چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، صبح امروز ۲۳ اردیبهشت ماه به میزبانی سازمان بازرسی کل کشور و با حضور رئیس قوه قضاییه آغاز به کار کرد. این مجمع ۲ روزه با شعار «پاسخگویی فراگیر، حکمرانی عادلانه و همگرایی امت اسلامی» برگزار شده است.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در حاشیه چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی طی گفتگویی اظهار کرد: وظیفه و ماموریت همه نهاد‌های مدنی، حکومتی و مردمی نظیر آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، جلوگیری و پیشگیری از ضایع شدن حق افراد و تلاش برای اجرای درست قوانین است.
رئیس دستگاه قضا افزود: تقاضای ما از نهاد‌هایی همچون آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی این است که ظلم‌های بزرگی که امروز در غزه و فلسطین صورت می‌گیرد را به صورت جدی پیگیری کنند و در برابر آن احساس مسئولیت داشته باشند.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به شهادت بیش از ۵۰ هزار نفر و مجروح شدن بیش از ۱۰۰ هزار نفر از فلسطینیان و همچنین تخریب زیرساخت‌ها، خانه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز مذهبی در جریان جنگ اخیر غزه گفت: نباید شرایط به نحوی باشد که جنایت‌های وحشیانه صهیونیست‌ها در غزه و فلسطین برای‌مان عادی و معمولی شود.
رئیس دستگاه قضا گفت: در شرایط کنونی، دولت‌ها، ملت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر و نهاد‌های حکومتی و مردمی در راستای جلوگیری از ادامه جنایت‌های صهیونیست‌ها در غزه، از هیچ تلاشی نباید دریغ کنند؛ باید به نحوی عمل شود که جنایتکار دیگری به خود اجازه انجام چنین اقدامات سبعانه و ددمنشانه‌ای را ندهد و جنایتکاران صهیونیست نیز به اشدّ مجازات برسند؛ نهاد‌های مدنی و مسئولان کشور ما نیز باید این موضوع را به صورت ویژه پیگیری کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای عنوان کرد: باید با اتخاذ رویکرد‌های بازدارنده، هزینه‌های انجام جنایت‌هایی نظیر جنایات صهیونیست‌ها در غزه را بالا برد.
رئیس قوه قضاییه اظهار کرد: اقداماتی که امروز در غزه شاهد آن هستیم، صرفاً جنایت علیه اسلام و مسلمانان نیست بلکه جنایت علیه بشریت است؛ همه ما وظیفه داریم که اولاً جنایت‌های صورت گرفته در غزه را افشا کنیم و واقعیاتی که رخ می‌دهد را به گوش جهانیان برسانیم؛ دوماً از همه ظرفیت‌ها برای جلوگیری از استمرار وضعیت کنونی در غزه استفاده کنیم و ثالثاً اقدامات بازدارنده‌ای را تدارک ببینیم تا برای دیگران درس عبرتی شود که این جنایت‌ها را مرتکب نشوند.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، امروز (سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت) طی سخنانی در چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، ضمن اشاره به شعار این مجمع ناظر بر آمبودزمان، پاسخگویی فراگیر، حکمرانی عادلانه و همگرایی امت اسلامی اظهار کرد: هدف اساسی و اصلی از تشکیل نهاد‌هایی همچون آمبودزمان، حفظ کرامت انسانی و تحقق صلح و عدالت جهانی است. با وجود اختلافاتی که میان شعوب و ملت‌ها از جهات گوناگون وجود دارد، اما می‌توانیم زمینه‌ای را فراهم آوریم که انسان‌ها در محیطی پر از صمیمیت و عدالت، زیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند و حقوق یکدیگر، حقوق طبیعت و حقوق خداوند را رعایت کنند.
رئیس دستگاه قضا در ادامه با آسیب‌شناسی ساختار و کارکرد نهاد‌های بین‌المللی که در حوزه حقوق بشر فعالیت می‌کنند گفت: امروز جوامع بین‌المللی نتوانسته‌اند به آن چیزی که خودشان مصوب کرده‌اند، جامه عمل بپوشانند و خودشان مصوبات خود را زیر پا می‌گذارند. سال‌ها دنیا اسیر تبعیض نژادی بود و هنوز نیز رگه‌هایی از این تبعیض در برخی جوامع حاکم است. سازمان‌های به اصطلاح بین‌المللی پاسخ دهند که برای مبارزه با تبعیض نژادی چه اقدامی کرده‌اند؟
رئیس قوه قضاییه گفت: رژیم جنایتکار و غاصب صهیونیستی، حدود ۲۰ ماه است که تمامی جنایت‌های ممکن را در باریکه غزه علیه فلسطینیان مرتکب شده است.هیچ جنایتی نیست که صهیونیست‌ها در غزه مرتکب نشده باشند؛ از کودک کشی و نسل کشی تا محاصره غذایی و دارویی؛ از انهدام زیرساخت‌ها تا حمله به بیمارستان‌ها و کشتن هدفمند بیماران؛ در اینجا نهاد‌های به اصطلاح حقوق بشری و جهانی باید پاسخ دهند که کجا هستند و چرا اقدام موثری را برای متوقف کردن ماشین کشتار صهیونیست‌ها انجام نمی‌دهند؟ مدعیان حقوق کودک در دنیا پاسخ دهند که آیا کودکان غزه، کودک محسوب نمی‌شوند؟ این مدعیان پاسخ دهند که چرا نوزادان یک روزه در غزه با شلیک نظامیان صهیونیست کشته می‌شوند؟
رئیس عدلیه تصریح کرد: تقویت سازوکار‌های رسیدگی به شکایات مردمی از نهاد‌های دولتی و حکومتی، یک وجه از وظایف و فعالیت‌های آمبودزمان است؛ شاید وجه بالاتر آن باشد که ما به فکر نجات بشریت و استیفای حقوق همه انسان‌های تحت ظلم باشیم. دوّلی که در علم، انحصار ایجاد کرده‌اند و تحریم‌های ظالمانه را بر ملت‌ها و جوامع روا می‌دارند تا منافع و اغراض نامشروع خود را پیش ببرند، باید مورد سوال و بازخواست مجمع‌های آمبودزمانی قرار گیرند. کسانی که برای کسب سود بیشتر از فروش محصولات دارویی خود، میکروب تولید می‌کنند و در حق مردم جهان جنایت روا می‌دارند باید بازخواست شوند. رژیمی که امروز از غذا و دارو به عنوان اسلحه استفاده می‌کند و دست به نسل‌کشی خاموش در غزه زده، نباید بدون بازخواست و مجازات بماند.
