شناسهٔ خبر: 72254673 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: صدا و سیما | لینک خبر

رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه گفتگوی ویژه:

ایران جزو ۱۰ کشور برتر دنیا از نظر ظرفیت هسته‌ای

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ایران از نظر ظرفیت هسته‌ای، جزو ۱۰ کشور برتر دنیاست، گفت: کشورمان در تولید برخی از رادیودارو‌های کاربردی در درمان سرطان، پیشتاز است.

صاحب‌خبر -

ایران جزو ۱۰ کشور برتر دنیا از نظر ظرفیت هسته‌ای
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقای محمد اسلامی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری با موضوع «روز ملی فناوری هسته‌ای»، اقدامات و برنامه های آینده سازمان انرژی اتمی را تشریح کرد و به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:

مجری: می‌خواهیم راجع به موضوعات مهم صحبت کنیم همانطور که اشاره کردم آقای اسلامی پیش ما هستند باز هم عرض ادب و احترام خیلی خوش آمدید.

اسلامی: یاد و خاطره شهدای هسته‌ای را گرامی می‌داریم شهدای والا مقام انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ما هرچه داریم به معنای حقیقی کلمه از شهدا است که این راه را با خون خودشان آبیاری کردند و مسیر را هموار کردند برای اینکه خودباوری در این کشور تحکیم شود و عزت آفرینی و اقتدارآفرینی برای مردم و برای کشور به یک جریان پایدار تبدیل شود. امروز در حقیقت به عنوان نوزدهمین سالی است که روز فناوری هسته‌ای جشن گرفته می‌شود، ما ۱۹ سال پیش در نقطه آغازین بودیم و تازه وارد عرصه صنعت هسته‌ای شده بودیم در بخش غنی‌سازی، سال گذشته پنجاهمین سال سازمان را ما پشت سر گذاشتیم صنعت هسته‌ای دامنه و ابعاد گسترده و متنوعی دارد بخش بسیار حساس آنکه مادر است و تعیین کننده است و در حقیقت متغیر اصلی است بخش غنی‌سازی صنعت هسته‌ای است که این به لحاظ قدرت ساز بودنش و اقتدار آفرین بودنش در انحصار نظام سلطه قرار داشته و دارد و تمام تلاش آنها همیشه این بوده که به این عرصه کسی وارد نشود و مدیریت می‌کنند که این در انحصار خودشان الی الابد باقی بماند جمهوری اسلامی ایران با تلاش عاشقانه مومنانه متعهدانه و پیوسته‌ای که صورت گرفته این عرصه را امروز به طور کامل پشت سر گذاشته، من امروز اعلام کردم که ما رسماً داریم اعلام می‌کنیم که وارد مرحله سوم و فاز سوم توسعه شدیم، چون از این مراحل عبور کرده‌ایم و صنعتی شدیم و عبور کرده‌ایم نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که این بخش پایه و بخش اصلی که مایه اصلی صنعت هسته‌ای است وقتی که شما وارد فرایند غنی سازی می‌شوید باید بتوانید آن را به سوخت تبدیل کنید تبدیل کردن آن به سوخت یک مسیر الزامی است که پیش روی ما است و در کنار آن رآکتور‌های تحقیقاتی و رآکتور‌های قدرت است که باید ما بتوانیم آن را طراحی کنیم و ساختش را خودمان انجام بدهیم و این را به بلوغ برسانیم و بلوغ کشور در این فاز تکاملی امروز در حقیقت آغاز شده و ما با توجه به اینکه یک دهه روی این مرحله کار کردیم امروز به صورت تثبیت شده داریم اعلام رسمی می‌کنیم که این را در مسیرش قرار گرفته‌ایم دستاورد‌هایی که در این سه ساله اعلام کردیم هر سال تقریبا به علاوه منهای ۱۵۰ دستاورد ما در این سه سال به صورت پیوسته داشتیم دلیل این جهت گیری و این میزان خروجی که این دارد سند جامع راهبردی است که ما در ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ با حضور شهید رئیسی رونمایی شد این سند و ریل گذاری انجام شد که ما در یک نظام برنامه محور بتوانیم همه ابعاد را گسترش بدهیم در سال جاری هم که ما ۱۵۰ دستاورد داشتیم بر اساس آن رای کمیته داوری که ارزیابی می‌کند طرح‌ها را پیش از ۶۸ طرح واجد رتبه بودند ولی از بین آنها ما امروز ۶ تا را انتخاب کردیم که رونمایی شود و اطلاع رسانی شود بقیه هم حالا در دو سه سال ما رونمایی کرده بودیم و یا از این به بعد هم آنها را معرفی خواهیم کرد.

