مهراد عباد، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفتوگو با خبرنگار ایلنا از عملکرد ناموفق بازار ارز توافقی در کاهش شکاف نرخ ارز رسمی و غیررسمی کشور گفت و توضیح داد: اقدام دولت نسبت به راهاندازی بازار ارز توافقی از همان ابتدای کار موافقان و مخالفانی داشت؛ نیت اولیه راهاندازی بازار این بود که ارز را در کشور به سمت تکنرخی شدن سوق دهد و فاصله نرخ ارز در بازار آزاد و بازار رسمی را از بین ببرد و علاوه بر آن این بازار میتوانست سبب شکلگیری ارتباط مستقیم میان صادرکنندگان و واردکنندگان بدون دخالت دولت شود مجموعه این گزارهها تداعیگر اتفاقات خوبی در اقتصاد کشور بود و مورد استقبال بخش خصوصی قرار گرفت اما این بخش از همان آغاز کار هشدار میداد که این بازار تبدیل به سامانه نیمای دیگر نشود زیرا در کشور ما این تجربه پیشتر هم تکرار شده بود که دولتها با ارائه راهکارهایی تصمیم به کاهش شکاف میان نرخ آزاد و رسمی ارز داشتند اما به دلیل افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی نرخ ارز در بازار آزاد افزایش پیدا کرد و شکاف نرخ ارز در بازارهای رسمی و غیررسمی برقرار ماند و اکنون نیز مدتهاست که فاصله ۲۰درصدی میان این دو نرخ وجود دارد.
وی افزود: در دولتهای مختلف فاصله این دو نرخ برای مدت کوتاهی کم شده اما متاسفانه تداوم پیدا نکرده است، هدف اولیه آقای همتی، وزیر پیشین اقتصاد از راهاندازی بازار توافقی نیز این بود که بازار آزاد ارز به تدریج پذیرفته شود و اجازه داده شود که واردکنندگان و صادرکنندگان خودشان نرخ را در سامانه تعیین کنند اما هرچه پیش میرویم در عمل شاهد وقوع این اتفاقات نیستیم و به نظر میرسد در بازار توافقی همان رویه سامانه نیما برقرار است تا جایی که پس از مدتی برای نرخ ارز کف و سقف تعریف شد و در واقع یک محدوده قیمتی دستوری برای نرخ ارز تعیین شد، در همین حال شاهد سیر صعودی نرخ ارز در بازار آزاد بودهایم و در نهایت این عوامل سبب شد بازار توافقی کارایی خود را از دست بدهد.
عباد خاطرنشان کرد: در این شرایط صادرکنندگان بزرگ و کوچک که در عرضه ارز به مشکل خوردهاند انتظار دارند که دلار خود را با قیمت بازار آزاد بفروشند اما در بازار توافقی مجبور هستند با قیمتی حدود ۲۰درصد پایینتر از بازار رسمی ارز را عرضه کنند و این سازوکار شباهتی به بازاری که توقع میرفت ایجاد شود ندارد و اینکه صادرکنندگان مجبور هستند ارز حاصل از صادرات خود را با نرخهای پایین عرضه کنند، خود به ایجاد هرج و مرج در بازار میانجامد.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران یادآور شد: بنابراین سامانههایی از قبیل بازار توافقی، نیما و از این قبیل کارآمد نبودهاند، آزمون و خطا در مورد بازار ارز در کشور زیاد انجام میشود و راهحلهایی که ارائه میشود مشابه هستند به نظر میرسد آنچه باید تغییر کند نگرش حاکم بر این حوزه است و مهمترین موضوعی که در این تغییر نگرش مطرح است، به رسمیت شناختن بازار آزاد است.