شناسهٔ خبر: 72324269 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: آنا | لینک خبر

فصل سوم؛ اپیزود پنجم

کشف رازهای سر به مهر زمین

آیا روش‌های دیگری به جز عکسبرداری متکی به نور یا اشعه‌ایکس وجود دارد که با آن بتوان داخل سازه‌های بزرگ‌تر را دید؟ آیا میتوان از نمونه با روشی عکسبرداری کرد که خراب نشود یا نیازی به نزدیک شدن به آن نباشد؟ پرتوهای کیهانی در جواب به این سوال‌ها به ما کمک خواهند کرد.

صاحب‌خبر -

فصل سوم پادکست آنالوگ با یک کاراکتر جدید شروع به کار کرده است. راوی ما در این شروع جدید، به همراه یک دستیار هوش مصنوعی به بیان موضوعات و پدیدههای مختلف در حوزهی علم و فناوری، تاریخ، فرهنگ و... میپردازد. ما قصد داریم با دیالوگ بین یک هوش انسانی و یک هوش مصنوعی، به روایت جدیدی در پادکست سازی برسیم.

 

مهمانان به درد بخور زمین

همه‌ی ما حداقل یک بار، برای خودمان یا نزدیکانمان، به سراغ سی تی اسکن یا ام آر آی رفته‌ایم. این‌ها روش های تصویربرداری با پرتو است، که پزشکان می‌توانند بدون جراحی یا شکافتن بدن بیمار، تصویری از داخل بدن داشته باشند. همین روش در خیلی از صنایع هم استفاده شده است، که بتوانیم بدون آسیب رساندن به نمونه داخل آن را بررسی کنیم یا ببینیم. یکی از مواردی که ما مستقیم‌تر با آن برخورد کرده‌ایم، گیت‌های بازرسی فردگاه است. مامورین، با کمک دستگاه‌های اسکنر، می‌توانند محتویات داخل چمدان را ببینند بدون آن  که داخل آن را باز کنند. مهم ترین نکته‌ی این روش‌ها غیرمخرب بودن آن‌هاست. یعنی بدون آن که آسیبی به نمونه‌ی مورد بررسی وارد شود، می‌توانیم داخل‌اش را ببینیم و اطلاعات به دست بیاوریم. حال سوالی مطرح می‌شود؛ این که آیا می‌شود از یک همچین روش هایی برای دیدن داخل ساختمان‌ها یا حتی داخل کره زمین استفاده کرد؟

در این اپیزود از پادکست آنالوگ، سراغ معرفی یک ذره‌ی ساخته شده از پرتوهای کیهانی رفته‌ایم، که به آن میون می‌گویند. میون یک ذره بنیادی مانند الکترون، ولی 200 برابر سنگین تر از آن است. پرتوهای کیهانی ذراتی با انرژی بالا هستند که با سرعت نزدیک به نور از فضا به سطح زمین هجوم می‌آورند. این پرتوها توسط خورشید، انفجارهای ابرنواختری و حتی بیگ بنگ تولید شده‌اند. این پرتوها دائم به هر جهتی سفر می‌کنند و بعضی از آن‌ها به زمین می‌رسند. تعدادی هم از این ذرات عبوری، به جو زمین، و مولکول‌های اکسیژن و هیدروژن برخورد کرده و آبشاری از ذرات دیگر به وجود می‌آید. یکی از این ذرات میون نام دارد. میون‌ها توانایی نفوذ در مواد متراکم را دارند؛ موادی که حتی اشعه ایکس و گاما هم نمی‌توانند از آن‌ها عبور کنند. همینطور به ماده‌ای که از آن عبور می‌کنند هم آسیبی نمی‌رسانند. میون‌ها می‌توانند به راحتی و بدون آسیب یا تغییر در ساختار مولکولی، از بدن ما یا ده‌ها متر بتن رد شوند. با استفاده از این ذرات می‌شود به سازه‌هایی که قابل دسترسی نیستن، درک و شناخت پیدا کرد. سازه‌ها یا ساختارهایی مانند اتاقک‌های داخل اهرام مصر، غارهای بسته در سایت‌های باستانی و یا مجاری داخل آتشفشان‌ها.  

سال 1936 اندرسون و مایر ذرات میون را کشف کردند و 19 سال بعد گروهی از مهندسین برای بررسی مواد معدنی در استرالیا، از این ذره استفاده کردند. سال 1966 هم یک فیزیکدان آمریکایی، به نام دکتر آلوارِز، برای بررسی اهرام مصر و اتاقک های مهر و موم شده، از توموگرافی میون استفاده کرد. توموگرافی میون اختلاف تراکم بین قسمت مختلف یک سازه را تشخیص میدهد، برای همین از این روش در علوم دیگر، به جز زمین شناسی و باستان شناسی، مانند مهندسی عمران، طراحی صنعتی و مکانیک... هم کاربرد دارد.

 

<div id="video-display-embed-code_811983" ><script type="text/JavaScript" src="https://ana.ir/fa/news/play/embed/967074/811983?width=400&height=300"></script></div>

 

 

عوامل تولید:

نویسنده و کارگردان: محمد وحیدی

راوی: نعیمه کرابی

تدوین: نعیمه کرابی

گرافیک: علیرضا مهاجری

تهیه کننده: یاسر نظیفی گیلوان

 

صداها و قطعات موسیقی به کار رفته: 

موسیقی:  Across the spider-vers (intro)- Daniel Pemberton

 

قسمت‌های قبلی آنالوگ را هم بشنوید:

خون‌آشام و بتمن‌های ایرانی

گوتنبرگ گیاهی

من گریه می‌کنم پس هستم

آیا هوش مصنوعی خواب گوسفند برقی می بیند؟

انتهای پیام/