به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، «سفرنامه آبه‌کاره در ایران» ترجمه بخش مربوط به «سفر در ایران» سفرنامه آبه‌کاره، سیاح و نماینده دولت فرانسه که طی سال‌های ۷۴-۱۶۷۲ م/ ۵۳-۱۰۵۱ خ به شرق سفر کرده، سال گذشته با ترجمه احمد بازماندگان خمیری توسط انتشارات سنگلج قلم منتشر شد. خمیری استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور مرکز بین‌الملل قشم و مترجم این کتاب در شرح آن به خبرنگار گروه تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: کتاب «سفرنامه آبه‌کاره در ایران» حاصل یکی از مأموریت‌های «آبه دو مینوس بارتلمه کاره دو چامبون»، سیاح و مأمور سیاسی دولت فرانسه است که طی سال ۱۶۷۲ تا ۱۶۷۴ میلادی، چندین بار برای انجام مأموریت‌های سیاسی به ایران و هند سفر کرده است. سفرنامه آبه‌کاره یکی از مهم‌ترین سفرنامه‌هایی است که از دوره صفویه برجای مانده است. متأسفانه تاکنون توجه چندانی به آن نشده است. او در دوره‌ای از ایران و هند دیدن کرد که اوج رقابت‌های تجاری بین کشورهای اروپایی بود. این رقابت‌ها در خلیج‌فارس نیز انعکاس یافته بود. در این دوره در خلیج‌فارس، هلند می‌کوشید تا رقبای خود؛ فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها را به شیوه‌های گوناگون از میدان به در کند و او در این سفرنامه به برخی از این رفتارها اشاره می‌کند. شاید در گفته‌های او اغراق وجود داشته باشد اما اصل این اتفاق را زیر سوال نمی‌برد. به بیان دیگر وقایعی را که در خلیج‌فارس در حال وقوع بود، انعکاسی از رقابت‌های اروپایی و آسیایی این کشورها باید قلمداد کرد.
او افزود: نکته دیگر توجه آبه‌کاره به اعراب ساکن بین بوشهر و بندر کنگ است. تا پیش از او کمتر سیاحی به درگیری‌ها و منازعات آن‌ها با یکدیگر و دولت مرکزی این چنین مفصل پرداخته است. شاید گزارش جنگ‌های قرن بعد اعراب در خلیج‌فارس را ریشه‌یابی می‌کند و نشان می‌دهد که ساختار شیخوخیت حاکم بر این بخش چگونه مانع از بسط و نفوذ دولت مرکزی می‌شد و راه را برای سرکشی و تمرد باز می‌کرد.
بازماندگان خمیری بیان کرد: بیشتر سیاحان دوره صفوی مسیر تجاری و سنتی را می‌پیمودند. آن‌ها از طریق عثمانی وارد ایران می‌شدند و به ایروان یا تبریز می‌رفتند و از آن‌جا به اصفهان رهسپار می‌شدند. مسیر جنوب راه بازرگانی قدیمی و سنتی هرموز-اصفهان بود که از دوره شاه‌عباس اول بندر عباس جای هرموز را گرفت. این راه از شیراز و لار می‌گذشت تا به بندرعباس می‌رسید. گاهی هم در لار مسیر به سمت غرب تغییر می‌کرد و به بندر کنگ می‌رفت.
مترجم کتاب «سفرنامه آبه‌کاره در ایران» در ادامه گفت: از این جاده بیشتر تاجرانی که با پرتغالی‌های ساکن کنگ دادوستد داشتند، استفاده می‌کردند. این مسیر یکی از پرترددترین راه‌های کاروان‌رو، تجاری و مسافری در ایران بود که سیاحان زیادی از آن گذشتند و گزارش‌های مفصل و مشروحی از آن از خود برجای نهادند. آبه‌کاره برای رفت‌وبرگشت خود مسیری متفاوت و حاشیه‌ای را برگزید. همین انتخاب اهمیت دوچندانی به گزارش او می‌دهد. او از بصره با قایق به بوشهر و از آن‌جا با شتر به بندر کنگ رفت و در کنگ با کشتیِ پرتغالی‌ها به هند رهسپار شد. در برگشت نیز از هند به بندرعباس رفت و از آن‌جا با شتر ابتدا به بندر کنگ و سپس به بوشهر رفت و از بوشهر با قایق باری مسیرش را به بصره ادامه داد.
این پژوهش‌گر تاریخ افزود: تا جایی که می‌دانم سفرنامه آبه‌کاره از نخستین گزارش‌هایی است که به شرح و توصیف این راه پرداخته است. توصیف او تنها به راه‌ها منحصر نمی‌شود و هم‌چنین توضیحات ارزشمندی از شهرها و روستاها، تجارت، مراسم، روابط اجتماعی-فرهنگی و نیز مناسبات قدرت در این مناطق را ارائه می‌کند که در کمتر اثری از این دوره در دست داریم.
کتاب «سفرنامۀ آبه‌کاره در ایران» در سال ۱۹۴۷ توسط لیدی فوکت (Lady Fawectt) با عنوان The Travels of the Abee Carre in India and the Near East (۱۶۷۲-۱۶۷۴) به انگلیسی برگردانده شد و کتاب حاضر از آن اثر به فارسی ترجمه شده که در ۱۸۱ صفحه، با شمارگان ۳۳۰ نسخه و به‌بهای ۱۶۰ هزار تومان نشر یافته است.
۲۵۹
∎