سوال: آقای اسلامی چند نکته بسیار مهم را در همین پاسخ ابتدایی مطرح کردید که هر کدام سرفصل پرسش آینده من خواهد بود از شما ؛نخست جایگاه جمهوری اسلامی ایران با توجه به اشاره و تاکیدی که دارید که در یک مسیر پرفراز و نشیب الان جایگاه جمهوری اسلامی ایران در موضوع و در حوزه فناوری‌های هسته‌ای کجاست؟

اسلامی: ببینید ما به یک روایت مشابه نداریم، چون همه کشور‌هایی که دارند الان کار می‌کنند به صورت شبکه‌ای با هم کار می‌کنند هر یک بخش از کار را در صنعت هسته‌ای درک یک کشور دارند انجام می‌دهند بعد اینها را با همدیگر تبادل می‌کنند یا با همدیگر معامله می‌کنند، آن چیزی که در جمهوری اسلامی ایران وجه تمایز است این است که تحریم هستیم هیچکس با ما همکاری نمی‌کند، از هیچ جایی ما نمی‌توانیم کمک بگیریم، همه چیز درون زا است و ظرفیت یکپارچه که الان ما در اختیار داریم تماماً در داخل کشور دارد کار می‌شود وقتی که وارد موضوعات می‌شویم در بخش رادیو دارو‌ها که یکی از بخش‌های مهمی است که تاثیرگذاری در زندگی مردم دارد الان جز کشور‌های پیشتاز هستیم، همین سه تا رادیو دارویی که امروز رونمایی شد این سه تا جز اولین‌ها هستیم که از این نوع رادیو دارو توانسته‌ایم این را خلق کنیم، توانستیم این را فناوری کنیم فاز بالینی‌شان را طی کنیم و وارد فاز اجرایی بشویم در مقام اول قرار داریم ما در حقیقت در جمع صنعت هسته‌ای دنیا جز ۵ تای اول از لحاظ تنوع واقع می‌شویم و از لحاظ ظرفیت جز ده تای اول هستیم که صنعت هسته‌ای را داریم در حقیقت مدیریت می‌کنیم و پیش می‌رویم.

سوال: الان اشاره کردید به ظرفیت درونزای صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر همین نکته مهمی که فرمایش شما بود بروم سراغ تحریم‌های یک جانبه و غیرقانونی غرب علیه موضوع هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران توسعه صنعت هسته‌ای چه تاثیری این تحریم‌ها داشته و الان سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران چه راهبرد‌هایی دارد برای استمرار و برای تاکید بر ادامه پیشرفت فناوری‌های علمی به رغم محدودیت‌های بین‌المللی که دارد؟

اسلامی: ببینید محدودیت‌های بین‌المللی که همانطور که اشاره کردید تحریم‌هایی است که کاملاً غیرقانونی است هیچ وجاهتی ندارد به لحاظ حقوقی و اعتبار نکته مهم این است که این تحریم‌ها بوده و علاوه بر این تحریم سازمان انرژی اتمی ایران تحت تعقیب هم بوده با خرابکاری صنعتی، با ترور با عملیات تروریستی، با همه عناصری که می‌توانستند به کار بگیرند و جلوگیری کنند از پیشرفت کشور ما آنها استفاده کردند و خوب ما امروز در بهترین نقطه قرار داریم علی رغم همه این تلاش‌هایی که کردند جایگاهی که جمهوری اسلامی ایران دارد، امروز ظرفیتی که امروز در اختیار دارد گسترده در عرصه ملی است، یعنی شما ببینید ما این سیاست در‌های بازنوآوری باز را که مطرح کردیم شبکه بزرگی که امروز صنعت هسته‌ای را دارد پشتیبانی می‌کند و در خانواده صنعت هسته‌ای تعریف شده و نقش آفرین است این وجه مهم است این موضوع مهم است نکته دیگری که من بتوانم پاسخ سوال شما را هم داده باشم، ما از تحریم نه آسیب دیدیم و نه آسیب خواهیم دید، چون اصلاً نیازی نداریم که بخواهیم از خارج از کشور چیزی را تهیه کنیم، این مسیر مسیری است که با تحقیقات درون‌زا، تحقیقات نتیجه‌گرا، فرایند این تبدیل ایده به محصول به یک جریان تبدیل شده، یک ظرفیت برجسته است، ما می‌توانیم آنچه را که به عنوان یک نیاز مطرح می‌شود آن مسئله را روی آن کار پژوهشی انجام بدهیم با ظرفیت دانشی که داریم آن را تبدیل به فناوری و به محصول تبدیل کنیم این دوره یعنی دوره‌ای بود که در گذشته شاید بعضی از اینها ۱۰ سال طول می‌کشید الان فرایند تبدیل به محصول و رساندن محصول در سازمان انرژی اتمی ایران به کمتر از سه سال رسیده و اگر هم می‌گوییم کمتر از سه سال مثلاً در بخش پزشکی و سلامت فاز بالینی آن یک زمانی را بایستی الزاماً طی کند آن دیگر چیزی نیست که ما بتوانیم زمانش را کوتاه کنیم اجبار آن ماهیت آن موضوع است که باید فرایندش را طی کند ولی سایر بخش‌ها که چنین الزاماتی ندارد ما آنچه را که اراده کنیم به یاری خدا بهش می‌رسیم، مثلاً ما در دو سال گذشته اراده کردیم طبق برنامه که بتوانیم از گاز طبیعی گاز هلیوم تولید کنیم اراده کردیم تحقیقاتش را شروع کردیم پایلوتش را افتتاح کردیم و الان وارد فاز صنعتی شدیم که اندازه نیاز کشور تولید کنیم، هلیوم که یکی از مواد بسیار گران قیمت و راهبردی است و مصارف گوناگون دارد و خود ما هم بهش نیازمند هستیم یعنی از اینکه تصمیم گرفتیم که این را انجام بدهیم دارد در کمتر از دو سال انجامش دادیم، بنابراین این ظرفیت است که کارساز است و این اراده‌ای که با توکل بر خدا موثر واقع می‌شود و پشتیبانی که صورت می‌گیرد که می‌تواند نتیجه‌گرا حرکت کند.