قاضی‌القضات بیان داشت: در نشست‌ها و مجامع اینچنینی، صرف نشست و برخاست کفایت نمی‌کند، بلکه باید به یک تشریک مساعی برای مقابله هدفمند با مظاهر مختلف ظلم علیه بشریت نائل آییم.
رئیس قوه قضاییه در ادامه اظهار کرد: ما در نشست‌هایی همچون نشست حاضر باید تلاش کنیم تا نسبت به موضوعات و مفاهیمی که ممکن است در خصوص آنها اختلاف برداشت و استنباط داشته باشیم به یک نظر واحد نائل آییم. باید به یک نظر واحد نائل آییم که کرامت انسان چیست و چه عواملی کرامت انسان را زیر سوال می‌برند؟ باید به یک درک مشترک برسیم که چگونه انسان باید حقوق خود و خالق و هم‌نوع خود را مراعات کند؟
رئیس دستگاه قضا گفت: قطعاً انسان از حق حیات، حق انتخاب و حق آزادی‌های مشروع برخوردار است؛ اما آیا این حقوق به انسان اجازه می‌دهد که مرتکب هر عملی شود؟ آیا انسان می‌تواند حق حیات را از خود سلب کند؟ آیا انسان می‌تواند، چون آزاد است و حق انتخاب دارد به حقوق و زیست دیگران تجاوز و تعرض کند؟
رئیس عدلیه بیان داشت: اسلام عزیز و قرآن کریم تصریح دارند که باید حق فرد و جامعه به صورت توأمان رعایت شوند. اسلام مشخص و معین کرده است که چنانچه میان حقوق فرد و جامعه تعارض ایجاد شد باید به چه نحوی عمل کرد. اسلام، انسان را اشرف مخلوقات می‌داند و تعریف روشنی از حقوق او دارد.
قاضی‌القضات تصریح کرد: اسلام عزیز و قرآن کریم برای آنکه فرد بتواند حقوق خود، حقوق دیگران، حقوق طبیعت و حقوق خداوند را رعایت کند دستورالعمل مشخصی را تجویز کرده است. اسلام دستور به تقوا داده است؛ تقوا یعنی خودکنترلی و خویشتن‌داری؛ تقوا یعنی پرهیز از تجاوز و تعرض به حقوق خود و دیگران و خداوند و طبیعت.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای اظهار کرد: دستورالعمل دیگری که اسلام عزیز تجویز کرده است عبارت از امر به معروف و نهی از منکر است. امر به معروف و نهی از منکر یعنی آنکه حتی یک فردی که جایگاهی در حکومت و اجتماع ندارد، بتواند بالاترین مقام حکومت را نصیحت کند و راه روشن و درست را به او نشان دهد. امر به معروف و نهی از منکر یعنی آنکه افراد جامعه حق دارند همنوعان خود را از ورود به مهلکه و خسران برهانند. امر به معروف و نهی از منکر یعنی یک مسئول با ادبیات صحیح و صواب، نیروی زیردست خود را انذار دهد و او را از لغزش برهاند.
رئیس قوه قضاییه بیان داشت: اسلام عزیز برای حاکمیت قانون اهتمام ویژه‌ای قائل است؛ در اسلام کسی که قانون را رعایت می‌کند عزیز و محترم شمرده می‌شود و کسی که قانون را زیر پا می‌گذارد مورد تنبیه و مجازات و بعضاً مجازات‌های سنگین قرار می‌گیرد؛ باید توجه داشت که این تنبیه و مجازات‌های سنگین نیز در راستای نفع بشر و در راستای تحقق زندگی مسالمت‌آمیز است. وقتی فردی با امر به معروف و نهی از منکر و تذکر، به صراط مستقیم نمی‌آید و وقعی برای قانون قائل نمی‌شود، باید مورد تنبیه و مجازات قرار گیرد تا نظم و صلح در جامعه تثبیت و تحکیم شود.
کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در اجلاس اتحادیه آمبودزمان‌های کشورهای اسلامی، اظهار کرد: این اجلاس نمی‌تواند جنایت‌های وحشیانه رژیم صهیونیستی، به‌ویژه در فلسطین و لبنان را نادیده بگیرد؛ لذا ما کشتار غیرنظامیان، ارتکاب نسل‌کشی، جنایت‌های جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌زدایی توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی را محکوم می‌کنیم و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم تا عاملان این جنایت‌ها را به دست عدالت بسپرند؛ متن این سخنرانی به شرح زیر است:
ریاست محترم قوه قضاییه، جناب رئیس، نمایندگان محترم کشورهای اسلامی
خوشامدگویی صمیمانه خود را به همه شما فرهیختگان و پیشگامان عدالت و شفافیت در جهان اسلام اعلام می‌کنم؛ حضور شما در چهارمین اجلاس مجمع عمومی آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، نمادی از عزم مشترک ما برای تحقق حکمرانی عادلانه، وحدت اسلامی و دفاع از حقوق مظلومان است؛ همچنین، مایلم از میزبانی و تلاش‌های بی‌وقفه دست‌اندرکاران این اجلاس تشکر و قدردانی کنم و امید دارم که بحث‌های امروز و هم‌فکری‌های صورت‌گرفته، زمینه‌ساز پیشرفت‌های شایسته در راستای تقویت نهاد‌های نظارتی و آمبودزمان‌ها در کشورهای اسلامی باشد.
