به گزارش ایرنا، شهرستان تاریخی و گردشگری زارچ یکی از مناطق کهن مرکز ایران با قدمت بیش از سه هزار سال در نزدیکی مرکز استان واقع شده و قنات آن در فهرست میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به ثبت رسیده است.
قنات زارچ با طول بیش از ۸۳ کیلومتر و در عمق ۲۳ متری زمین به عنوان طولانی ترین قنات ساخت دست بشر شناخته شده که از ویژگی های این سازه ۷۰ پله بودن آن است و این ویژگی به اضافه طولانی بودن و قدمت آن، این قنات را به یکی از قنات‌های ارزنده دنیا تبدیل کرده است.
منطقه زارچ دارای هفت رشته قنات بوده که قنات زارچ به لحاظ طول در ردیف طولانی ترین قنات‌های جهان قرار دارد و تشکیل شده از ۲ رشته اصلی شور و شیرین است که با هدف بهره برداری از آب های زیرزمینی برای مشروب کردن اراضی کشاورزی ساخته شده است.
مسجد و حمام تاریخی زارچ
حمام قدیمی زارچ از نظر ساختمانی به حمام مهرپادین مهریز شباهت بسیار دارد و ساختمان آن از آجر و ملات مقاوم با استفاده از اندود کاهگل در پشت بام و دیوارهای بیرونی بنا شده است.
این حمام دارای ۲ قسمت بزرگ و کوچک بوده و ورودی حمام بزرگ از میدان مجاور و ورودی حمام کوچک از پشت بام حمام بزرگ است.
حمام تاریخی و زیبای شهرستان زارچ بر خلاف حمام های دیگر استان که به دلیل استفاده از آب چاه چهل گز و گاو، پیش بینی فضای گاو رو مرسوم بوده است به دلیل استفاده از قنات فیروزآباد مجومرد نیازی به گاو و گاو رو نداشته است.
مسجد امیرالمومنین زارچ
مسجد امیرالمومنین نیز از جمله بناهای تاریخی شهرستان زارچ است و بنای آن قدمتی حدود ۱۲۰ ساله (قاجاری) دارد که بانی آن مرحوم حاجی ملاعلی کمال معروف به حاج ملاعلی کوچک است و از معظم ترین بناهای فعلی شهر محسوب می شود.
ساختمان مسجد شامل صحن، رواق، گنبدخانه، دهلیزهای جانبی و شبستان ستوندار است و بر روی محراب گنبدخانه بادگیر ایجاد شده است.
همچنین سقف فضاها به صورت گنبدی، طاق چشمه و طاق تویزه و طرح قوسها نیز هلالی و جناغی است و صحن مسجد نیز با آجر نماسازی شده و مصالح مورد استفاده در بنا خشت و گل و آجر و گچ است.
آتشکده اله آباد زارچ
از دیگر آثار تاریخی و گردشگری مهم شهرستان زارچ، آتشکده زرتشتیان اله آباد از اماکن دیدنی در استان و مربوط به دوره قاجاریه است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و در کنار دخمه و آب انبار منطقه قرار دارد.
همچنین آب انبار تاریخی در منطقه اله آباد شهرستان زارچ مربوط به دوره پهلوی در سال ۸۲ به ثبت آثار ملی رسید و از نکات قابل توجه آن دارا بودن ۲ شیر آب مجزا برای استفاده مسلمانان و زرتشتیان است و این اثر تاریخی همواره با استقبال گردشگران و مسافران مواجه شده است.
شهرستان زارچ با بیش از ۲۰ هزار نفر جمعیت در ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهر یزد قرار دارد.