به گزارش خبرنگار ایرنا، روستای «قاطول» از شمال به روستاهای چهارقشلاق و محله‌باغ و از شرق و جنوب شرقی به اراضی روستای ریکان، از جنوب به روستاهای ریکان و ملیجان پایین و الله‌‍وردی آباد و از غرب به روستای ناصار محدود می‌شود و از لحاظ تقسیمات کشوری، تابع دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان گرمسار است، همچنین جاده گرمسار - کردوان نیز از جنوب روستای قاطول کوچک و باصفا می‌گذرد.
علت نام‌گذاری روستای «قاطول» چه بود؟
«قاطول»، واژه‌ای مغولی و تغییر یافته کلمه «گات یول» و گات به معنی گذر، عبور و راه رفتن و یول به معنای راه و مسیر است و در گذشته روستای قاطول گرمسار در مسیر عبور کاروان‌ها و دارای چند قهوه‌خانه برای میزبانی از مسافران بود.
پیشینه تاریخی روستای قاطول
خرابه‌های نزدیک روستای قاطول بازمانده از دوره غازان خان مغول است و بر این پایه، قدمت سکونت در این روستا دست‌کم به ۷۰۰ سال قبل می‌رسد.
قاطول در دوره قاجاریه چهار محله داشت، محمدحسن خان اعتماد السلطنه معروف به «صنیع الدوله» در سال ۱۳۰۳ قمری (۱۲۶۳ شمسی) این روستا را جزو بلوک ریکان ناحیه‌خوار برشمرد و در کتاب معروف مطلع‌الشمس هر یک از محله‌های این روستا به اختصار چنین معرفی شده است: «قاطول علیا» آبادی و سکنه و حمام و یخچال، «قاطول سفلی» آبادی و سکنه، «قاطول امامزاده» آبادی مختصر و سکنه اندک و «قاطول کٌرد» آبادی دارد و سکنه آن اَکراد قراچورلو است.
این چهار محله به یکدیگر متصل است و ۱۰۰ خانوار سکنه دارد. در گذشته‌های دور قاطول اصلی همان قاطول کٌرد محله بود و پس از آن چند قلعه در اطراف آن ساخته شد و روستا گسترش یافت.
بناهای مذهبی و آثار تاریخی
امامزاده قاطول بنای مذهبی این روستا ساخته شده از خشت خام با سقفی مخروطی و دیوارهای قطور گِلی است که ۲ نفر از معصوم زادگان به نام‌های «علی» و «ولی» در آن مدفون هستند. از تاریخ بنای امامزاده سندی در دست نیست.
داخل صحن امامزاده قاطول ۲ صورت قبر دیده می‌شود که پیش از این در محفظه چوبی مشبکی به نام «معجر» قرار داشت. معجر را زنده‌یاد استاد عبدالله نجار با وسایل ابتدایی آن زمان و بسیار ظریف ساخته بود. صحن امامزاده با در کوچکی از طریق ایوان به بیرون مرتبط می‌شود و در ۲ طرف ایوان فضای دالان مانند ۲ طبقه‌ای به نام گوشواره قرار دارد.
۶ قلعه تاریخی در روستای قاطول
قاطول ۶ قلعه به نام‌های قلعه اربابی، قلعه حاج حسینی، قلعه حاج علی، قلعه غلام، قلعه محمودی و قلعه کربلایی محمدی داشت که خانه‌های اهالی در داخل قلعه‌ها بود.
قلعه‌ها دارای دیوارهای قطور و برج‌های نگهبانی مجهز در چهارگوشه بودند و مکان امنی برای سکونت اهالی به شمار می‌رفت در هنگام نا امنی درب قلعه را می‌بستند و در برج‌ها نگهبانی می‌دادند و از قلعه دفاع می‌کردند.
قلعه‌ها دژ مستحکمی در مقابل دزدان و راهزنان و غیر قابل نفوذ بود. اینک فقط قلعه ارباب میرزا علی اکبر محمدی به جای مانده و عملیات بهسازی، بخشی از این قلعه تاریخی، سال ۱۴۰۰ از سوی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمنان انجام شده است.
قلعه ارباب میرزا علی اکبر محمدی با شماره ۳۲۹۸۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
یخچال قدیمی از دیدنی‌ها جذاب قاطول
در گذشته قبل از اختراع یخچال و یخسازهای برقی، مردم این دیار در فصل زمستان به شیوه سنتی یخ تولید می‌کردند و در ساختمان‌های گنبدی مشابه آب انبار نگهداری می‌کردند. روستای قاطول یک یخچال قدیمی دارد که معمار و سازنده آن «مرحوم محمد کاشی» بود.
ساختمان یخچال از خشت خام ساخته شده و مخروطی شکل است. گنبد آن از سطح زمین تا نوک مخروط از بیرون ۲۰ پله دارد. بالای مخروط این یخچال سال‌های طولانی آشیانه یک جفت لک لک بود. یخچال قاطول با شماره ۲۰۲۳۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
تنها آب انبار تاریخی برجای مانده در قاطول
در روستای قاطول چند آب انبار وجود داشت که اغلب آنها از بین رفتند، تنها آب انباری که در سال ۱۳۳۲ شمسی در قاطول پایین توسط خیری بنا شده بود سالم و پا برجا است. این آب انبار ۲۰ پله دارد و ارتفاع هر یک از پله‌ها ۴۰ سانتی‌متر و بر روی آجر سردر این بنا نام معمار حک شده است. آب انبار قاطول بیست و دوم آبان ۱۳۸۶ با شماره ۲۰۱۶۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
به گزارش ایرنا، ۲۵ نوروزگاه در استان سمنان برای اجرای برنامه‌های آیینی و افزایش مدت ماندگاری مسافران، ۱۶ موزه، ۲ پایگاه تاریخی برای برگزاری آیین تحویل سال و استقبال از گردشگران، ۱۴ بازارچه صنایع‌دستی، ۲۶ فروشگاه صنایع‌دستی، ۲ بازارچه دایمی صنایع‌دستی، برپایی سفره‌های هفت‌سین در بناهای تاریخی و پایگاه‌های ملی و موزه‌ها، چاپ بروشور معرفی جاذبه‌های گردشگری و نقشه راهنما، استفاده از راهنمایان مجرب و حرفه‌ای چندزبانه در اماکن تاریخی، به‌روزرسانی محتوای اپلیکیشین پارکوپلو، اپلیکیشین جامع گردشگری استان سمنان و بازدید منظم یگان حفاظت میراث‌فرهنگی برای حراست از اماکن تاریخی و موزه‌های استان برای نوروز ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده است.
۲۳ هتل، هتل‌آپارتمان و مهمانپذیز به همراه ۱۴۰ هتل بومگردی و سنتی، از جمله ظرفیت‌های اقامتی در مناطق مختلف استان سمنان است، ظرفیت اقامتی نوروز ۱۴۰۴ در زیرساخت‌های گردشگری استان بیش از پنج‌هزار و ۵۰۰ تخت است که با ظرفیت اسکان در مدرسه‌ها این ظرفیت به ۱۵ هزار تخت می‌رسد.
یک‌هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی ملموس و غیرملموس در استان سمنان شناسایی شد که از این تعداد ۹۳۶ اثر به ثبت در فهرست آثار ملی رسید. ۶ کاروانسرای استان و ۲ اثر طبیعی شامل جنگل ابر شاهرود و تاسیسات راه‌آهن بنه‌کوه گرمسار ثبت‌جهانی شده است.
استان سمنان ۶۹ روستای هدف گردشگری و منطقه نمونه گردشگری دارد.