آمبودزمان‌ها، به‌عنوان نهاد‌های مستقل نظارتی، نقشی بی‌بدیل در تضمین رعایت حقوق بشر، جلوگیری از فساد و ایجاد شفافیت در فعالیت‌های دولتی دارند؛ این نهادها، که از قدرت‌های اجرایی مستقل عمل می‌کنند، می‌توانند به‌طور موثر در کشف ناهنجاری‌ها، رسیدگی به شکایت‌های مردم و جلب پاسخگویی از سوی مقام‌های دولتی نقش‌آفرینی کنند؛ در جهان اسلام که پیوند‌های عمیق‌تری میان دین و دولت وجود دارد، آمبودزمان‌ها می‌توانند به‌طور خاص در ترویج اخلاق اسلامی، تحقق عدالت اجتماعی، و دفاع از حقوق بشر موثر باشند.
نهاد‌های آمبودزمان به‌عنوان بازوی نظارتی مستقل، نقشی محوری در تحقق حکمرانی خوب، پاسخگویی دولت‌ها و صیانت از حقوق شهروندان ایفا می‌کنند؛ در شرایطی که جهان شاهد چالش‌های پیچیده‌ای از جمله نابرابری، تبعیض و نقض حقوق بشر است، با تقویت این نهادها، می‌توان فضایی برای پاسخگویی، شفافیت و مبارزه با فساد و ارتقای عدالت و برابری، اعتماد عمومی و حاکمیت قانون ایجاد کنیم تا عدالت نه‌تنها در سطح ملی، بلکه در گستره جهان اسلام نهادینه شود.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر ارزش‌های مشترک اسلامی تاکید داشته و دارد؛ بر اساس اصول اسلامی، عدالت و رعایت حقوق انسان‌ها باید به‌عنوان اصول بنیادین در نظام‌های حکومتی مورد احترام قرار گیرد.
دیپلماسی اسلامی ما بر این باور استوار است که برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است؛ در این راستا، ما معتقدیم که ایجاد و تقویت نهاد‌های نظارتی، نظیر آمبودزمان‌ها، به‌عنوان یکی از ابزار‌های اصلی تحقق عدالت، به‌ویژه در جوامع اسلامی، اهمیت فراوان دارد.
آمبودزمان‌ها در کشورهای اسلامی باید هم‌افزایی کنند و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ ما در جمهوری اسلامی ایران آماده هستیم تا از تجربیات و دستاورد‌های موفق خود در زمینه تقویت نهاد‌های نظارتی و حمایت از حقوق شهروندی را با دیگر کشورهای اسلامی به اشتراک بگذاریم؛ همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه در این زمینه می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات دولتی و تقویت پاسخگویی در برابر مردم کمک شایانی کند.
ایجاد شبکه‌ای از آمبودزمان‌های کشورهای اسلامی، با هدف تسهیل تبادل اطلاعات، به‌ویژه در زمینه مبارزه با فساد و نقض حقوق بشر، می‌تواند به توسعه پایدار در کشورهای اسلامی کمک کند.
امروز، کشورهای اسلامی با چالش‌های متعددی مواجه هستند. در چنین شرایطی، آمبودزمان‌ها می‌توانند به‌عنوان نهاد‌هایی مستقل و بی‌طرف، در برطرف کردن شکایت‌ها و مشکلات مردم، نظارت بر عملکرد نهاد‌های دولتی و حفظ حقوق بشر نقش به‌سزایی ایفا کنند.
در دنیای امروز که شفافیت و پاسخگویی، به‌ویژه در امور دولتی، جزء ملزومات توسعه پایدار است، آمبودزمان‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزار‌های حیاتی در تقویت اعتماد عمومی عمل کنند؛ این نهادها قادرند با برقراری کانال‌های ارتباطی بین مردم و نهاد‌های دولتی، از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری کنند و در عین حال، موجب افزایش مشارکت عمومی در فرآیند‌های سیاسی و اجتماعی شوند.
