاغه، برگزاری دوره های آنلاین و آفلاین، راه اندازی پویش های مختلف در این زمینه را از جمله برنامه هایی دانست که لازم است در بحث فرهنگ سازی نهج البلاغه مورد توجه قرار گیرد و گفت: در طرح زندگی با آیه ها یک میلیون مددجوی کمیته امداد شرکت کرده اند و امسال بنا داریم بحث نهج البلاغه را هم مورد توجه قرار دهیم.
بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست، حجت الاسلام ملک محمدی از دیگر فعالان عرصه نهج البلاغه با اشاره به اینکه محرومیت و مهجوریت نهج البلاغه به دلیل مظلومیت غدیر است، گفت: اگر به غدیر خم توجه شود، نهج البلاغه نیز از غربت خارج می شود.
وی ادامه داد: امروز بدبختی جامعه بشری دوری از ولایت و غدیر است و لازم است پرچم نهج البلاغه را در دانشگاه ها و دیگر مراکز برافراشته نگه داریم و ضمن اطاعت از فرامین نهج البلاغه از دشمنان آن هم برائت جوییم.
در ادامه این نشست، فارسیجانی، فعال عرصه نهج البلاغه بر لزوم کاربردی شدن مفاهیم این کتاب ارزشمند در زندگی مردم و مسئولان تاکید کرد و گفت: اینکه فقط الفاظ نهج البلاغه را بیاموزیم، کافی نیست. باید مضامین نهج البلاغه به صورت غیر مستقیم بیان شود و یک نقشه راه برای فرهنگ سازی آن داشته باشیم. از طرفی برپایی کمیته های تخصصی، هنری، علمی، کرسی های آزاداندیشی و انگیزه بخشی در جامعه باید مورد توجه قرار گیرد.