به گزارش ایرنا، خلیج گرگان، بزرگ‌ترین خلیج دریای خزر، که توسط شبه‌جزیره میانکاله از دریا جدا شده، همراه با تالاب‌های میانکاله و گمیشان، اکوسیستمی غنی را شکل داده اما پس‌روی آب خزر، انسداد کانال‌های ارتباطی مانند آشوراده و خزینی، و رسوب‌گذاری گسترده، این پهنه را به مرز فاجعه رسانده است.
تا سال ۱۴۰۰، حدود ۱۴ هزار هکتار از خلیج خشک شد و این روند همچنان ادامه دارد. استاندار گلستان هشدار داد: وضعیت خلیج گرگان در حال تبدیل شدن به شرایطی بدتر از دریاچه ارومیه است.
علی‌اصغر طهماسبی افزود: خشک شدن خلیج نه‌تنها حیات آبزیان و پرندگان را نابود می‌کند، بلکه با ایجاد گردوغبار، سلامت مردم را تهدید خواهد کرد.
این پهنه‌های آبی زیستگاه بیش از ۱۰۰ گونه پرنده مهاجر از سیبری و اروپا، مانند فلامینگوها و درناها، و انواع ماهیان استخوانی و غضروفی‌اند. تالاب میانکاله ایستگاه کلیدی زمستان‌گذرانی پرندگان و تالاب گمیشان پناهگاهی برای حیات‌وحش است.
از نظر اقتصادی، این مناطق از طریق صیادی، آبزی‌پروری و گردشگری، زندگی هزاران نفر را تأمین می‌کنند.
به گفته مدیرکل شیلات گلستان، اسماعیل جباری، پایداری تولید میگو در گمیشان به دسترسی به آب وابسته است و خشکسالی این معیشت را در خطر قرار داده است.
کاهش تراز آب خزر و بسته شدن کانال‌های ارتباطی، همراه با تغییرات اقلیمی، تبخیر بالا و کاهش بارندگی، خلیج را به زمین خشک تبدیل کرده است.
نماینده رئیس‌جمهور در توسعه دریامحور در بازدید چندی قبل از کانال انتقال آب گمیشان اظهار کرد: پس‌روی آب خزر، دسترسی مزارع پرورش میگو و حیات خلیج را تهدید می‌کند.
علی عبدالعلی‌زاده بیان کرد: آلودگی ناشی از فاضلاب شهری، پساب‌های صنعتی و کودهای شیمیایی نیز کیفیت آب را به شدت کاهش داده و حیات این اکوسیستم را به خطر انداخته است.
لایروبی کانال‌های آشوراده و خزینی، راهکاری کلیدی برای احیای خلیج است.
عبدالعلی‌زاده از ورود یک دستگاه لایروب جدید توسط سازمان بنادر خبر داد و گفت: این لایروب باید به‌موقع برای نجات خلیج و تأمین آب کانال‌های آبزی‌پروری به کار گرفته شود.
عملیات لایروبی کانال آشوراده در سال ۱۴۰۲ با هزینه ۴۰۰ میلیارد تومان، اثربخشی این روش را نشان داد، اما کافی نبود. طهماسبی تأکید کرد: لایروب باید به‌صورت دائمی در خلیج مستقر شود تا از بازگشت به شرایط بحرانی جلوگیری کند.
لایروبی گسترده می‌تواند جریان آب را بازگرداند، از گردوغبار جلوگیری کند و زیستگاه‌ها را احیا نماید.
گردشگری؛ فرصتی طلایی در دل تالاب‌ها
جزیره آشوراده با سواحل بکر و تالاب میانکاله با پرندگان کمیاب، پتانسیل بالایی برای گردشگری دارند. توسعه اسکله‌های تفریحی، قایق‌سواری و اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌تواند این مناطق را به مقاصد جهانی تبدیل کند.
عبدالعلی‌زاده پیشنهاد داد: نجات خلیج، فرصت‌های شغلی آبزی‌پروری و گردشگری را برای جوانان گلستان، مازندران و گیلان تقویت می‌کند اما این توسعه باید پایدار و با مشارکت جوامع محلی باشد تا هم محیط‌زیست حفظ شود و هم اقتصاد محلی رونق گیرد.
طهماسبی تأکید کرد: علاج خلیج گرگان نیازمند عزم ملی است و فراتر از توان استان است.
وی از تخصیص ۲۳ هزار میلیارد ریال برای مطالعات انتقال آب خزر به خلیج خبر داد و گفت: پمپاژ آب از خزر، تنها راه‌حل فوری است.
عبدالعلی‌زاده نیز پیشنهاد هدایت آب رودخانه ولگا به خزر را مطرح کرد و خواستار هماهنگی با کشورهای همسایه شد. کنترل آلودگی با تصفیه‌خانه‌ها، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری و مدیریت یکپارچه میان دستگاه‌ها، از دیگر راهکارهای پیشنهادی است.
خلیج گرگان و تالاب‌های گلستان، با احیای درست، می‌توانند به نماد توسعه پایدار تبدیل شوند.
ورود لایروب جدید، لایروبی دائمی و برنامه‌های توسعه گردشگری، نویدبخش تحولی بزرگ در اقتصاد دریاپایه و نجات اکوسیستم شمال کشور است.
طهماسبی هشدار داد: اگر اقدام نشود، مزارع ۱۰ هزار هکتاری میگو از بین می‌رود.
اکنون زمان عمل است؛ با عزم ملی و همکاری همه‌جانبه، این گوهرهای آبی می‌توانند هم زیستگاه حیات‌وحش بمانند، هم مقصد گردشگران شوند و هم معیشت مردم را تضمین کنند. گلستان در انتظار بیداری تالاب‌هایش است.