سوال: تلاش شما و همکارانتان در یکی از موضوعات و یکی از زیر مجموعه‌های فعالیت سازمان انرژی اتمی توسعه نیروگاه‌های برق هسته‌ای بخش رآکتور‌های تحقیقاتی برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی شما و همکارانتان در این مجموعه برای توسعه آنها برای قوت بیشتر آنها چیست یک برنامه ریزی و یک هدف گذاری فکر می‌کنم ۲۰ هزار مگاواتی برق هسته‌ای در کشور انجام شد اگر بخواهیم این مسیر را نگاه کنیم ما الان کجای این مسیر هستیم؟

اسلامی: من یک کمی بروم عقب‌تر بعد سوال شما را جوابش را می‌دهم، خیلی در اذهان هم این را مطرح می‌کنند دامن می‌زنند وقتی که خاموشی می‌شود ناترازی انرژی مطرح می‌شود کاهش تولید اتفاق می‌افتد و برق کمبود دارد می‌پرسند که ما این همه هزینه دادیم برای هسته‌ای پس این برق اتمی کو پس چرا نیست، یا پس شما رفته‌اید یک نیروگاه ساخته‌اید بی‌خودی این همه برای کشور دردسر درست کرده‌اید درش را ببندید بگذارید شر از مملکت کنده شود و برود حرف‌هایی است که آدم می‌شنود و می‌بیند و می‌نویسند و می‌زنند، مزاحمت‌ها سر راه کشور بسیار زیاد بوده و هرگونه حرکتی را که جمهوری اسلامی ایران انجام داد که با کشور‌های خارجی قرارداد ببندد برای احداث نیروگاه‌های اتمی این با مزاحمت آمریکایی‌ها مواجه شد و منصرف کردند آن شرکت‌ها را نیروگاه اتمی بوشهر را که قبل از انقلاب آلمانی‌ها شروع کرده بودند بعد از پیروزی انقلاب آنها رها کردند و رفتند و حساب مابین ایران و آلمان هم سر نیروگاه اتمی بوشهر هنوز تسویه نشده است بالاخره پس از سال‌ها رکود و توقف و رفت و برگشت با روسیه قرارداد منعقد شد که بیایند و آن را تکمیل کنند که آن اتفاق افتاد و در سال ۹۱ نیروگاه اتمی بوشهر عملیات نصبش به اتمام رسید و از سال ۹۲ وارد مدار تولید برق شد و تاکنون هم حدود ۷۲ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده و به شبکه برق کشور تزریق کرده، سالانه ۷ میلیارد کیلووات ساعت ظرفیت برق یک نیروگاه اتمی شماره ۱ بوشهر تولید می‌کند هدف گذاری دوم رسیدن به ۲۰ هزار مگاوات است، سال‌ها مقام معظم رهبری تاکید فرموده بودند ما این را برای خودمان به یک تکلیف تبدیل کردیم افق برنامه برای ۲۰ هزار مگاوات ۱۴۲۰ است هر یک از این نیروگاه‌های اتمی که حدود۱۰۰۰ هزار مگاوات ظرفیت دارد یک زمان‌بندی ۷ تا ۹ ساله برای اجرای آن لازم است که حداقل دو سالش مطالعات محیطی و زمین شناسی و ژئوتکنیک و ژئوفیزیک و مسائلی است که باید مقدمتاً از مسائل مربوط به زلزله اینها  انجام شود که بعد از اینکه این اطلاعات استخراج شد بشود طراحی رآکتور صورت بگیرد نقشه‌ها آماده شود که بتواند برود وارد فاز اجرایی شود ما الان برای ۲۰ هزار مگاوات در ۵ استان خوزستان استان بوشهر استان هرمزگان استان سیستان و بلوچستان و استان گلستان در این ۵ نقطه ۲۰ هزار مگاوات طرح‌ریزی شده شرکت‌های احداث و بهره‌برداری این نیروگاه‌ها تاسیس شده‌اند فعالیت خودشان را آغاز کرده‌اند کم و بیش همشون سیستم‌های خودشان را انتخاب کرده‌اند مطالعات محیطی و تجهیز کارگاه و آماده سازی را در