«بسم‌الله الرحمن الرحیم
هفتمین نکته‌ای که می‌توان در مورد آداب تلاوت قرآن پیرامون آن صحبت کرد، این است که باید تدبر و تفکر داشته باشیم و مهمترین ادب در مواجهه با قرآن تفکر است. اصلاً قرآن برای تدبر و اندیشه نازل شده است، همچنانکه خداوند به پیامبر(ص) می‌فرماید: ما قرآن را بر تو نازل کردیم تا مردم را از تاریکی خارج کنی. نفرت، خشم، قهر و بدزبانی از جمله مصادیق تاریکی است و تلاوت همراه با تدبر و تفکر در قرآن می‌تواند ما را از این ورطه رها ساخته و ایجاد نشاط و انبساط خاطر کند.
به طور قطع صرف خواندن قرآن برای انسان صفای دل می‌آورد، اما اینکه انسان در مورد آنچه می‌خواند، تفکر کند امری است که موجب می‌شود تا این تلاوت به اوج خود رسیده و ثواب آن را دوچندان سازد؛ خداوند در سوره مبارکه «صاد» می‌فرماید که این کتاب پربرکت را نازل کردیم تا مردم در مورد آیات آن بیاندیشند.
روایتی از امام صادق(ع) وجود دارد که روایتی شنیدنی است و آن حضرت فرمود: خواندن درست قرآن به آن نحو که خداوند آن را دوست داشته باشد، اینگونه است که ابتدا آیات آن شمرده خوانده شده و در ادامه در مورد آنچه خوانده می‌شود، اندیشه صورت گیرد. براساس این روایت از این امام معصوم(ع) انسان باید نسبت به آنچه از قرآن می‌خواند و سرشار از بیان احکام و وعده‌های ایمانی و الهی است، تفکر کرده و خود را ملزم به تبعیت از آن کند.
این امر موجب بانشاطی فرد شده و ترس و بیمی در وجود او ایجاد می‌کند که البته نه ترس و بیمی منفی، بلکه نوعی هشدار و تنذیری که فرد را ملزم به رعایت و تبعیت از فرامین الهی کند، همچون فردی بیمار که ترس از وضعیت وخیم بیماری باعث شود به دنبال دوا و درمان باشد.
قرآن کتابی قصه‌گو است، اما کتابی صرفاً برای بیان قصه نیست و قصص قرآنی بیان می‌شوند تا ما از داستان‌های آن درس عبرت بگیریم. قصه‌های بیان شده در قرآن، ماجرای انسان‌هایی همچون خود و همنوع ما هستند که باید از شنیدن آنها پند و اندرز بگیریم و مطابق با دستورات الهی از کارهایی که خداوند از ارتکاب به آن نهی کرده است، اجتناب کنیم.
تأکید مجدد می‌کنم که یکی از آداب مهم تلاوت قرآن تدبر و تفکر در آن است؛ این امر آن چیزی است که خدا و پیامبر(ص) آن را بیشتر می‌پسندند و اینکه تنها آیات حفظ شود و فردی آیات را تند تند بخواند هر چند که امری نیکو و پسندیده است، اما کامل نیست و تدبر و تفکر در آیات مکمل تلاوت است.
امیرالمؤمنین(ع) فرمود در خواندن قرآن که هیچ تدبری در آن نیست، فایده‌ای هم وجود ندارد، البته این به آن معنا نیست که از روخوانی قرآن دست برداریم. همانطور که گفته شد صرف نگاه کردن به سطور مصحف شریف نیز عبادت است، اما این عمل حداقلی است و آن چه کارساز است، تدبر و تفکر در آن است و نه اینکه حروف را حفظ کرده و حدود آن را ضایع کنیم.
قرآن برای هر یک از اموری که انسان در مناسبات روزمره خود به آن دچار است، طرح و برنامه دارد و با خواندن توأم با تدبر و تفکر در قرآن باید این تلاش صورت گیرد تا پا را فراتر از مرزهای حدود الهی نگذاریم و همه ما در چارچوب آئین و مناسبات الهی و عبادی قدم برداریم.
امیدوارم به مدد خون شهدا و از همه بالاتر شهید رمضان؛ حضرت امام علی(ع) در این امر توفیق حاصل شود.»