اجلاس امروز، فرصت مغتنمی است تا همگان در کنار یکدیگر به‌دنبال راهکار‌های نوین برای تقویت نهاد‌های نظارتی در کشورهای اسلامی باشیم؛ تقویت آمبودزمان‌ها و دیگر نهاد‌های مشابه، نه‌تنها می‌تواند به بهبود حکمرانی و دفاع از حقوق بشر کمک کند، بلکه به تحقق اهداف توسعه پایدار در کشورهای اسلامی نیز می‌انجامد؛ جمهوری اسلامی ایران با تمام توان در این راستا آماده همکاری با دیگر کشورهای اسلامی است.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر اهمیت عدالت‌محوری و حقوق بشر مبتنی بر ارزش‌های دینی و فرهنگی تاکید داشته و دارد؛ ما معتقدیم که نهاد‌های آمبودزمان می‌توانند با تکیه بر اصول اسلامی همچون انصاف، مساوات و امانتداری، سازوکار‌های موثری برای پیشگیری از فساد و تضمین حقوق آحاد جامعه ایجاد کنند؛ در این راستا، پیشنهاداتی را برای تقویت همکاری‌ها به شرح زیر ارائه می‌کنم:
تدوین سند راهبردی به منظور ایجاد چارچوبی برای همکاری‌های عملیاتی بین نهاد‌های آمبودزمان کشورهای عضو به‌ویژه در حوزه‌های مبارزه با فساد و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات؛ ظرفیت‌سازی و آموزش از طریق برگزاری دوره‌های مشترک آموزشی و کارگاه‌های تخصصی برای ارتقای توانمندی نهاد‌های آمبودزمانی کشورهای عضو؛ ترویج گفتمان حقوقی اسلامی از طریق تبادل تجربیات در زمینه تطبیق سازوکار‌های نظارتی با موازین اسلامی و مقابله با چالش‌های مشترک.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، وحدت جهان اسلام یک ضرورت است؛ ما باید از ظرفیت نهاد‌های آمبودزمان برای هماهنگی هرچه بیشتر بین کشورهای اسلامی استفاده کنیم تا در برابر چالش‌های مشترک، واکنشی یکپارچه و منسجم داشته باشیم.
عصر فن آوری‌های نوظهور و دیجیتال، فرصتی برای دسترسی عادلانه‌تر مردم به خدمات نظارتی است؛ بر این اساس، راه‌اندازی سامانه‌های شکایت آنلاین برای افزایش مشارکت مردمی و استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی سریع‌تر موارد فساد را پیشنهاد می‌کنم.
مهمانان ارجمند، این اجلاس نمی‌تواند جنایت‌های وحشیانه رژیم صهیونیستی، به‌ویژه در فلسطین و لبنان را نادیده بگیرد؛ لذا ما کشتار غیرنظامیان، ارتکاب نسل‌کشی، جنایت‌های جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌زدایی توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی را محکوم می‌کنیم و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم تا عاملان این جنایت‌ها را به دست عدالت بسپرند.
در پایان، اجازه بدهید به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره کنم که می‌فرماید: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ» (سوره نحل: ۹۰)؛ عدالت و احسان، ۲ اصل کلیدی در تعاملات انسانی و حکمرانی هستند، و این اجلاس فرصتی است تا با همفکری، گام‌های عملی برای تحقق این آرمان‌ها برداریم.
«خداییان» رئیس سازمان بازرسی کل کشور در چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، طی سخنانی اظهار کرد: انجمن آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در سال ۱۳۹۱ تاسیس و اولین اجلاس آن در سال ۱۳۹۳ به میزبانی جمهوری اسلامی پاکستان برگزار شد و اساسنامه و آیین‌نامه اجرایی آن نیز در دومین اجلاس این مجمع در کشور ترکیه به تصویب رسید.
وی افزود: سومین اجلاس مجمع عمومی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در سال ۱۴۰۲ در ترکیه برگزار شد که در جریان آن، اعضای جدید هیئت مدیره انجمن انتخاب شدند؛ در این اجلاس آمبودزمان ترکیه به عنوان رئیس انجمن، سازمان بازرسی کل کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان نایب رئیس، آمبودزمان پاکستان به عنوان دبیرکل و آمبودزمان‌های بحرین، مراکش، آذربایجان و اندونزی به عنوان اعضای هیئت مدیره انتخاب شدند.
خداییان در ادامه عنوان کرد: پس از مراسم افتتاحیه امروز، هیئت مدیره آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، جلسات کاری خود را آغاز خواهد کرد و در روز چهارشنبه نیز اجلاس مجمع عمومی انجمن به انجام دستور کار‌های خود خواهد پرداخت.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور تصریح کرد: شعار چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، «پاسخگویی فراگیر، حکمرانی عادلانه و همگرایی امت اسلامی» است که بر سه محور اساسی «نهادینه‌سازی شفافیت و پاسخگویی در تمام سطوح حکمرانی»، «بهره‌گیری از ظرفیت‌های حقوقی و مدیریتی برای تامین عدالت در فرایند‌های اجرایی» و همچنین «گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نهاد‌های آمبودزمانی کشورهای اسلامی» تاکید دارد.
خدایبان در ادامه، هدف از برگزاری چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی را تقویت بستر‌های مناسب برای همکاری و همفکری میان کشورهای اسلامی در زمینه‌های آمبودزمانی دانست و گفت: امیدواریم با تبادل تجربیات و یافته‌ها، بتوانیم به تحقق حکمرانی کارآمد و عادلانه در کشورهای خود کمک کنیم.
وی عنوان کرد: امروزه چالش‌های متعددی پیش روی کشورهای اسلامی قرار دارد و در این میان، نهاد‌های آمبودزمانی به واسطه نقشی که در پیوند بین شهروندان و حکومت‌ها و افزایش رضایتمندی مردم از نظام اداری ایفا می‌کنند، دارای جایگاه مهمی هستند.
خداییان گفت: امروز گرد هم آمده‌ایم تا با اشتراک‌گذاری ایده‌ها و تجربیات، راهکار‌هایی برای ارتقاء کیفیت خدمات عمومی و حفظ حقوق شهروندان در کشورهای خود ارائه نماییم.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور خاطرنشان کرد: اجلاس امروز نه تنها فرصتی برای بررسی چالش‌ها و مشکلات موجود، بلکه زمان مناسبی برای ایجاد همبستگی و هم‌افزایی میان کشورهای اسلامی در راستای تحقق اهداف مشترک و بهبود وضعیت حکمرانی در جوامع اسلامی است.
وی عنوان کرد: امیدوارم این اجلاس سرآغازی برای همکاری‌های مثمر ثمر در آینده باشد.