یکی دو تا از این کارگاه‌ها الان در حال انجام است یکی از پروژه‌های ما که در خوزستان است عملیات اجرایی برای خود نیروگاه هم آغاز شده و فعالیت‌هایش الان در جریان است واحد‌های دوم و سوم بوشهر امروز در بهترین نقطه فعالیت قرار دارد ما تا پایان برنامه هفتم ان شاءالله شاالله به یاری حق تعالی واحد‌های دوم و سوم را یک کمی این طرف‌تر و یک کمی آن طرف‌تر با یک فاصله واحد ۲ و ۳ را به بهره‌برداری خواهیم رساند و به تدریج از بعد از برنامه هفتم دیگر نیروگاه‌ها که به موازات هم دارد شروع می‌شود هر یکی دو سال فاصله یکی از این نیروگاه‌ها در مدار می‌آید و انشاالله تا ۱۴۲۰ ما در حقیقت این ظرفیت را تکمیل خواهیم کرد سوال پس زمانی تحقیقاتی و فنی مطابق برنامه‌ریزی‌ها پیش می‌رود اسلامی مطابق برنامه‌ریزی است ما الان رآکتور‌های تحقیقاتی مان هم شروع کرده‌ایم در حال احداث هستیم نکته مهمی که در نیروگاه‌های اتمی است این خیلی مهم است ما الان بحث تغییرات اقلیم این خیلی مربوط به گاز‌های تولید کربن است به هر صورت محیط زیست آسیب شدید دیده ما در بخشی از دنیا قرار داریم که بیشتر از بقیه ما الان آسیب دیده‌ایم و داریم رنج می‌بریم از تغییرات اقلیمی ما هم وظیفه داریم که این را کاهش بدهیم مصرف سوخت‌های فسیلی را، یک معاهده بین المللی هم الان برای این به صورت جمعی وجود دارد، آنها را در کشور‌های خودشان اراده کردند که نیروگاه‌های اتمی‌شان را ۳ برابر کنند کشوری مثل فرانسه ۷۵ درصد برقش را از نیروگاه‌های اتمی‌اش دارد تامین می‌کند یا خود آمریکا، چین و کشور‌های دیگر الان با سرعت در حال گسترش نیروگاه‌های اتمی‌شان هستند نیروگاه‌های اتمی پاک‌ترین و پایدارترین هستند در نوع خودشان هر یک نیروگاه اتمی ۱۰۰۰ مگاواتی ما هر سال یک میلیارد یورو صرفه‌جویی سوخت فسیلی دارد، یعنی شما به جای اینکه سوخت را بیاورید شعله کنید و حرارت کنید می‌برید در یک زنجیره ارزش از مشتقات اش حالا چه گاز طبیعی باشد چه نفت خامش از مشتقاتش استفاده می‌کنند که بتواند گرانتر بفروشند یا برای سایر کاربرد‌ها استفاده کنند، این سرمایه‌گذاری خودش را به زودی برمی‌گرداند و ما با پکیج مالی که برای این تعریف کردیم در قالب قرارداد‌های مشارکت با مشارکت مردم و بخش خصوصی این طرح‌های نیروگاهی را هم توسعه خواهیم داد، نکته سومش این است که ما از ظرفیت صنعتی کشور برای ساخت نیروگاه تمام ایرانی داریم الان استفاده می‌کنیم و این را هم شروع کرده‌ایم که سازنده نیروگاه اتمی بشویم که وابستگی نداشته باشیم، به خاطر همین برای بحث سوخت لازم بوده که ما بخش معدنمان را فعال کردیم و در بحث‌های معدنی که هم بخش معدن فعالیتش گسترش پیدا کند و هم چرخه سوخت هسته‌ای ما تقویت شود و بتواند پشتوانه داشته باشد، این هم باز یکی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری است که با بخش خصوصی انجام داده‌ایم و داریم آن را گسترش می‌دهیم.

سوال: آقای اسلامی ما در بحث دستاورد‌های صنعت هسته‌ای کجای کار هستیم چه می‌کنید برای اینکه مردم بتوانند بهتر بهره‌مند شوند بیشتر بهره‌مند شوند؟

