به گزارش خبرگزاری آنا، مفهوم «سواد داده» متشکل از دو واژه سواد و داده است که امروزه به امری ضروری و قابل توجه تبدیل شده است. مسلماً برای رسیدن به درکی جامع و عمیق از اصطلاح سواد داده نخست باید به تعریف مفهوم سواد و مفهوم داده پرداخت.

سواد داده دانش یا توانایی برقراری ارتباط، خواندن و کار با داده‌ها است، سواد داده مهارت تفکر انتقادی را شامل می‌شود که برای تفسیر داده‌ها و نشان‌دادن اهمیت آنها به دیگران لازم است. سواد داده شما را قادر می‌سازد تا سؤال بپرسید، تصمیم بگیرید و با دیگران همکاری کنید.

در همین راستا پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «بررسی رابطه سواد داده با انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان» به این موضوع پرداخته‌اند که سواد داده به دانشجویان کمک می‌کند تا در دنیای پیچیده و پویای اطلاعات، توانایی جست‌و‌جو، تحلیل و استفاده از داده‌ها را داشته باشند و درنهایت بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند؛ بنابراین مسئولین دانشگاه باید به ارتقای سطح سواد داده دانشجویان وانگیزش پیشرفت تحصیلی آنها توجه بیشتری داشته باشند.

* رابطه بین نمره کل سواد داده با نمره کل انگیزش پیشرفت تحصیلی

به زعم این پژوهش بین نمره کل سواد داده با نمره کل انگیزش پیشرفت تحصیلی معنادار و مستقیم است. وجود رابطه مثبت و مستقیم بین این دو متغیر به این معناست که هرچه دانشجو از سواد داده بیشتری برخوردار باشد احتمال داشتن انگیزه برای پیشرفت تحصیلی در وی افزایش می‌یابد.

در این پژوهش آمده است که این امر نشان می‌دهد توانایی کار با داده‌ها می‌تواند به دانشجویان کمک کند تا بهترین استفاده را از منابع آموزشی و اطلاعاتی داشته باشند و برای دستیابی به اهداف تحصیلی خود بیشتر تلاش کنند.

به گفته این پژوهش رابطه بین درک داده‌ها با مؤلفه انگیزش درونی و نمره کل انگیزش پیشرفت تحصیلی معنادار و مستقیم و با مؤلفه انگیزش بیرونی معنادار نیست. درک داده‌ها می‌تواند به عنوان یک عامل مهم در افزایش انگیزش درونی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان تأثیرگذار باشد.

تأثیر موسیقی بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی

این پژوهش بیان می کند که دانشجویان با مهارت درک عمیق داده‌ها ممکن است به شیوه‌های متنوعی اطلاعات را فرابگیرند و از منابع مختلف استفاده کنند. وقتی فرد فهم خوبی از اطلاعات داشته باشد احتمال پرداختن به یادگیری و موفقیت بیشتر در درس‌ها افزایش می‌یابد.

* ارتباط یافتن داده‌ها و انگیزش بیرونی

در این پژوهش آمده است که به دلیل همبستگی منفی بین یافتن داده‌ها و انگیزش بیرونی، با بهبود مهارت‌های یافتن داده‌ها نیاز به انگیزه‌های بیرونی کاهش می‌یابد. توانایی خواندن داده‌ها به دانشجو این امکان را می‌دهد که بهترین درک را از موضوعات مختلف داشته باشد و انگیزه او را برای مطالعه و پژوهش افزایش دهد.

اثربخشی آموزش‌های راهبرد‌ی بر انگیزه پیشرفت تحصیلی

در این پژوهش به این نگته نیز اشاره شده است که افزایش استقلال دانشجویان در فعالیت‌های تحصیلی در پیدا کردن داده‌های موردنیاز خود و کاهش وابستگی به انگیزه‌های خارجی است. مهارت در یافتن داده‌ها می‌تواند به رسیدن به معتبرترین و کاربردیترین اطلاعات و داده‌ها کمک کند.

به گفته این پژوهش رابطه بین خواندن، تفسیر و ارزیابی داده‌ها با مؤلفه انگیزش درونی و نمره کل انگیزش پیشرفت تحصیلی معنادار و مستقیم و با مؤلفه انگیزش بیرونی معنادار و منفی است.

با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود آموزش و تدریس سواد داده در قالب برنامه درسی ارائه شود. همچنین برگزاری کارگاه‌هایی جهت آموزش مهارت‌های سواد داده در کتابخانه مرکزی دانشگاه یا کتابخانه‌های زیرمجموعه، می‌تواند در ارتقای سطح سواد داده دانشجویان مؤثر باشد.

در پایان این پژوهش آمده است که دانشجویان به منابع آموزشی برخط، کتب و منابع معتبر دیگر درزمینه ٔ سواد داده و مؤلفه‌های آن بیشتر توجه کنند. در فضای آموزشی برنامه‌هایی با تأکید بر توسعه مهارت‌های انگیزشی و رشد فردی ارائه شود.

این پژوهش به کوشش مروارید تاسا (کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه)، صالح رحیمی و غلام‌رضا حیدری (دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه) انجام شده است.