خداییان در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح ساختار دستگاه قضایی در نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین تبیین وظایف و ماموریت‌های سازمان بازرسی کل کشور پرداخت.
در حال تکمیل...
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در حاشیه چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی طی گفتگویی اظهار کرد: وظیفه و ماموریت همه نهاد‌های مدنی، حکومتی و مردمی نظیر آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، جلوگیری و پیشگیری از ضایع شدن حق افراد و تلاش برای اجرای درست قوانین است.
رئیس دستگاه قضا افزود: تقاضای ما از نهاد‌هایی همچون آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی این است که ظلم‌های بزرگی که امروز در غزه و فلسطین صورت می‌گیرد را به صورت جدی پیگیری کنند و در برابر آن احساس مسئولیت داشته باشند.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به شهادت بیش از ۵۰ هزار نفر و مجروح شدن بیش از ۱۰۰ هزار نفر از فلسطینیان و همچنین تخریب زیرساخت‌ها، خانه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز مذهبی در جریان جنگ اخیر غزه گفت: نباید شرایط به نحوی باشد که جنایت‌های وحشیانه صهیونیست‌ها در غزه و فلسطین برای‌مان عادی و معمولی شود.
رئیس دستگاه قضا گفت: در شرایط کنونی، دولت‌ها، ملت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر و نهاد‌های حکومتی و مردمی در راستای جلوگیری از ادامه جنایت‌های صهیونیست‌ها در غزه، از هیچ تلاشی نباید دریغ کنند؛ باید به نحوی عمل شود که جنایتکار دیگری به خود اجازه انجام چنین اقدامات سبعانه و ددمنشانه‌ای را ندهد و جنایتکاران صهیونیست نیز به اشدّ مجازات برسند؛ نهاد‌های مدنی و مسئولان کشور ما نیز باید این موضوع را به صورت ویژه پیگیری کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای عنوان کرد: باید با اتخاذ رویکرد‌های بازدارنده، هزینه‌های انجام جنایت‌هایی نظیر جنایات صهیونیست‌ها در غزه را بالا برد.
رئیس قوه قضاییه اظهار کرد: اقداماتی که امروز در غزه شاهد آن هستیم، صرفاً جنایت علیه اسلام و مسلمانان نیست بلکه جنایت علیه بشریت است؛ همه ما وظیفه داریم که اولاً جنایت‌های صورت گرفته در غزه را افشا کنیم و واقعیاتی که رخ می‌دهد را به گوش جهانیان برسانیم؛ دوماً از همه ظرفیت‌ها برای جلوگیری از استمرار وضعیت کنونی در غزه استفاده کنیم و ثالثاً اقدامات بازدارنده‌ای را تدارک ببینیم تا برای دیگران درس عبرتی شود که این جنایت‌ها را مرتکب نشوند.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، امروز (سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت) طی سخنانی در چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، ضمن اشاره به شعار این مجمع ناظر بر آمبودزمان، پاسخگویی فراگیر، حکمرانی عادلانه و همگرایی امت اسلامی اظهار کرد: هدف اساسی و اصلی از تشکیل نهاد‌هایی همچون آمبودزمان، حفظ کرامت انسانی و تحقق صلح و عدالت جهانی است. با وجود اختلافاتی که میان شعوب و ملت‌ها از جهات گوناگون وجود دارد، اما می‌توانیم زمینه‌ای را فراهم آوریم که انسان‌ها در محیطی پر از صمیمیت و عدالت، زیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند و حقوق یکدیگر، حقوق طبیعت و حقوق خداوند را رعایت کنند.
رئیس دستگاه قضا در ادامه با آسیب‌شناسی ساختار و کارکرد نهاد‌های بین‌المللی که در حوزه حقوق بشر فعالیت می‌کنند گفت: امروز جوامع بین‌المللی نتوانسته‌اند به آن چیزی که خودشان مصوب کرده‌اند، جامه عمل بپوشانند و خودشان مصوبات خود را زیر پا می‌گذارند. سال‌ها دنیا اسیر تبعیض نژادی بود و هنوز نیز رگه‌هایی از این تبعیض در برخی جوامع حاکم است. سازمان‌های به اصطلاح بین‌المللی پاسخ دهند که برای مبارزه با تبعیض نژادی چه اقدامی کرده‌اند؟
رئیس قوه قضاییه گفت: رژیم جنایتکار و غاصب صهیونیستی، حدود ۲۰ ماه است که تمامی جنایت‌های ممکن را در باریکه غزه علیه فلسطینیان مرتکب شده است.هیچ جنایتی نیست که صهیونیست‌ها در غزه مرتکب نشده باشند؛ از کودک کشی و نسل کشی تا محاصره غذایی و دارویی؛ از انهدام زیرساخت‌ها تا حمله به بیمارستان‌ها و کشتن هدفمند بیماران؛ در اینجا نهاد‌های به اصطلاح حقوق بشری و جهانی باید پاسخ دهند که کجا هستند و چرا اقدام موثری را برای متوقف کردن ماشین کشتار صهیونیست‌ها انجام نمی‌دهند؟ مدعیان حقوق کودک در دنیا پاسخ دهند که آیا کودکان غزه، کودک محسوب نمی‌شوند؟ این مدعیان پاسخ دهند که چرا نوزادان یک روزه در غزه با شلیک نظامیان صهیونیست کشته می‌شوند؟
رئیس عدلیه تصریح کرد: تقویت سازوکار‌های رسیدگی به شکایات مردمی از نهاد‌های دولتی و حکومتی، یک وجه از وظایف و فعالیت‌های آمبودزمان است؛ شاید وجه بالاتر آن باشد که ما به فکر نجات بشریت و استیفای حقوق همه انسان‌های تحت ظلم باشیم. دوّلی که در علم، انحصار ایجاد کرده‌اند و تحریم‌های ظالمانه را بر ملت‌ها و جوامع روا می‌دارند تا منافع و اغراض نامشروع خود را پیش ببرند، باید مورد سوال و بازخواست مجمع‌های آمبودزمانی قرار گیرند. کسانی که برای کسب سود بیشتر از فروش محصولات دارویی خود، میکروب تولید می‌کنند و در حق مردم جهان جنایت روا می‌دارند باید بازخواست شوند. رژیمی که امروز از غذا و دارو به عنوان اسلحه استفاده می‌کند و دست به نسل‌کشی خاموش در غزه زده، نباید بدون بازخواست و مجازات بماند.
