جوان آنلاین: در دنیایی که همه‌چیز با یک کلیک در دسترس است، انتظار مشتریان از خدمات پستی نیز تغییر کرده است. دیگر ارسال یک بسته از مبدأ به مقصد کافی نیست، سرعت، دقت، امنیت و تجربه کاربری بی‌نقص اصلی‌ترین معیار‌های سنجش کیفیت خدمات پستی شده‌اند.
شرکت ملی پست، به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی زیرساخت ارتباطی کشور، در مسیر تحول دیجیتال قرار دارد؛ تحولی که نه‌تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند اعتماد و رضایت مشتریان را نیز به همراه داشته باشد، اما آیا این تغییرات به‌اندازه کافی عمیق و ساختاری هستند؟ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جلسه‌ای چالشی با مدیران پست، بر لزوم ارتقای تحقیق و توسعه، تعامل با استارتاپ‌ها و تنظیم‌گری نوآورانه تأکید کرد.
شرکت ملی پست ایران، به عنوان قدیمی‌ترین نهاد ارتباطی کشور، نقشی فراتر از جابه‌جایی بسته‌ها دارد. این شرکت، یکی از زیرساخت‌های کلیدی تجارت، اقتصاد دیجیتال و خدمات عمومی محسوب می‌شود. میلیون‌ها بسته و مرسوله، از مدارک رسمی گرفته تا خرید‌های اینترنتی، روزانه از طریق شبکه گسترده پستی کشور جابه‌جا می‌شوند. در عصری که خرید‌های آنلاین به روندی روزمره تبدیل شده است، کیفیت خدمات پستی مستقیماً بر رضایت عمومی و رشد اقتصاد دیجیتال تأثیر دارد. پست دیگر یک سازمان سنتی نیست که صرفاً مرسولات را جابه‌جا کند، بلکه بخشی از اکوسیستم گسترده لجستیک و تجارت الکترونیک کشور است. هرگونه تأخیر یا ضعف در خدمات، نه‌تنها تجربه مشتری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه اعتماد عمومی را نیز خدشه‌دار می‌کند. امروز دیگر خدمات پستی تنها به ارسال و دریافت نامه محدود نیست، مشتریان انتظار دارند بسته‌های‌شان سریع، سالم و با امکان رهگیری دقیق به دست‌شان برسد. تأخیر در تحویل، خدمات نامناسب یا مشکلات در رهگیری مرسولات، می‌تواند به از دست رفتن اعتماد عمومی منجر شود. از سوی دیگر، با ورود شرکت‌های خصوصی و استارتاپ‌های لجستیکی، رقابت در این حوزه شدیدتر از گذشته شده است. در چنین فضایی، شرکت ملی پست باید استاندارد‌های خود را ارتقا دهد و بر بهبود تجربه مشتری تمرکز کند. یکی از نکاتی که وزیر ارتباطات در جلسه اخیر مطرح کرد، اهمیت تحقیق و توسعه (R&D) در پست بود. این بخش می‌تواند به نوآوری در خدمات، بهینه‌سازی مسیر‌های ارسال، کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تحویل کمک کند.
تحول دیجیتال، پست در مسیر تغییر
یکی از چالش‌های اصلی پست، همگام شدن با تحولات فناوری است. وزیر ارتباطات در جلسه نقد و بررسی برنامه‌های شرکت پست، بر لزوم همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها تأکید کرد. به گفته او، پست باید به مرکزی برای تعامل و نوآوری در حوزه لجستیک تبدیل شود. چنین رویکردی نه‌تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه به توسعه فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی در صنعت پستی نیز کمک خواهد کرد. در بسیاری از کشور‌های پیشرفته، هوش مصنوعی و داده‌کاوی برای بهینه‌سازی مسیر‌های ارسال، پیش‌بینی تأخیر‌ها و تخصیص منابع مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر پست ایران چنین رویکردی را اتخاذ کند، علاوه بر افزایش سرعت و دقت خدمات، می‌تواند هزینه‌ها را نیز کاهش دهد. یکی از دغدغه‌های اصلی مشتریان، امکان رهگیری لحظه‌ای مرسولات و کاهش ابهامات در فرایند ارسال است. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های دیجیتال، می‌تواند گامی مؤثر در این مسیر باشد.
«نیروی انسانی متخصص» کلید تحول در پست
تحول دیجیتال تنها با استفاده از فناوری‌های نوین محقق نمی‌شود، بلکه به نیروی انسانی متخصص و توانمند نیز نیاز دارد. وزیر ارتباطات در این جلسه به لزوم جذب افراد متخصص و فناور در شرکت ملی پست اشاره کرد. یکی از چالش‌های کنونی پست، کمبود نیرو‌های متخصص در بخش‌های استانی است. وزیر ارتباطات تأکید کرد که باید به تعامل مؤثر با استان‌ها و به‌کارگیری نیرو‌های توانمند در مراکز استانی پست توجه ویژه شود. چنین اقدامی می‌تواند به بهبود نظارت بر فرایند‌های اجرایی و افزایش سطح رضایت مشتریان منجر شود.
تنظیم‌گری در پست، نیاز به دگردیسی ساختاری
یکی از موضوعات کلیدی که در جلسه اخیر مطرح شد، لزوم تغییر در فرایند‌های تنظیم‌گری در حوزه پست بود. وزیر ارتباطات با اشاره به چالش‌های ناشی از روش‌های سنتی تنظیم‌گری، تأکید کرد که رگولاتوری در حوزه خدمات پستی باید به مدلی خلاق، نوآورانه و انعطاف‌پذیر تبدیل شود. تنظیم‌گری سنتی دیگر پاسخگوی نیاز‌های امروز نیست. حجم بالای مقررات و کندی فرایند‌های اداری می‌تواند نوآوری را محدود کند. از سوی دیگر، رقابت میان پست و شرکت‌های خصوصی، نیاز به تدوین قوانین جدید و شفاف‌سازی چارچوب‌های همکاری را بیش از پیش ضروری کرده است. در دنیای دیجیتال، مدل‌های نوین تنظیم‌گری، باید به جای موانع اداری، تسهیل‌کننده نوآوری و بهبود خدمات باشند.
آینده پست در گرو تحول و مشتری‌مداری
پست به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های اساسی کشور نقش مهمی در اقتصاد و زندگی مردم ایفا می‌کند، اما در دنیایی که رقابت در حوزه خدمات لجستیک روزبه‌روز شدیدتر می‌شود، پست ایران نیز باید متحول شود.
کلید این تحول در چند حوزه خلاصه می‌شود:
- تقویت تحقیق و توسعه (R&D) برای نوآوری و بهینه‌سازی خدمات
- همکاری با استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه فناوری‌های نوین
- جذب نیرو‌های متخصص و توانمند برای افزایش کارایی و کیفیت خدمات
- بازنگری در فرایند‌های تنظیم‌گری برای انطباق با تحولات دیجیتال
- سرمایه‌گذاری در فناوری‌های دیجیتال و رهگیری هوشمند برای افزایش شفافیت
با اتخاذ این رویکردها، پست می‌تواند نه‌تنها جایگاه خود را در میان رقبا حفظ کند، بلکه به یک بازیگر کلیدی در حوزه لجستیک و ارتباطات کشور تبدیل شود. مشتری‌مداری دیگر یک انتخاب نیست، بلکه تنها راه بقا در بازار پررقابت امروز است.