درواقع، فراغت مؤثر رازی ساده، اما عمیق دارد و در میان نوجوانان از اهمیت چندبرابری برخوردار است؛ انتخاب فعالیت‌هایی که نه تنها ذهن و بدن را آرامش دهد، بلکه به رشد شخصی و خلاقیت آنان نیز منجر شود. فعالیت‌هایی مانند مطالعه، ورزش، هنر یا حتی قدم زدن در طبیعت می‌تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای بازسازی روحیه و تقویت تمرکز عمل کند.
در ایام نوروز والدین و فرزندان، اوقات فراغت بیشتری در اختیار دارند؛ در همین راستا خبرگزاری ایکنا بنابر رسالت آگاهی‌بخشی، مجموعه دوم آموزشی اوقات فراغت با عنوان «رازهای فراغت مؤثر» را تهیه کرده است تا کودکان و نوجوانان به ویژه والدین اوقات خوش‌تر و مفیدتری را سپری کنند.
رضا تبریزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اوقات فراغت کودک و نوجوان در این درس‌گفتار‌ها به بیان نکاتی مهمی در موضوع یاد شده می‌پردازد. در قسمت پنجم از این مجموعه «گردشگری فرهنگی و رشد شخصیت» تبیین شده است که مشروح آن را در ادامه می‌بینید و می‌خوانید:
تأکید من در برنامه‌های گردشگری این است که خانواده‌ها قبل از شروع سفر، تحقیقات لازم را انجام دهند و فرزندان خود را همراه کنند. به عنوان مثال، وقتی به شهر شیراز سفر می‌کنیم، باید بدانیم چه مکان‌هایی را می‌توانیم ببینیم که نشان‌دهنده هویت آن شهر هستند. آشنا شدن با غذا‌های محلی هر منطقه که بخش مهمی از فرهنگ آنها است، ضروری است. این تنوع فرهنگی باید به کودکان نشان داده شود تا با ذائقه‌های مختلف آشنا شوند و در هر منطقه‌ای که می‌رویم، تجربیات جدیدی کسب کنیم.
رشد شخصیت فرد در گردشگری فرهنگی به این شکل است که خانواده‌ها قبل از سفر به فرزندان خود درباره موارد فرهنگی، هنری، سنت‌ها و میراث فرهنگی و صنایع دستی آن شهر اطلاعات بدهند. این موارد می‌توانند برای کودکان جذاب باشند. به عنوان مثال، وقتی وارد بازار یک شهر می‌شویم، باید تفاوت‌ها و مزایای آن بازار نسبت به بازار‌های دیگر را توضیح دهیم. همچنین، اگر کودکان از قبل داستان‌ها و روایت‌هایی درباره این مکان‌ها شنیده باشند، ارتباط بهتری با آنها برقرار می‌کنند. در درس گفتار قبلی، تأکید کردم که روی شخصیت‌پردازی کار کنیم. اگر کودکان از طریق شخصیت‌پردازی‌ها وارد روایت‌های متناسب با سن خود شوند، هر منطقه، اقلیم یا شهری که به عنوان مکان فرهنگی یا گردشگری معرفی می‌شود، می‌تواند برای آنها یک داستان و روایت جداگانه داشته باشد.
حتی در حوزه تولید محتوا، می‌توانیم از قدرت رسانه‌های دیجیتال استفاده کنیم. اگر روایت‌های خوبی داشته باشیم، کودکان می‌توانند این محتوا‌ها را با دوستان خود به اشتراک بگذارند. به جای اینکه فقط از غذا خوردن یا موارد دیگر فیلم بگیرند، می‌توانند از مکان‌های فرهنگی، بازی‌های محلی و موارد مشابه عکس و فیلم تهیه کنند و گزارش‌هایی برای دیگران ایجاد کنند.
برنامه‌های خوبی نیز وجود دارند، مانند اردو‌هایی که توسط گروه‌های جهادی، کمیته امداد و دیگر سازمان‌ها طراحی می‌شوند و کودکان را به شهر‌های مختلف می‌برند. اگر در این برنامه‌ها، کودکان با فعالیت‌های فرهنگی آشنا شوند، قطعاً تأثیر بیشتری خواهد داشت. درواقع هدف این است که بتوانیم محتوا و برنامه‌های جدیدی تولید کنیم که کودکان ماجراجویی‌های خود در سفر را برای دیگران روایت کنند.
یکی از جذاب‌ترین فضا‌ها در گردشگری جهانی، وجود افرادی است که به عنوان گردشگران معروف شناخته می‌شوند. کودکان ما، چند گردشگر ایرانی می‌شناسند؟ در بسیاری از کشورها، از گردشگران معروف الهام گرفته و حتی پارک‌های موضوعی مرتبط با آنها ایجاد می‌کنند. در ایران نیز می‌توانیم چنین برنامه‌هایی را اجرا کنیم و روایت‌های فرهنگی را در قالب پارک‌های تفریحی مرتبط با گردشگری ارائه دهیم. این پارک‌ها می‌توانند مسائل مختلف فرهنگی و هویتی را در یک مکان جمع‌آوری کنند و به خانواده‌ها کمک کنند تا در کمترین زمان، بیشترین تأثیر را بر رشد هویتی و شخصیتی فرزندان خود بگذارند.
انتهای پیام