قاضی‌القضات بیان داشت: در نشست‌ها و مجامع اینچنینی، صرف نشست و برخاست کفایت نمی‌کند، بلکه باید به یک تشریک مساعی برای مقابله هدفمند با مظاهر مختلف ظلم علیه بشریت نائل آییم.
رئیس قوه قضاییه در ادامه اظهار کرد: ما در نشست‌هایی همچون نشست حاضر باید تلاش کنیم تا نسبت به موضوعات و مفاهیمی که ممکن است در خصوص آنها اختلاف برداشت و استنباط داشته باشیم به یک نظر واحد نائل آییم. باید به یک نظر واحد نائل آییم که کرامت انسان چیست و چه عواملی کرامت انسان را زیر سوال می‌برند؟ باید به یک درک مشترک برسیم که چگونه انسان باید حقوق خود و خالق و هم‌نوع خود را مراعات کند؟
رئیس دستگاه قضا گفت: قطعاً انسان از حق حیات، حق انتخاب و حق آزادی‌های مشروع برخوردار است؛ اما آیا این حقوق به انسان اجازه می‌دهد که مرتکب هر عملی شود؟ آیا انسان می‌تواند حق حیات را از خود سلب کند؟ آیا انسان می‌تواند، چون آزاد است و حق انتخاب دارد به حقوق و زیست دیگران تجاوز و تعرض کند؟
رئیس عدلیه بیان داشت: اسلام عزیز و قرآن کریم تصریح دارند که باید حق فرد و جامعه به صورت توأمان رعایت شوند. اسلام مشخص و معین کرده است که چنانچه میان حقوق فرد و جامعه تعارض ایجاد شد باید به چه نحوی عمل کرد. اسلام، انسان را اشرف مخلوقات می‌داند و تعریف روشنی از حقوق او دارد.
قاضی‌القضات تصریح کرد: اسلام عزیز و قرآن کریم برای آنکه فرد بتواند حقوق خود، حقوق دیگران، حقوق طبیعت و حقوق خداوند را رعایت کند دستورالعمل مشخصی را تجویز کرده است. اسلام دستور به تقوا داده است؛ تقوا یعنی خودکنترلی و خویشتن‌داری؛ تقوا یعنی پرهیز از تجاوز و تعرض به حقوق خود و دیگران و خداوند و طبیعت.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای اظهار کرد: دستورالعمل دیگری که اسلام عزیز تجویز کرده است عبارت از امر به معروف و نهی از منکر است. امر به معروف و نهی از منکر یعنی آنکه حتی یک فردی که جایگاهی در حکومت و اجتماع ندارد، بتواند بالاترین مقام حکومت را نصیحت کند و راه روشن و درست را به او نشان دهد. امر به معروف و نهی از منکر یعنی آنکه افراد جامعه حق دارند همنوعان خود را از ورود به مهلکه و خسران برهانند. امر به معروف و نهی از منکر یعنی یک مسئول با ادبیات صحیح و صواب، نیروی زیردست خود را انذار دهد و او را از لغزش برهاند.
رئیس قوه قضاییه بیان داشت: اسلام عزیز برای حاکمیت قانون اهتمام ویژه‌ای قائل است؛ در اسلام کسی که قانون را رعایت می‌کند عزیز و محترم شمرده می‌شود و کسی که قانون را زیر پا می‌گذارد مورد تنبیه و مجازات و بعضاً مجازات‌های سنگین قرار می‌گیرد؛ باید توجه داشت که این تنبیه و مجازات‌های سنگین نیز در راستای نفع بشر و در راستای تحقق زندگی مسالمت‌آمیز است. وقتی فردی با امر به معروف و نهی از منکر و تذکر، به صراط مستقیم نمی‌آید و وقعی برای قانون قائل نمی‌شود، باید مورد تنبیه و مجازات قرار گیرد تا نظم و صلح در جامعه تثبیت و تحکیم شود.
کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در اجلاس اتحادیه آمبودزمان‌های کشورهای اسلامی، اظهار کرد: این اجلاس نمی‌تواند جنایت‌های وحشیانه رژیم صهیونیستی، به‌ویژه در فلسطین و لبنان را نادیده بگیرد؛ لذا ما کشتار غیرنظامیان، ارتکاب نسل‌کشی، جنایت‌های جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌زدایی توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی را محکوم می‌کنیم و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم تا عاملان این جنایت‌ها را به دست عدالت بسپرند؛ متن این سخنرانی به شرح زیر است:
ریاست محترم قوه قضاییه، جناب رئیس، نمایندگان محترم کشورهای اسلامی
خوشامدگویی صمیمانه خود را به همه شما فرهیختگان و پیشگامان عدالت و شفافیت در جهان اسلام اعلام می‌کنم؛ حضور شما در چهارمین اجلاس مجمع عمومی آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، نمادی از عزم مشترک ما برای تحقق حکمرانی عادلانه، وحدت اسلامی و دفاع از حقوق مظلومان است؛ همچنین، مایلم از میزبانی و تلاش‌های بی‌وقفه دست‌اندرکاران این اجلاس تشکر و قدردانی کنم و امید دارم که بحث‌های امروز و هم‌فکری‌های صورت‌گرفته، زمینه‌ساز پیشرفت‌های شایسته در راستای تقویت نهاد‌های نظارتی و آمبودزمان‌ها در کشورهای اسلامی باشد.
