حضرت علی(ع) در نهج البلاغه به‌طور مستمر از عدالت اجتماعی به‌عنوان یکی از اصول اساسی حکمرانی و پایه‌های ساخت جامعه‌ای صالح یاد کردهاند. عدالت، از نگاه ایشان نه تنها به معنای توزیع عادلانه منابع و حقوق، بلکه به معنای ایجاد تعادل در روابط انسانی، رعایت کرامت انسان‌ها و توجه به نیازمندی‌های افراد جامعه است. شب‌های قدر فرصتی است تا انسان‌ها به‌ویژه در مواقعی که تقدیر و سرنوشت‌ها در این شب‌ها رقم می‌خورد، با درک عمیق‌تری از مفهوم عدالت در زندگی فردی و اجتماعی خود، تلاش کنند تا در پی برقراری عدالت در جامعه باشند.
ایکنا همزمان با ماه مبارک رمضان با انتشار مجموعه درسگفتارهای «عدالت اجتماعی از نگاه امیر(ع)» با حضور محمدهادی امین ناجی، نهج‌البلاغه پژوه و استاد دانشگاه درصدد برآمده است تا بابی را برای آشنایی بیشتر روزه‌داران با آموزه‌های نهج‌البلاغه در شب‌های قدر و بهره‌مندی معنوی بیش از پیش از این شب‌های گرانقدر بگشاید.
در ادامه قسمت سوم از مجموعه درسگفتارهای «عدالت اجتماعی از نگاه امیر(ع)» با موضوع «سعادت و شهادت» را می‌بینید و می‌خوانید.
در این هنگامه که به اوقات شریف قدر نزدیک شده و ایام شهادت حضرت امیر(ع) را در پیش داریم، برای یادکردی از امیر مؤمنان(ع) و هنگامه عدالت ایشان، بد نیست که نیم‌نگاهی به فرازهای پایانی عهدنامه مالک اشتر داشته باشیم. امام علی(ع) در این فرازهای پایانی عهدنامه، چند دعا را مطرح می‌کنند و از خداوند متعال درخواست‌هایی دارند که این درخواست‌ها بر پایه وسعت رحمت الهی و قدرت عظیم و شگرف خداوند قرار دارد.
امیرمؤمنان علی(ع) در هنگامه آغاز این دعاها اعطای آنچه بدان رغبت دارند را از خداوند درخواست کردهاند. در این طرح درخواست، امام علی(ع) ادامه می‌دهند که «إيّاكَ لِما فيهِ رِضاهُ مِن الإقامَةِ علَى العُذرِ الواضِحِ إلَيهِ و إلى خَلقِهِ؛ از او مسئلت مى‌كنم، مرا و تو را در آنچه مورد رضايت اوست، توفيق دهد تا هم نزد او و هم نزد خلقش عذرمان روشن باشد». وقتی به این عبارت نورانی دقت می‌کنیم، شاهد آن هستیم که امیرالمؤنین(ع) موارد و موضوعاتی را درخواست می‌کنند که گویای گستره رحمت الهی و توفیق از جانب خداوند متعال است.
در این راستا، به تعبیر برخی، آنچه حضرت امیر(ع) از خداوند درخواست می‌کنند تا ایشان را موفق داشته و به آن حضرت توفیق دهد، فرائض، واجبات و نیکنامیهاست. این بخش از فراز در این هنگامه، مورد انتظار و گفت‌وگوی بنده نیست. گفت‌وگوی بنده در فراز دیگری از دعا است که حضرت امیر(ع) می‌فرمایند: «أن يَختِمَ لي و لكَ بالسَّعادَةِ و الشَّهادَةِ؛ عاقبت من و تو را به سعادت و شهادت ختم فرمايد».
وقتی به خوبی دقت کنیم، متوجه خواهیم شد که امیرمؤمنان(ع) سعادت و شهادت را که فراز انتهایی عهدنامه است، برای خود و مالک اشتر درخواست می‌کنند تا به سعادت در زندگی و شهادت در هنگام مرگ دست پیدا کنند. آیا شهادت چیزی جز مرگ اثربخش و ماندگار است؟ شهادت با مرگ عادی تفاوت زیادی دارد و مهمترین تفاوت آن در نیت و ثاثیرگذاری است.
تمامی انسان‌ها طعم مرگ را می‌چشند و هیچ انسانی در این دنیا ماندگار نیست، اما مرگی مطلوب است که اثربخش باشد و مرگ اثربخش در راه خداوند متعال، شهادت است. اجابت دعای حضرت امیر(ع) در حق خود و مالک اشتر به فاصله کوتاهی رقم خورد؛ چراکه کمتر از دو ماه از این عهدنامه نگذشته بود که مالک به شهادت رسید و حضرت امیر(ع) نیز تقریبا یک سال بعد به درجه عظیم شهادت نائل شدند. خداوند متعال زندگی همه ما را به سعادت و شهادت منتهی و رهنمون کند.