اسلامی: سه بخش است که خیلی برای مردم ملموس است، یکی بخش رادیو دارو‌ها است همین که باز امروز ما سه تا از محصولاتمان رادیو دارو بود، الان هر کسی به بیمارستان مراجعه می‌کند هر نوع تصویربرداری می‌خواهد داشته باشد چه دندان پزشکی باشد و چه رادیولوژی چه اسکن باشد هر کدام از اینها را حتماً به انرژی اتمی وابسته است، محلول و دارویی که مصرف باید بکند که بتواند یک عکسبرداری شفاف داشته باشد را انرژی اتمی تولید می‌کند، یه بخش دوم هم دارد این بخش تشخیصی بود در بخش درمانی رادیو دارو‌هایی که تاثیر درمانی دارد به خصوص برای سرطان بسیار هم موثر است و کارساز است ما در سال گذشته راهبردی را که وضع کردیم گفتیم که ما در بحث تشخیصی افزایش دقت و در بخش درمانی اثربخشی را در تحقیقات هدف قرار دادیم و همین را به حمدالله به نتیجه رساندیم و این را داریم پیوسته ادامه می‌دهیم پس این بخش رادیو دارو‌ها است نکته دوم الان یک میلیون نفر در سال دارند از آن استفاده می‌کنند عدد بزرگی است. بخش دوم بخش پرتودهی است که ما ظرفیت اولیه اش را ایجاد کردیم اینجا قول دادیم در همین جلسات سالیانه یا جلسات فصلی که من اینجا حضور داشتم که وعده کردیم که کاربرد پرتو‌ها را برای مردم تسهیل بکنیم. الان تا امروز برای پانصد هزار تن ظرفیت ایجاد کردیم در سطح کشور از خراسان گرفته تا خوزستان، از آذربایجان شرقی گرفته تا استان کرمان ما روی این نوار در حقیقت ظرفیت‌هایی را ایجاد کردیم که بتواند در حقیقت فعالان بخش خصوصی محصولات کشاورزی و غذایی را بتوانند پرتو دهی بکنند این جلوگیری می‌کند از ضایعات، جلوگیری می‌کند از این که باقی مانده آفات به جان مردم منتقل بشود ۱۳۰ میلیون تن محصول وقتی که شما می‌گویید، خود آمار رسمی میگوید ۳۰ درصد محصولت کشاورزی ما ضایعات است این ۴۰ میلیون تن شما احیا می‌کنید در اقتصاد ملی و اقتصاد خانوار و توی فعالیت‌ها و کسب و کار‌ها سهم بسیار بزرگی می‌شود به لحاظ عددی و از همه مهمتر برای سلامت و امنیت غذایی جامعه و در نهایت بحث صادرات محصولات است که دیگر با مانع مواجه نمیشود، خوب این بخش پرتو دهی ما الان ۵۰۰ هزار تنش را ایجاد کردیم حمایت میکنیم پشتیبانی میکنیم به بخش خصوصی هم اعلام کردیم و انجمن‌ها و تشکل‌ها و رفت آمد‌هایی که برگزار کردیم این مسیر را باز کردیم حالا امسالی که سال سرمایه گذاری برای تولید هست این بخش میتواند یکی از بخش‌هایی جذاب باشد که سرمایه‌های مردم بیاید درش به خدمت گرفته بشود و این خدمت را بتواند برای مردم ایجاد بکند هم درآمد دارد و هم در حقیقت یک کار با ارزش است، نکته بعدی بحث فناوری پلاسمای سرد است که ما در حقیقت آن را به ثمر رساندیم که توضیح دادم توی بخش قبلی این هم باز یکی از آن فرصت‌هایی است که الان مهمترینش در بخش سلامت جامعه که الان دارد در مبارزه با سرطان و زخم‌های بدخیم دارد استفاده میشود، در بخش کشاورزی هم دارد برای آفات بخش پسته، که پسته ما با مشکل مواجه شده این را حل کند این را ما دادیم کارخانه اش را هم ایجاد کردیم با آقای دکتر نوری هم رفتیم در آبان ماه رفتیم افتتاح کردیم و این الان در خدمت فعالان حوزه کسب و کار پسته هست که میتواند در حقیقت این گسترش پیدا بکند و این فرصت سرمایه گذاری برای مردم هست.

نکته مهمتر باز توی این راستا فعالیت‌هایی است که ما در بخش ایجاد قابلیت برای جذب سرمایه توی نیروگاه اتمی ایجاد کردیم و بخش آخر بحث کوانتوم است و بحث لیزر است که خوب شما ببینید کوانتوم حرف آینده است بحث مربوط به گداخت است که انرژی آینده است این سه تا سر فصل لیزر، کوانتوم و گداخت بحث آینده ماست که ما پر شتاب در این مسیر داریم حرکت میکنیم همه دنیا در این مسیر پر سرعت دارند یا با هم همکاری می‌کنند یا با هم رقابت می‌کنند و پنهان طرح‌هایشان را پیش می‌برند.

ما هم باید سریع عمل کنیم و از دنیای آینده ملت ایران غافل نشویم، از آینده‌ای که باید برای ملت ایران از الان تسخیر کنیم.