آمبودزمان‌ها، به‌عنوان نهاد‌های مستقل نظارتی، نقشی بی‌بدیل در تضمین رعایت حقوق بشر، جلوگیری از فساد و ایجاد شفافیت در فعالیت‌های دولتی دارند؛ این نهادها، که از قدرت‌های اجرایی مستقل عمل می‌کنند، می‌توانند به‌طور موثر در کشف ناهنجاری‌ها، رسیدگی به شکایت‌های مردم و جلب پاسخگویی از سوی مقام‌های دولتی نقش‌آفرینی کنند؛ در جهان اسلام که پیوند‌های عمیق‌تری میان دین و دولت وجود دارد، آمبودزمان‌ها می‌توانند به‌طور خاص در ترویج اخلاق اسلامی، تحقق عدالت اجتماعی، و دفاع از حقوق بشر موثر باشند.
نهاد‌های آمبودزمان به‌عنوان بازوی نظارتی مستقل، نقشی محوری در تحقق حکمرانی خوب، پاسخگویی دولت‌ها و صیانت از حقوق شهروندان ایفا می‌کنند؛ در شرایطی که جهان شاهد چالش‌های پیچیده‌ای از جمله نابرابری، تبعیض و نقض حقوق بشر است، با تقویت این نهادها، می‌توان فضایی برای پاسخگویی، شفافیت و مبارزه با فساد و ارتقای عدالت و برابری، اعتماد عمومی و حاکمیت قانون ایجاد کنیم تا عدالت نه‌تنها در سطح ملی، بلکه در گستره جهان اسلام نهادینه شود.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر ارزش‌های مشترک اسلامی تاکید داشته و دارد؛ بر اساس اصول اسلامی، عدالت و رعایت حقوق انسان‌ها باید به‌عنوان اصول بنیادین در نظام‌های حکومتی مورد احترام قرار گیرد.
دیپلماسی اسلامی ما بر این باور استوار است که برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است؛ در این راستا، ما معتقدیم که ایجاد و تقویت نهاد‌های نظارتی، نظیر آمبودزمان‌ها، به‌عنوان یکی از ابزار‌های اصلی تحقق عدالت، به‌ویژه در جوامع اسلامی، اهمیت فراوان دارد.
آمبودزمان‌ها در کشورهای اسلامی باید هم‌افزایی کنند و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ ما در جمهوری اسلامی ایران آماده هستیم تا از تجربیات و دستاورد‌های موفق خود در زمینه تقویت نهاد‌های نظارتی و حمایت از حقوق شهروندی را با دیگر کشورهای اسلامی به اشتراک بگذاریم؛ همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه در این زمینه می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات دولتی و تقویت پاسخگویی در برابر مردم کمک شایانی کند.
ایجاد شبکه‌ای از آمبودزمان‌های کشورهای اسلامی، با هدف تسهیل تبادل اطلاعات، به‌ویژه در زمینه مبارزه با فساد و نقض حقوق بشر، می‌تواند به توسعه پایدار در کشورهای اسلامی کمک کند.
امروز، کشورهای اسلامی با چالش‌های متعددی مواجه هستند. در چنین شرایطی، آمبودزمان‌ها می‌توانند به‌عنوان نهاد‌هایی مستقل و بی‌طرف، در برطرف کردن شکایت‌ها و مشکلات مردم، نظارت بر عملکرد نهاد‌های دولتی و حفظ حقوق بشر نقش به‌سزایی ایفا کنند.
در دنیای امروز که شفافیت و پاسخگویی، به‌ویژه در امور دولتی، جزء ملزومات توسعه پایدار است، آمبودزمان‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزار‌های حیاتی در تقویت اعتماد عمومی عمل کنند؛ این نهادها قادرند با برقراری کانال‌های ارتباطی بین مردم و نهاد‌های دولتی، از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری کنند و در عین حال، موجب افزایش مشارکت عمومی در فرآیند‌های سیاسی و اجتماعی شوند.
اجلاس امروز، فرصت مغتنمی است تا همگان در کنار یکدیگر به‌دنبال راهکار‌های نوین برای تقویت نهاد‌های نظارتی در کشورهای اسلامی باشیم؛ تقویت آمبودزمان‌ها و دیگر نهاد‌های مشابه، نه‌تنها می‌تواند به بهبود حکمرانی و دفاع از حقوق بشر کمک کند، بلکه به تحقق اهداف توسعه پایدار در کشورهای اسلامی نیز می‌انجامد؛ جمهوری اسلامی ایران با تمام توان در این راستا آماده همکاری با دیگر کشورهای اسلامی است.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر اهمیت عدالت‌محوری و حقوق بشر مبتنی بر ارزش‌های دینی و فرهنگی تاکید داشته و دارد؛ ما معتقدیم که نهاد‌های آمبودزمان می‌توانند با تکیه بر اصول اسلامی همچون انصاف، مساوات و امانتداری، سازوکار‌های موثری برای پیشگیری از فساد و تضمین حقوق آحاد جامعه ایجاد کنند؛ در این راستا، پیشنهاداتی را برای تقویت همکاری‌ها به شرح زیر ارائه می‌کنم:
تدوین سند راهبردی به منظور ایجاد چارچوبی برای همکاری‌های عملیاتی بین نهاد‌های آمبودزمان کشورهای عضو به‌ویژه در حوزه‌های مبارزه با فساد و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات؛ ظرفیت‌سازی و آموزش از طریق برگزاری دوره‌های مشترک آموزشی و کارگاه‌های تخصصی برای ارتقای توانمندی نهاد‌های آمبودزمانی کشورهای عضو؛ ترویج گفتمان حقوقی اسلامی از طریق تبادل تجربیات در زمینه تطبیق سازوکار‌های نظارتی با موازین اسلامی و مقابله با چالش‌های مشترک.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، وحدت جهان اسلام یک ضرورت است؛ ما باید از ظرفیت نهاد‌های آمبودزمان برای هماهنگی هرچه بیشتر بین کشورهای اسلامی استفاده کنیم تا در برابر چالش‌های مشترک، واکنشی یکپارچه و منسجم داشته باشیم.
