همشهری آنلاین - سیدسروش طباطبایی‌پور: بنایی زنده و پویا که تنها یک بنای قجری نیست و می‌توان امروز هم در آن قدم زد با ساکنانش هم‌نفس شد و در تاریخ آن زندگی کرد. مرمت خانه پدری جلال از ۱۸اسفند سال۱۴۰۱ آغاز شده و همین روزها قرار است درهایش را روی مشتاقان تاریخ ایران بگشاید. به همین بهانه، گشتی در خانه پدری جلال می‌زنیم.
بیشتر بخوانید:
نیما و جلال در کدام محله تهران قدم می‌زدند؟
پدر جلال که بود؟
آیت‌الله سیداحمد حسینی‌طالقانی، عموی آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، امام‌جمعه تهران و پدر جلال بود. او تحصیلات حوزوی خود را در حوزه مروی تهران به پایان رساند و پس از وفات پدرش، جانشین او در مسجد پاچنار تهران شد. وی از پیش‌نمازان خوش‌بیان و اهل عبادت بود. جلال می‌گوید: «دبستان را که تمام کردم، دیگر نگذاشت درس بخوانم که «برو بازار کار کن» تا بعد از من جانشینی بسازد و من رفتم بازار، اما دارالفنون هم کلاس‌های شبانه باز کرده بود که پنهان از پدر اسم نوشتم.» سیداحمد، پس از بازسازی اساسی این بنا در سال ۱۳۰۸شمسی از سال ۱۳۱۰شمسی تا پایان عمر در این خانه سنتی که متعلق به دوره احمدشاه است، زندگی کرد و فرزندانی چون جلال و شمس را در اینجا پروراند. جلال نیز از ۸تا ۱۷سالگی، در این خانه نفس کشید.
آیت‌الله سیداحمد حسینی‌طالقانی؛ نفر دوم از راست
مرارت‌های مرمت
خانه پدری جلال، میراث‌دار خانه‌های دوره قاجار است که در آنها حیاط و حوض در مرکز خانه هست و برای خنک‌کردن فضای خانه از بادگیر بهره می‌بردند. البته در طول زمان و به‌خاطر فرسودگی و تخریب زیاد، اثر چندانی از بنای آن روزگار باقی نمانده بود؛ به‌همین‌خاطر مرمت این خانه براساس عکس‌ها و روایت‌های بازمانده از ساکنان آن انجام شد؛ حتی برای بازسازی از عکس‌ها، نامه‌ها و گفت‌وگوهای میان جلال و مادرش نیز استفاده شد تا با شکل گذشته خود تفاوت چندانی نکند؛ مثلا برخی از بخش‌های این خانه مانند طاقچه‌ها از زیر چندین لایه سیمان و گچ بیرون آمده‌اند که براساس گفته ساکنان سال‌های دور این خانه بوده است. از دیگر سختی‌های کار رطوبتی بود که بر اثر ترکیدگی لوله تا مدت‌ها فضای خانه را فراگرفته بود که کار مرمت این خانه تاریخی را به تأخیر انداخت.
پس از بازسازی
پس از چند سال تلاش، این خانه تاریخی دوباره جان گرفته است و به‌زودی به‌عنوان «خانه‌موزه پدری جلال‌آل‌احمد» و مرکز فرهنگی و هنری درهایش را روی علاقه‌مندان به هنر و تاریخ ایران خواهد گشود. معماری این خانه با ۲حیاط بیرونی و اندرونی، بیانگر نمونه‌ای از زندگی ایرانی ـ اسلامی است که فضایی مناسب را برای آشنایی بیشتر با فرهنگ یک خانواده مذهبی ایرانی فراهم می‌کند. این خانه در سال ۱۳۸۳ در فهرست میراث ملی ثبت شده است.
عکس: همشهری / حامد فرج‌اله