سوال: آقای اسلامی من راجع به دانش بنیان‌ها راجع به اقتصاد هسته‌ای راجع به برنامه‌های مختلف سازمان انرژی اتمی از محضر شما سؤال خواهم پرسید، اما حالا برویم سراغ یک مطالب دیگر بعد برگردیم سراغ این موضوعات که بسیار هم موضوعات مهمی در کشور ما هست اخیراً مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست سفر به جمهوری اسلامی ایران دادند قرار است چه موضوعاتی بحث و بررسی شود و نکته مهم این است که در حال حاضر سطح رابطه جمهوری اسلامی ایران، آژانس بین المللی انرژی اتمی در چه سطحی هست؟

اسلامی: ما یک بحث آژانس داریم یک بحث مدیرکل داریم با آژانس ما روابط مان بر اساس پادمان ان پی تی تعریف شده است، ما یک سیستم نظارتی را بایستی تسهیل بکنیم توافق بکنیم و طی یک زمانبندی که به صورت برنامه ریزی شده و سرزده انجام می‌شود که این برقرار است. آژانس حدود ۱۲۰ بازرس مورد تایید ما هست، چون آژانس وقتی که می‌خواهد بازرسی را اعزام کند باید لیست بدهد طبق قانون و مقررات طبق ماده نوع اساس آژانس هر کشوری وقتی که آن پیشنهاد بازرس را معرفی میکند باید ارزیابی بکند صلاحیتش را اظهار نظر بکند و بگوید که میپذیرد یا نمیپذیرد ما طبق همین اختیار قانونی خودمان در طی همه این سال‌ها با آژانس این رابطه تنظیم شده را داشتیم که او بازرس معرفی میکند کشور ارزیابی کرده، اظهار نظر کرده و آن بازرس تأیید شده را به او حکم داده و او آمده و ماموریتش را انجام داده الان با این در حقیقت فرایندی که طی شده ۱۲۰ بازرس تأیید شده وجود دارد که اینها مرتب در ایران دارند بازرسی میکنند.

بازرسی‌هایی که از ایران دارد انجام میشود در هیچ کجای دنیا انجام نمیشود تعدادی بازرسی که دارد صورت میگیرد از روز‌های سال دارد بیشتر میشود یعنی تقویم دیگر اجازه بازرسی بیشتر نمی‌دهد شبانه روز دیگر بیشتر اجازه نمیدهد که اینها بخواهند بازدید بکنند و این یک روال طبیعی است که بین ما و آژانس برقرار است و به صورت روتین هم دارد کارش صورت میگیرد، نکته دوم که بحث‌های جنجالی و سیاسی است؛ ببینید قطنامه ۲۲۳۱ همان متن برجام شده قطنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل است آژانس اجرای تعهدات برجام را وظیفه دارد که بازرسی بکند نظارت بکند و هر سه ماه یه بار به شورای حکام و هر شش ماه یک بار به شورای امنیت گزارش بدهد یک قیل و قالی بر پا میشود یک هیاهویی که پشتش بوق‌های صهیونیستی و استکباری هست و پرچمدارانی دارد در اروپا و در خلاصه پیرامون آنها که اینها وقتی که موسم شورای حکام میرسد این قیل و قال می‌رود بالا فشار می‌آورند که آژانس یک گزارش تند بدهد و در موقع گزارش شورای امنیت شش ماهه هم همینطور، پس ما هر سه ماه یک بار این منحنی صعود و نزول این را ما مشاهده می‌کنیم.

این هیاهو را به پا می‌کنند که محیط را و جبر را به گونه‌ای تغییر بدهند که تاثیر بگذارد روی گزارش آژانس خوب طبیعی است که در برجام آنها روی تعهداتشان عمل نکردند ما هم بازگشت از تعهدات داشتیم طبیعی است که وقتی او گزارش میدهد آژانس گزارش میدهد ما بازگشت از تعهدات داریم عدم انطباق می‌نویسد این که یک امر بدیهی و روشنی است ولی خوب آنها با عملیات روانی و با جوسازی و با فعالیت‌های رسانه‌ای و با رسانه‌هایی که در خدمتشان هستند برای پیشبرد اهداف دروغینشان این را توی دنیا سعی میکنند خیلی پررنگ بازتاب بدهند و فشار روانی به ملت ایران و به جمهوری اسلامی ایران وارد کنند. ما هم این را به صورت آرام  هر سه ماه یک بار با تدابیر سنجیده عبور می‌کنیم تا بتوانیم برویم به سه ماه بعد، نکته آخر بحث این است که این سند ۲۲۳۱ طبق قانون و طبق همین مفاد خودش سال دهم آن سال خاتمه است یعنی ما این ده سالی را که پشت سر گذاشتیم دیگر به طور طبیعی این قطع نامه ملغی اثر میشود و قطع نامه‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران را هم ملغی اثر می‌کند خاتمه پیدا می‌کند اینها می‌خواهند که جمهوری اسلامی ایران از این ثمره اصلی و بنیادی که در برجام بوده، استفاده نکند. این جو سیاسی و فشاری که به شخص مدیرکل می‌آورند و و مصاحبه‌هایش را همه پخش نمی‌کنند، همان چند جمله‌ای که می‌خواهند طلایی از آن و گزینشی انتخاب کنند و بگویند این جوسازی را علیه کشور به راه می‌اندازد؛ و به گونه‌ای نشان می‌دهند که ایران با آژانس مشکل دارد، در حالی که ما با آژانس هیچ مشکلی نداریم و روابطمان به صورت روتین برقرار است. نکته‌ای که مهم است، این جوسازی سیاسی هستند ما همیشه هم از مدیرکل خواسته‌ایم و الان هم می‌گوییم مکرر هم به ایشان گفتیم که ایشان در مصاحبه‌هایشان وارد این مباحث سیاسی نشوند، چون مباحث سیاسی ربطی به مدیر کل آژانس ندارد درخواست ایشان هم برای سفر تصویب شده که بیاید، ولیکن باید محور‌ها و برنامه‌های سفر با ایشان توافق بشود هنوز محور‌های برنامه سفر با ایشان مورد توافق قرار نگرفته، ولی تاریخ سفر تقریباً مشخص است که برای آخر فروردین ماه از قبل پیش بینی شده است. به محض اینکه سفیر ما در آژانس با ایشان گفت‌و‌گو بکند و تدابیر کشور را به ایشان بگوید و توافق بکنند روی چارچوب محتوی سفر آن موقع دیگر سفر انجام میشود.