عصر فن آوری‌های نوظهور و دیجیتال، فرصتی برای دسترسی عادلانه‌تر مردم به خدمات نظارتی است؛ بر این اساس، راه‌اندازی سامانه‌های شکایت آنلاین برای افزایش مشارکت مردمی و استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی سریع‌تر موارد فساد را پیشنهاد می‌کنم.
مهمانان ارجمند، این اجلاس نمی‌تواند جنایت‌های وحشیانه رژیم صهیونیستی، به‌ویژه در فلسطین و لبنان را نادیده بگیرد؛ لذا ما کشتار غیرنظامیان، ارتکاب نسل‌کشی، جنایت‌های جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌زدایی توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی را محکوم می‌کنیم و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم تا عاملان این جنایت‌ها را به دست عدالت بسپرند.
در پایان، اجازه بدهید به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره کنم که می‌فرماید: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ» (سوره نحل: ۹۰)؛ عدالت و احسان، ۲ اصل کلیدی در تعاملات انسانی و حکمرانی هستند، و این اجلاس فرصتی است تا با همفکری، گام‌های عملی برای تحقق این آرمان‌ها برداریم.
«خداییان» رئیس سازمان بازرسی کل کشور در چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، طی سخنانی اظهار کرد: انجمن آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در سال ۱۳۹۱ تاسیس و اولین اجلاس آن در سال ۱۳۹۳ به میزبانی جمهوری اسلامی پاکستان برگزار شد و اساسنامه و آیین‌نامه اجرایی آن نیز در دومین اجلاس این مجمع در کشور ترکیه به تصویب رسید.
وی افزود: سومین اجلاس مجمع عمومی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در سال ۱۴۰۲ در ترکیه برگزار شد که در جریان آن، اعضای جدید هیئت مدیره انجمن انتخاب شدند؛ در این اجلاس آمبودزمان ترکیه به عنوان رئیس انجمن، سازمان بازرسی کل کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان نایب رئیس، آمبودزمان پاکستان به عنوان دبیرکل و آمبودزمان‌های بحرین، مراکش، آذربایجان و اندونزی به عنوان اعضای هیئت مدیره انتخاب شدند.
خداییان در ادامه عنوان کرد: پس از مراسم افتتاحیه امروز، هیئت مدیره آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، جلسات کاری خود را آغاز خواهد کرد و در روز چهارشنبه نیز اجلاس مجمع عمومی انجمن به انجام دستور کار‌های خود خواهد پرداخت.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور تصریح کرد: شعار چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، «پاسخگویی فراگیر، حکمرانی عادلانه و همگرایی امت اسلامی» است که بر سه محور اساسی «نهادینه‌سازی شفافیت و پاسخگویی در تمام سطوح حکمرانی»، «بهره‌گیری از ظرفیت‌های حقوقی و مدیریتی برای تامین عدالت در فرایند‌های اجرایی» و همچنین «گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نهاد‌های آمبودزمانی کشورهای اسلامی» تاکید دارد.
خدایبان در ادامه، هدف از برگزاری چهارمین مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی را تقویت بستر‌های مناسب برای همکاری و همفکری میان کشورهای اسلامی در زمینه‌های آمبودزمانی دانست و گفت: امیدواریم با تبادل تجربیات و یافته‌ها، بتوانیم به تحقق حکمرانی کارآمد و عادلانه در کشورهای خود کمک کنیم.
وی عنوان کرد: امروزه چالش‌های متعددی پیش روی کشورهای اسلامی قرار دارد و در این میان، نهاد‌های آمبودزمانی به واسطه نقشی که در پیوند بین شهروندان و حکومت‌ها و افزایش رضایتمندی مردم از نظام اداری ایفا می‌کنند، دارای جایگاه مهمی هستند.
خداییان گفت: امروز گرد هم آمده‌ایم تا با اشتراک‌گذاری ایده‌ها و تجربیات، راهکار‌هایی برای ارتقاء کیفیت خدمات عمومی و حفظ حقوق شهروندان در کشورهای خود ارائه نماییم.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور خاطرنشان کرد: اجلاس امروز نه تنها فرصتی برای بررسی چالش‌ها و مشکلات موجود، بلکه زمان مناسبی برای ایجاد همبستگی و هم‌افزایی میان کشورهای اسلامی در راستای تحقق اهداف مشترک و بهبود وضعیت حکمرانی در جوامع اسلامی است.
وی عنوان کرد: امیدوارم این اجلاس سرآغازی برای همکاری‌های مثمر ثمر در آینده باشد.
خداییان در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح ساختار دستگاه قضایی در نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین تبیین وظایف و ماموریت‌های سازمان بازرسی کل کشور پرداخت.