آیت‌الله محمود رجبی در جلسه درس اخلاق هفتگی که شامگاه سه‌شنبه در مسجد معصومیه قم برگزار شد با اشاره به ضرورت معارف الهی برای سعادت ابدی انسان، تأکید کرد: عقل و تجربه بشری به تنهایی قادر به ترسیم نقشه راه کامل برای سعادت ابدی نیستند.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با بیان اینکه برخی معارف سرنوشت انسان را تعیین می‌کنند، افزود: این معارف باید به باوری عمیق در جان انسان تبدیل شوند تا تأثیرگذار باشند.

وی با اشاره به محدودیت‌های عقل بشری خاطرنشان کرد: حتی فلاسفه و عرفا با وجود استفاده از روش‌های عقلی و سلوکی، دچار اختلاف‌نظر می‌شوند، زیرا عقل تحت تأثیر شرایط روحی، جسمی و محیطی قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، در شرایط بحرانی مانند بیماری یا اضطراب، قدرت تفکر انسان کاهش می‌یابد و ممکن است خطا کند.

ضرورت وحی برای دستیابی به معارف حقیقی

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با استناد به آیات قرآن کریم، توضیح داد: در اصول دین، مانند وجود خدا و ضرورت بعثت پیامبران، عقل می‌تواند راهگشا باشد، اما در جزئیات دستورات زندگی، تنها وحی الهی است که می‌تواند مسیر صحیح را نشان دهد.

این استاد حوزه علمیه در ادامه افزود: هیچ مکتب بشری نتوانسته ادعا کند که پیروانش را به سعادت کامل رسانده، مگر مکتبی که بر اساس وحی الهی استوار باشد.

حرکت اجتناب‌ناپذیر به سوی خداوند

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به آیاتی مانند «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ»، تأکید کرد: همه انسان‌ها، خواه ناخواه، در مسیر بازگشت به سوی خداوند هستند و این حرکت اجتناب‌ناپذیر است. تفاوت انسان‌ها در چگونگی پیمودن این مسیر است، برخی با پیروی از وحی و برخی با تقلید کورکورانه از گذشتگان.

آیت‌الله رجبی یادآور شدند: یاد مرگ و معاد، نقش کلیدی در جهت‌دهی به زندگی انسان دارد و اگر این باور در جان انسان نهادینه شود، رفتار او را متحول می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به سرنوشت نهایی انسان در قیامت، تصریح کردند: پایان این مسیر یا سعادت ابدی است یا عذاب جاودان، و این انتخاب انسان است که با پیروی از معارف وحیانی، مسیر درست را برگزیند.

یاد معاد، کلید رهایی از اسارت دنیا است

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین(ع)، بر نقش محوری «یاد معاد» در زدودن تعلقات دنیوی و رسیدن به مقامات معنوی تأکید و با اشاره به آیه «رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ» تصریح کرد: مردان الهی کسانی هستند که تجارت و معامله‌های دنیوی، آنان را از یاد خدا غافل نمی‌کند. جایگاه این افراد در خانه‌هایی است که نور خداوند در آن حضور دارد.

ویژگی‌های اولیای الهی

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با تبیین ویژگی‌های این گروه افزودند: «اینان نماز را به پا می‌دارند، زکات می‌پردازند و از روز قیامت می‌ترسند. راز مصونیت آنان از فریب دنیا، همین ترس از روزی است که دل‌ها دگرگون می‌شود.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: خداوند در آیات دیگر، انبیا و اولیای خود را به خاطر یاد معاد، خالص شده می‌خواند. اگر این باور در جان انسان بنشیند، هر لحظه را به انتخاب بین سعادت و شقاوت تبدیل می‌کند.

یاد مرگ؛ نابودکننده دنیاطلبی

این استاد اخلاق با اشاره به تأثیر یاد مرگ در زهدورزی گفتند: «شهدا و بزرگان دین که حاضر به فداکاری همه‌چیز شدند، این باور را در عمق جان خود داشتند. مرحوم آیت‌الله احمدی نمونه‌ای بود که حتی تحمل فضای غیرالهی را نداشت و از مجالس دنیوی فرار می‌کرد.

ذکر یونسیه و سجده‌های عاشقانه

آیت‌الله رجبی در ادامه به توصیه‌های عرفانی اشاره و بیان کردند: «مرحوم قاضی و ملکی تبریزی بر ذکر یونسیه در سجده‌های طولانی تأکید داشتند. عاشقان خدا نه از طولانی‌شدن سجده خسته می‌شوند، بلکه از پایان آن اندوهگین می‌گردند. این ذکر هم عشق به خدا را افزایش می‌دهد و هم وابستگی به دنیا را می‌کاهد.

حرکت به سوی خدا؛ سرنوشت محتوم همه موجودات

عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان با اشاره به آیه «إِنَّ إِلَیٰ رَبِّکَ الرُّجْعَیٰ» تصریح کرد: «مامی حرکت‌های عالم به سوی خداست، حتی کسانی که به جهنم می‌روند، باز در پیشگاه الهی حاضر می‌شوند. تفاوت در این است که اولیای خدا او را می‌بینند، اما دیگران محجوب از رحمت اویند. همان‌گونه که کوران پس از طی مسافت طولانی، از دیدن محبوب محروم می‌مانند.