سوال: آقای اسلامی مذاکرات غیر مستقیم جمهوری اسلامی ایران و امریکا که قرار هست از شنبه آغاز بشود هدف رفع تحریم‌ها عنوان شده من میخواهم بپردازم به این نکته مهم که در موضوعات حقوقی و بحث‌های فنی به ادعا‌های تکراری علیه صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران چه راهبرد‌هایی اتخاذ شده در این دوره مذاکرات؟

اسلامی: ببینید‌ تصویری که همیشه باید به صورت زنده و فعال در اذهان ما ایرانیان وجود داشته باشد این است که ببینیم خواستگاه موضوعات چیست و عوامل و عللی که آن را دامن میزند را بشناسیم و برای آن همیشه آمادگی داشته باشیم که از آن روایتگری‌ها تأثیر نگیریم، این نکته خیلی مهم است مسئله اصلی این است که فناوری هسته‌ای قدرت ساز است، اقتدار آفرین است و انحصاری. جمهوری اسلامی ایران جزو کشور‌هایی است که آنها هرگز حاضر نیستند و نبودند و نخواهند بود و اجازه نخواهند داد که صاحب این فناوری بشود پس این جزو باید‌های قاطع آن کشور‌ها است الان کار از کار گذشته با همه کار‌هایی که انجام دادند با همه مخالفتاشان و دشمنی هایشان این اتفاق افتاده و ایران صاحب این فناوری شده خوب باید چه کار کنند؟ باید به قول خودشان بیایند بمباران کنند و از بینش ببرند غافل از این که این فناوری در ضمیر و در جان این مردم نهفته است و دانشمندان ما این را با تحقیقات خودشان رسیدند چیزی نبوده که از کسی عاریه‌ای بگیرند که اینها بیایند بمباران کنند و از بین ببرند با این عملیات روانی و هیاهویی که ایجاد می‌کنند فضاسازی دارند میکنند که برای مذاکرات بتوانند بیشتر امتیاز بگیرند عملیات رعبی که انجام میدهند نمایشی که دارند میدهند در حقیقت دندان تیزی که نشان میدهند جملات تیزی که میگویند به خاطر این است که نتوانند امتیاز بگیرند جمهوری اسلامی ایران برنامه اش مشخص است، کاملا واضح است، صلح آمیز است، برای رفاه ملتش میخواهد، ازش عقب نشینی نمی‌کند از کسی عاریه نگرفته که بخواهد با مزاحمت آنها فلج بشود یا متوقف بشود این مسیر مسیری است که پر قدرت ادامه پیدا خواهد کرد مذاکرات هم قبلا بوده چیز جدیدی نیست مذاکرات همیشه وجود داشته الان هم وجود دارد مذاکراتی که وزارت محترم امروز خارجه مسئولش است جناب آقای دکتر عراقچی انجام میدهند در چارچوب تدابیری که در کشور تعریف میشود ایشان وظیفه اش را دارد انجام میدهد و برای ایشان ما آرزوی موفقیت می‌کنیم.

سوال: آقای اسلامی پرونده سازی‌های سیاسی علیه صلح آمیز بودن هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اقداماتی پیش بینی شده، برنامه ریزی‌های انجام شده برای پایان دادن همیشگی به این پرونده ها؟

اسلامی: ببینید همین بند‌هایی که در برجام آمده همین پیشبینی‌هایی است که در توافق برجام صورت گرفته برای خاتمه دادن به این موضوع الان هم همان مسیر را ما داریم ادامه می‌دهیم و من فکر میکنم که این مرحله کنونی مرحله تعیین کننده‌ای است که همه چیز کاملا شفاف است یعنی شما تا دیروز ممکن بود از ویترین و آن نقاب تزیین شده و بزک شده‌ای که از چهره این کشور‌های مطرح وجود داشت که صحبت از حقوق بشر، حقوق بین الملل، آزادی و مسائل دموکراسی و ... صحبت میکردند شما امروز می‌بینید که اینها چهره و نقاب‌ها افتاده و ماهیت شان همین ماهیتی است که دارید مشاهده می‌کنید؛ زورگویی، جرم و جنایت، نسل کشی، کودک کشی همه اینها برای اینها یک امر عادی و طبیعی است و ماهیت واقعی شان را دارد نشان میدهد پرونده هسته‌ای هم زاییده همین تفکر است این اتهامات هسته‌ای هم زاییده همین تفکر است ما با این تفکر آشناییم و با این تفکر غریبه نیستیم با آن مبارزه کردیم و تا انتها مبارزه خواهیم کرد مسیر پیشرفت خودمان را مصمم داریم ادامه میدهیم مذاکرات مان مذاکرات عزت مندانه هست و در مقابل آن کشور هرگز کوتاه نخواهد آمد راه تعامل همیشه باز بوده و این ادامه دارد و ادامه خواهد داشت.

سوال: آقای اسلامی برخی مقامات امریکایی از تمایل برای اجرای الگوی مذاکرات لیبی در قبال جمهوری اسلامی ایران صحبت میکنند و هدف حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران را مطرح میکنند با توجه به اشاره‌ای که کردید و بالندگی صنعت هسته‌ای ایران در مسیری که طی کرده بفرمایید که اول سرنوشت برنامه هسته‌ای لیبی بعد از کنار گذاری چی بود؟ بعد در مورد این صحبت بفرمایید که اگر چنین سناریویی مطرح شود در مذاکرات پیش رو واکنش جمهوری اسلامی ایران به آن چه هست؟

اسلامی: اصلا بگذارید راجع به مفروضات باطل و غیر واقعی اصلا صحبت نکنیم اصلا کسی حق ندارد ایران را با دیگر کشور‌ها مقایسه بکند ایران، مردم ایران، قدرت ایران، ظرفیت ایران با هیچ جا قابل مقایسه نیست سرزمین ایران، سرزمین عزت و شرف و قدرت و اقتدار و است و مسیر خودش را قدرت مندانه ادامه میدهد و از این حرف‌ها هم هرگز کسی نه تأثیر میگیرد نه عقب نشینی می‌کند برویم سر بحث‌های مهمتر خودمان.

سوال: در مذاکرات پیش رو از سازمان انرژی اتمی نماینده یا نمایندگانی حضور خواهند داشت؟

اسلامی: در مذاکرات عمدتاً محور مذاکرات سیاسی است و وزارت امور خارجه وزیرش انجام میدهد.

سوال: پس حضور نخواهید داشت نمایندگانی از سازمان انرژی اتمی؟

اسلامی: آن بستگی به تشخیص وزیر محترم خارجه دارد

سوال: تا الان مشخص شده؟

اسلامی: نه اگر جایی باشد که مشاوره‌ای بخواهند ما خدمتشان نماینده اعزام می‌کنیم.

سوال: راجع همان تلاش‌هایی که صورت می‌گیرد برنامه ریزی‌هایی که وجود دارد ما در پرونده‌های سیاسی علیه صلح آمیز بودن هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران توی توافق برجام، مقرر شده بود که بعد از اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران تمام این پرونده‌ها بسته بشود پرونده جدیدی هم باز نشود، اما دیدیم که این اتفاق نیفتاد اتهام زنی‌های جدیدی هم حتی صورت گرفت برای این که در مذاکرات پیش رو چنین وضعیتی تکرار نشود چه تدبیری شده؟

اسلامی: ببینید ما که در همان چارچوب هستیم یعنی سال دهم برجام، سال خاتمه تحریم‌های هسته‌ای است این به طور طبیعی باید اتفاق بیفتد هیچ دلیلی ندارد هیچ دلیل موجهی کلا وجود ندارد که بخواهند کشور ما را از این حق محروم بکنند تلاش‌های سنگینی میکنند این احتمال را هم میدهند خیلی از تحلیلگران و از اشخاصی که مطلع هستند و یا تحلیل گرند که آنها می‌خواهند از ظرفیت اسنپ بگ استفاده بکنند این یک بحث بسیار مهم راهبردی، سیاسی امنیتی است که در کشور ساز و کار دارد و قدرتمندانه نسبت به آن دارد تمهید میشود تدبیر میشود و دارد مدیریت میشود.

سوال: اگر در مذاکرات پیش رو امریکا غنی سازی صفر را درخواست میکند؟

اسلامی: نه اینها شوخی است.

سوال: جمع بندی بفرمایید؟

اسلامی: ما کشور ایران مردم ایران سرزمین ایران سرزمینی است پر ظرفیت و پیشرو. افتخار ما این است که در سازمان انرژی ایران با این همه فضاسازی، با این همه مزاحمت، با این همه فشار با این همه تهدید، با اتفاقاتی که رخ داد سازمان انرژی اتمی ایران یک سازمان روزآمد و موثر و پر تلاش در این مسیر هست که با این هدف که جایگاه ملت از ایران را به آن جایگاه واقعی که هم شان ملت است ارتقا بدهد ما این مسیر را با قوت ادامه می‌دهیم و برای تحقق اهداف خودمان هیچ عقب نشینی و توقفی نخواهیم داشت به یاری حق تعالی.